Köpekler meraklı canlılardır. Dışarı çıktıklarında genellikle burunları onları nereye götürürse oraya gitmeye meyillidirler. Köpeğinizi dışarı çıkardığınızda birçok şeyi kokladığını, yaladığını ya da yemeye çalıştığını görebilirsiniz. Ne yazık ki bu merakın bazen bir bedeli olmaktadır. Köpekler özellikle mantarları merak ettiklerinde sonuçları pek hoşlanılacak cinsten değildir. Köpekler doğal bir toplayıcıdır. Ancak birçok mantar türü köpekler için zehirlidir ve hayati tehlikeye neden olabilmektedir. Bu nedenle köpeğinizi gezdirmeye çıkmadan önce etrafta bulabileceği mantarlar hakkında biraz bilgi sahibi olmanız tavsiye edilmektedir. Bunun yanı sıra köpeklerle dışarıda zaman geçirirken onların gözden çok fazla uzaklaşmasına izin verilmemelidir.
Zehirli mantarlar hikâyelerde ya da çizgi filmlerde olduğu gibi sadece ormanda yetişmez. Şehir merkezindeki bir evin bahçesinde bile zehirli mantara rastlamak mümkündür. Zehirli mantarlar sıcak ve nemli havayı severler. Ağaçlık bölgede, taşlı zeminde ya da parklardaki çimenlerin arasında büyüyebilirler. Özellikle sıcak bölgelerde yıl boyunca görülmeleri mümkündür ancak ilkbahar mevsiminde ve sonbahar mevsiminin başlarında daha fazla görülürler. Bazı mantarlar şemsiyeye benzer bir baş yapısına sahiptir. Bazıları ise hiç mantara benzememektedir. Çok fazla mantar türü vardır ve bu türler farklı karakteristik özelliklere sahiptir. Sıradan bir kişinin çok sayıda mantar türünü gözle ayırt etmesi ve zehirli olup olmadığına karar vermesi çok zordur. Bu nedenle köpeğinizi gördüğünüz tüm mantarlardan uzak tutmanız en güvenli yöntemdir. Mantar zehirlenmesinin etkisi sindirilen mantarın türüne ve miktarına göre değişiklik gösterir. Bazı durumlarda sadece hafif bir mide rahatsızlığına neden olurken bazı durumlarda ciddi sağlık problemleri meydana gelmektedir. Mantar zehirlenmesi bazı durumlarda köpeklerin hayatını kaybetmesine yol açmaktadır.
Çok sayıda mantar türü olduğu gibi çok sayıda mantar zehirlenmesi belirtisi de bulunmaktadır. Belirtiler de genel olarak tüketilen mantar türüne ve miktarına göre değişiklik gösterir. Mantar zehirlenmesinin anlaşılmasını daha kolay hale getirmek için zehir türleri dört ana kategoride değerlendirilmektedir.
Mide rahatsızlığına neden olabilecek çok sayıda mantar bulunmaktadır. Bu mantarların sindirilmesi sonucunda zehirlenme belirtileri 15 dakika içerisinde ortaya çıkabildiği gibi tüketildikten 6 saat sonra da görülebilmektedir. Müskarinik mantarlar genellikle kusmaya ve ishale yol açmaktadır. Köpekler bu mantarları sindirdiğinde zayıf gözükürler ve susuz kalır. Tedavide genellikle vücudun sıvı dengesinin yeniden sağlanması için serum uygulaması gerekmektedir. Çoğunlukla aynı gün taburcu edilirler ancak bazı köpeklerin gözetim altında tutulması gerekebilir. Gastrointestinal sistemi etkileyen mantarlar genellikle kalp ritminin zayıflamasına ve nefes problemlerine de yol açmaktadır.
Hepatotoksik mantarlar karaciğeri etkilemektedir. Köygöçüren ya da evcikkıran mantarı olarak bilinen Amanita mantarlarının zehri çok ciddi sağlık problemlerine yol açmaktadır. Amanita mantarları karaciğer yetmezliğine yol açar ve etkileri ölümcüldür. Bu mantarları tehlikeli hale getiren bir diğer yönü de kedileri ve köpekleri hemen etkilememesidir. Ancak sindirildikten 6 - 24 saat sonra etkileri görülmeye başlamaktadır. Sindirildikten sonraki süreçte ilk olarak mide rahatsızlıkları görülür. Sonrasında ise belirtilerde iyileşme meydana gelir. Ancak bu esnada karaciğer yetmezliği daha kötü bir hal almaktadır. En sık görülen belirtilerin arasında sarılık, yorgunluk, zayıflık ve komaya girme bulunmaktadır. Hafif bir mide rahatsızlığı olarak başlayan belirtiler çok hızlı ilerler ve bu mantarların tüketilmesi müdahale edilmediği takdirde birkaç gün içerisinde ölüme yol açabilir. Çok hızlı ve agresif bir şekilde tedavi edilmediğinde karaciğer hasarı kalıcı hale gelmektedir.
Nefrotoksik mantarlar böbrekleri etkilemektedir. Belirtileri arasında mide bulantısı, kusma ve dehidrasyon yer alır. Nefrotoksik mantarlar nadir görülen mantar türleridir. Ancak sonuçları tehlikelidir. Mantarın etkilerinin görülmesi sindirildikten sonra 12 saat ile 1 hafta aralığında gerçekleşir. Hatta bazı durumlarda bu süre daha da uzamaktadır. Belirtiler ortaya çıkıp tedavi ihtiyacı fark edilene kadar böbreklerde ciddi hasarlar meydana gelmektedir.
Nörotoksik mantarlar kendi içerisinde hidrazinler, izoksazoller ve psilosibinler olmak üzere üçe ayrılırlar. Nörotoksik mantarların sebep olduğu belirtiler sindirildikten sonra yarım saat içerisinde ortaya çıkabilmektedir. Bazen belirtilerin görülmesi 6 saat bulabilir. Belirtilerin arasında zayıflık, koordinasyon kaybı, titreme, halüsinasyon görme, havlama, oryantasyon kaybı, ağlama ve nöbet geçirme yer alır. Nörotoksik mantarlar aynı zamanda çok sayıda karaciğer ve böbrek rahatsızlığına yol açmaktadır.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
