Atopik dermatit kedilerde kaşıntıya, tüy kabına yaralara neden olan alerjik bir durumdur. İnsanlarda olduğu gibi kedilerde çevresel faktörlere alerjik reaksiyon verebilmektedir. Kedilerde atopik dermatit de rahatsızlığa neden olan alerjene vücudun verdiği tepkidir. Dermatit tedavileri hem yaklaşım hem de etki açısından farklılaşmaktadır. Ancak kedinin rahatsızlığını tamamen ortadan kaldırmak için en etkili yöntem alerjenin ortadan kaldırılmasıdır.
Kedilerde dermatit aynı zamanda kedilerde atopi ya da alerjik dermatit olarak da bilinmektedir. Kedilerde en sık rastlanan alerjilerin başında gelmektedir. Gıda ya da pire alerjilerinin aksine atopik dermatit, kedilerin polen, küf sporu, ya da toz partikülleri gibi çevresel alerjenlere maruz kalmasıyla ortaya çıkmaktadır. Alerjenler vücuda solunum ya da sindirim yoluyla girebilmektedir. Atopik dermatit mevsimsel olarak da görülebilmektedir.
Atopik dermatit, kedilerin açık ve kapalı alanlarda çevresel alerjenlere maruz kalmasıyla ortaya çıkar. Atopik dermatitin en yaygın nedenleri arasında polen, toz, toz akarları, küf, yün, naylon ve bazı plastikler yer almaktadır. Kedinin bu nedenlerden bir ya da bir kaçına birden alerjik reaksiyon vermesi normaldir. Alerjiye neden olan alerjen bulunduğunda kedinin bu alerjenden uzak tutulması gerekmektedir. Ancak toz ya da toz akarının alerjen olduğu durumlarda bu oldukça zordur.
Bazı kedi sahipleri "Ev kedisi neden kaşınır?" sorusunu zaman zaman kendilerine sorarlar. Kedilerin arada sırda kendilerini kaşımaları normaldir. Ancak bu davranış aşırı kaşınma olarak kendini gösterdiğinde bir farklılık var demektir. Birçok kedi daha genç yetişkinlik döneminin başındayken belirtilere neden olan alerjilere sahip olur. Atopik dermatit belirtileri ise diğer alerjilere ya da cilt problemlerine benzer belirtilere yol açmaktadır. Bu belirtileri tanımak kedinin alerjisi olup olmadığını anlamak için önemlidir.
Atopik dermatitin en yaygın belirtileri arasında baş ve boyun bölgesinde kaşıntı yer almaktadır. Tüyleri aşırı yalamadan dolayı ön ayaklarda tüy kaybı meydana gelir. Ayrıca yüz, ön bacak ya da koltuk altı bölgesinde de cilt yaraları bulunabilmektedir. Benzer bir şekilde ön bacaklarda, koltuk altında, yüzde ya da kulakların arkasında kırmızı kabuğumsu yapıların olması atopik dermatit belirtileri arasında yer almaktadır.
Alerjiye sahip olan kediler genellikle tüylerini yalarlar, çiğnerler ya da patileriyle kaşırlar. Özellikle yüz, kulak, koltuk altı bölgesi ve ön patiler alerjiden en çok etkilenen yerlerdir. Atopik dermatit, pire ısırmasından kaynaklanan dermatitten farklıdır. Pire ısırması sonucu oluşan dermatitte kediler daha çok kuyruklarını, kasıklarını ve bacaklarını yalamaya meyillidir. Atopik dermatiti olan kedide aynı anda pire ısırmasına bağlı dermatit de görülebilmektedir.
Tanı konabilmesi için veteriner hekimler genellikle alerjinin neden olduğu lezyonlardan örnek almaktadır. Bu örneğin bakteri ve/veya maya içerip, içermediği kontrol edilir. Belirtiler de göz önünde bulundurulduğunda oldukça kolay bir şekilde tanı konur. Nadiren de olsa cilt içi test gerekebilir. Kedide alerjiye neden olan alerjenlerin belirlenebilmesi için ise kan tahlili yapılmalıdır.
Tanı konduktan sonra sorulması gereken en önemli soru "Kedilerde dermatit nasıl geçer?" sorusudur. Bu noktada ilk olarak yapılması gereken kedideki akut cilt enfeksiyonlarının tedavi edilmesidir. Bu enfeksiyonlar alerjiye bağlı kaşınmaya ve ısırmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Bakteriyel cilt enfeksiyonları antibiyotik ilaçlarla, mantar enfeksiyonları mantar öldürücü ilaçlarla tedavi edilebilmektedir. Kaşıntının anında durdurularak kedinin rahat etmesini sağlamak için steroid kullanımı gerekebilmektedir. Her ne kadar kortikosteroidler kaşıntıya ve iltihaba karşı çok etkili olsa da bazı yan etkileri bulunmaktadır. Üstelik kısa vadeli ve uzun vadeli kullanımlara göre yan etkileri değişiklik göstermektedir. Bu noktada kortikostreoid kullanımına veteriner hekim karar verir.
Kedilerin aşırı hassas bağışıklık sistemleri nedeniyle atopik dermatit rahatsızlığını etkili bir şekilde tedavi etmek zor olabilir. Ancak vakaların büyük bir kısmı etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Alerji geçici olabilmektedir. Ayrıca yılın belirli zamanlarında daha kötü bir şekilde ortaya çıkabilmektedir. Alerjiyi önlemenin belirli bir yolu bulunmamaktadır. Bu nedenle belirtileri tanımak ve kedinin alerjenlere çok fazla maruz kalmamasını sağlamak gerekir.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
