Damak yarığı, damağın olması gerektiği gibi birleşmediği durumlarda söz konusu olan bir gelişim bozukluğudur. Damağın yarık olması nedeniyle ağız içi ile nazal-sinüs boşluğu arasında bir açıklık mevcuttur. Bu problem damağın sert kemikli tarafında meydana gelebildiği gibi aynı zamanda yutmayı destekleyen yumuşak ve esnek bölümünde de görülebilir. Bazı kedilerde damağın her iki kısmı da yarıktan etkilenebilir.
Bozukluk anne karnındayken meydana gelir. Genellikle doğumda ya da doğumdan hemen sonra oldukça belirgin şekilde görülür. Tedavi edilmediğinde ise yavru kedinin hayatta kalma şansı oldukça düşüktür.
Kedilerde damak yarığı ameliyat ile düzeltilebilen bir durumdur. Yarığın uzantısı, durumu ve büyüklüğü tedavi planlamasını etkileyen faktörlerden bazılarıdır. Damak yarığı tedavisi oldukça zahmetli olabilmektedir. Bu yazımızda kedilerde damak yarığı belirtileri, nedenleri ve tedavi süreçleri ile ilgili bilgi bulabilirsiniz.
Damak yarığı gözle görülebilir olduğundan teşhisinde herhangi bir belirtiye bakmaya ihtiyaç duyulmaz. Ancak hem bazı durumlarda sorunun daha erken fark edilmesine yardımcı olabileceği hem de tedavi planlamasında etkili olduğu için belirtileri bilmek önemlidir. Sık görülen damak yarığı belirtileri arasında;
Damak yarığı genellikle genetik konjenital bozukluktur. Siyam, İran ya da Savannah ırklarında damak yarıklarına daha sık rastlanır. Dişi kedilerde damak yarıkları erkek kedilere göre daha sık görülür. Hamile kedinin bazı kimyasallara maruz kalması, çeşitli ilaçları kullanması, kortizon tedavisi görmesi, aşırı miktarda A ve D vitamini alması embriyoda damak yarığına neden olabilir.
Yavru kediler doğduktan sonra gelişimlerini kontrol etmek için ağız içine bakılmalıdır. Ancak damak yarığı doğumdan hemen sonra görülemeyebilir. Bu yüzden kısa bir süre sonra ortaya çıkabilecek beslenme problemlerine karşı dikkatli olunmalıdır. Annesini emerken yavrunun burnundan sütlü baloncuk çıkması damak yarığına işaret eden ciddi bir belirtidir. Damak yarığı ile karşılaşılması durumunda yavru kedinin hemen veteriner hekime götürülmesi gerekir. Aksi takdirde pnömoni ya da can kaybı görülebilir.
Veteriner hekim teşhis için kediye fiziksel muayene uygular. Damağın ön bölümünde meydana gelen deformiteler kolay bir şekilde görülebilir. Ancak ağzın arka tarafındaki deformiteleri teşhis etmek zor olabilir. Eksiksiz bir muayene için kediye anestezi uygulanabilir. Pnömoni olup olmadığını kontrol etmek için röntgen çekilmelidir. Kedide damak yarığının yanı sıra başka hastalıkların ya da kalp anomalilerinin olup olmadığı da kontrol edilir.
Kedilerde damak yarığı tedavisi için birden fazla ameliyat gerekir. Ameliyatın gerçekleştirilebilmesi için yavru kedinin yaklaşık 3 - 4 haftalık olması beklenir. Bu sürede ağız içi boşluğu yeterince büyür ve yarık bu şekilde biraz daha küçülür.
Damak yarığı ameliyatı oldukça hassas bir ameliyattır ve bu nedenle tecrübeli veteriner hekimler tarafından yapılmalıdır. Ameliyatın ne kadar karmaşık olacağı aslında yarığın büyüklüğüne bağlıdır. Damak yarığının büyük olması durumunda doku nakli ya da ağız içi aygıt kullanımı gerekebilir. Ameliyattan sonra yarığın tekrar açılma ve problem yaratma riski bulunur.
Damak yarığı olan kedilerde yetersiz beslenmeye bağlı çeşitli problemler de ortaya çıkar. Bu durumda ameliyat için kullanılacak olan anestezi riskli hâle gelebilir. Damak yarığı olan kedinin doğduktan sonra ameliyata kadar geçen sürede özel bir şekilde beslenmesi gerekir. Bunun için mama genellikle beslenme tüpüyle yarığın arkasına bırakılır. Tüple beslenmenin nasıl yapılacağı öğrenildikten sonra uygulaması oldukça basittir. Yavru kedilerin yaklaşık her iki saatte bir beslenmesi yeterli olur.
Bu kedilerde mamanın akciğere kaçması nedeniyle pnömoni görülme riski yüksektir. Böyle bir durum ciddi bir sağlık problemi yaratır ve kedinin hayatını tehdit eder. Mamanın akciğere kaçtığından şüphelendiğiniz durumda vakit kaybetmeden veteriner hekim ile iletişime geçmeniz gerekir. Ayrıca bozukluk genetik olarak aktarıldığı için damak yarığı olan kediler mutlaka kısırlaştırılmalıdır.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
