Köpeklerde Meme Kanseri
12.01.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kısırlaştırılmamış dişi köpeklerde iyi ya da kötü huylu tümörlere sıkça rastlanmaktadır. Hatta köpeklerde meme tümörü, kısırlaştırılmamış dişi köpeklerde en sık rastlanan tümör türüdür. Dişi köpeklerde bulunan meme bezlerinin görevi yeni doğmuş yavrulara süt üretmektir. Göğüsten alt karın bölgesine kadar iki sıra halinde olan bezlerinin vücut dışına çıkıntı yapan kısmı meme ucu olarak ifade edilir. Buralarda meydana gelen tümörler köpekler için ciddi problemlere neden olabilmektedir. Her ne kadar meme kanseri dişi köpekler arasında son derece yaygın olsa da nadiren erkek köpeklerde de görülmektedir. Kısırlaştırma meme kanseri riskini çok büyük ölçüde düşürmektedir. Hatta dişi köpekler hiç kızgınlık dönemine girmeden kısırlaştırıldığında daha etkili olmaktadır. Bu yazımızda köpeklerde meme kanseri hakkında bilinmesi gerekenleri ele alacağız.
Köpeklerde Görülen Meme Tümörü Türleri
Köpeklerde meme tümörü türleri iyi ve kötü huylu olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Meme tümörü görülen köpeklerin yarısında tümörlerin iyi huylu olduğu söylenebilir. Bunlar adenoma ya da karma tümörler olarak ayrılmaktadır. Meme tümörü görülen köpeklerin yarısında ise meydana gelen tümörler kötü huyludur. Bunların arasında karsinoma, karsinoma in situ, sistik papillary gibi bazı türler yer almaktadır. Kötü huylu çok çeşitli tümöre rastlanabilir ancak bahsi geçenler en yaygın görülenlerdir.
Köpeklerde Meme Kanseri Nedenleri
Köpeklerde memede kitle oluşumu nedenleri hâlâ daha tam olarak bilinmemektedir. Tümör oluşumunda hormonların ve genetik yatkınlıkların etkisinin olduğu düşünülmektedir. Özellikle bazı cinslerde yer alan genler köpeklerin meme kanserine daha yatkın olmasına neden olmaktadır. Toy ya da Mini Poodle, İngiliz Springer Spaniel, İngiliz Cocker Spaniel, İngiliz Setter, Pointer, Alman Çoban Köpekleri, Malta ve Yorkshire Terrier türlerinde diğer ırklara göre meme tümörü gelişme riski daha yüksektir. Dişi üreme hormonu köpeklerde meme kanseri riskini arttırmaktadır. Yapılan araştırmalara göre daha hiç kızgınlığa girmemiş köpeklerde meme kanseri görülme riski %0.5 civarındadır. Meme kanseri köpeklerde 1 - 15 yaşları arasında görülmektedir. Ancak 5 yaşın altındaki köpeklerde çok nadir olarak tümör oluşumu meydana gelir. Ortalama meme kanseri yaşı ise 10.5 olarak ifade edilebilir.
Köpeklerde Meme Kanseri Belirtileri
Köpeklerde memede tümör belirtileri oldukça belirgin bir şekilde görülmektedir. Meme bezlerinde tek ya da çok sayıda kitle en önemli belirtidir. Hastalıkların neredeyse yarısında birden fazla tümör oluşumu meydana gelir. Meme dokusu üzerindeki cilt yüzeyinde sıklıkla iltihaplanma ve akıntıya bağlı olarak gelişen yüzeysel doku kaybı da bir diğer sık görülen belirtidir. Meme dokusunda kitle bazen serbestçe hareket edebilmektedir, bu durum genellikle tümörün iyi huylu olduğunu gösterir. Cilde yapışık, sabit ya da çok az hareket eden kitleler ise genellikle kötü huyludur. Lenf düğümlerinde şişkinlik de köpeklerde meme kanserinin bir diğer belirtisidir. Kanserin akciğerlere sıçradığı durumlarda bu belirtilere ek olarak nefes almada zorlanma da görülmektedir.
Köpeklere Meme Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Başka bazı rahatsızlıklar da köpeklerde memede kitle belirtilerine benzer belirtilere sebep olabilmektedir. Veteriner hekim kanser sonucuna varmadan önce genellikle bu olasılıkları eler. Bu noktada köpeğin hastalık geçmişi, üreme geçmişi ve belirtileri hakkında veteriner hekime eksiksiz bilgi vermek son derece önemlidir. Meme kanseri tanısı koymak için tam kan sayımı ve idrar tahlili gibi testler yapılabilmektedir. Ayrıca göğüs ve karın bölgesinin röntgeninin çekilmesi varsa metastazı da göstermektedir. Oluşan kitlenin iyi mi yoksa kötü huylu mu olduğunu anlama niçin genellikle biyopsi yapılmaktadır. Benzer bir şekilde lenf düğümlerinden de parça alınabilmektedir.
Köpeklerde Meme Kanseri Tedavisi
Köpeklerde meme tümörünün bazı tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Bu noktada tümörün türü, yeri ve sayısına göre en etkili tedaviyi seçmek gerekmektedir. Genellikle cerrahi müdahale ile tümörün dışarı alınması gerekmektedir. Diğer bazı tedavi yöntemleri ile birlikte kullanılarak iyileşme sürecinin de konforlu geçilmesi sağlanabilmektedir. Bazı tümörler son derece agresiftir ve yakındaki dokuların derinlerine kadar yerleşirler. Bu gibi durumlarda tümörün sadece bir kısmı çıkarılabilmektedir. Sonrasında ise kemoterapi ve radyasyon tedavisi ile derinde kalan tümör tedavi edilmektedir. Tümörün vücut dışına alındığı ameliyatlarda köpeğin kısırlaştırılması daha uzun yaşama şansını arttırmaktadır. Tedavi sürecinde düzenli fiziksel muayene ve röntgen filmleri ile köpeğin durumu takip edilmektedir.
Köpeklerde Meme Kanseri Önlenebilir mi?
Köpeklerde meme kanseri ihtimalini düşürmek için alınabilecek en etkili önlem kısırlaştırmadır. Hiç kızgınlığa girmeden kısırlaştırılan köpeklerde meme kanseri görülme olasılığı %0.5'tir. İlk kızgınlıktan sonra kısırlaştırıldığında bu oran %8'e çıkmaktadır. İkinci kızgınlıktan sonra kısırlaştırıldığında ise meme kanseri görülme olasılığı %26'dır. Köpek 2.5 yaşına geldikten sonra yapılan kısırlaştırmanın herhangi bir önleyiciliği kalmamaktadır. Köpeklerde kısırlaştırma hakkında daha detaylı bilgi almak için "Köpek Kısırlaştırmanın Faydaları ve Zararları Nelerdir?" başlıklı blog yazımızı okuyabilirsiniz.
Yaşam Süresi Beklentisi
Meme kanserinin köpeğin ömrü üzerine etkileri kanserin durumuna göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak küçük tümörlere sahip köpeklerin yaşam süresi büyük tümörleri olan köpeklere göre daha uzundur. Kanserin lenf düğümlerine metastaz yaptığı durumlarda ise yaşam süresi beklentisi daha düşük olmaktadır. Kanserin akciğerler gibi daha uzak yerlere sıçradığı durumlarda ise beklenti en düşüktür. Ayrıca tedavi süreci de bu gibi durumlarda son derece zordur. Bu noktada tercih edilen tedavi yöntemi de oldukça önemlidir. Yine kanserin durumuna göre değişiklik gösterse de sadece ameliyat olan köpeklerde ortalama yaşam beklentisi 6 aydır. Ameliyat olan ve sonrasında kemoterapi gibi ek tedavi almaya devam eden köpeklerde bu süre 24 ayı bulabilmektedir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.