Söz konusu kediler olduğunda temizlenme günlük rutinin çok önemli bir parçasıdır. Pek çok kedi uyanık olduğu sürenin yarısından fazlasını temizlenerek geçirir. Esnek bir vücuda sahip olan kedilerin kulak uçlarından kuyruk uçlarına kadar tüm tüylerini temizlemesi mümkündür. Kediler kendilerini temizlemek için bu kadar özen gösterirken birden fazla kedinin bir arada yaşadığı durumlarda kedilerin birbirlerini temizlediği gözlemlenebilir. Genellikle bireyci yaklaşıma sahip, yalnız zaman geçirmekten keyif alan kedilerin bu davranışı neden yaptığı ise büyük bir merak konusudur. Bu yazımızda kediler neden birbirini yalar? sorusunun cevabını ele alacağız.
Kediler neden birbirlerini yalar? sorusunun cevabına geçmeden önce ilk olarak kediler için çok önemli bir davranış olan temizlenme alışkanlığını ele almak gerekiyor. Kedigiller kürklerindeki kalıntıları ve kirleri kendileri temizlerler. Tüylerinin ipeksi ve pürüzsüz olması bu temizlenme davranışının bir sonucudur. Bunların yanı sıra tüylerde biriken yağların cilde dağılması, ölü derinin atılması, parazitlerin tüylerin arasından çıkarılması, yaraların temizlenmesi ve bu sayede enfeksiyon oluşumunun engellenmesi tüm kedigiller ailesinde tüy temizleme davranışının nedenleri arasında yer alır. Vahşi doğada kedigillerin kürklerindeki kalıntıları temizlemesinin bir diğer nedeni de kokularını gizleme ihtiyacıdır. Kedigillerin potansiyel yırtıcılardan kendilerini gizlemek için kürkleri üzerindeki koku kalıntılarını yok etmeleri temizlenme ile sağlanır.
Kediler daha sağlıklı olabilmek ve hayatta kalmak için temizlenme alışkanlığını aksatmadan devam ettirirler. Kediler için temizlenme bu kadar önemli olduğundan kedilerin dilleri de bu davranışı başarılı bir şekilde gerçekleştirmeye uygun olacak özelliklere sahiptir. Kedilerin dillerinde papilla olarak adlandırılan yapılar vardır. Bu yapılar kedilerin dilleri dokunduğunda zımpara kağıdı hissinin oluşmasını sağlar. Papillalar kürklerini taramak ve dökülen tüyleri çıkarma işlevini başarıyla yerine getirir. Kedilerin tüylerinin düzenli olarak temizlenmesi çok önemli olsa da evde yaşayan kediler zaman zaman bu süreçte sindiremeyecekleri tüyleri yutabilirler. Bu tür durumların önüne geçmek evcil kedilere taurin katkılı takviyeler verilmesi gerekebilir. Kedilerde tüy topaklarını engellemek ve oluşan topakların kolayca atılmasını sağlamak için geliştirilmiş takviyeleri buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Kedilerin birbirlerini temizleme alışkanlığı aynı türün üyelerinin birbirlerini sosyal anlamda temizlemesi olarak da bilinen allogrooming sözcüğü ile ifade edilir. Bu davranış pek çok tür arasında yaygın olarak vardır. Vahşi doğada koloni halinde yaşayan canlıların sosyalleşmesi, uyumlu bir şekilde yaşayabilmeleri için bu davranışın devam ettirildiği düşünülmektedir.
Kediler arasında birbirini temizleme davranışında kedilerle ilgili çok ilginç gözlemler yapılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda kedilerin bu davranışı farklı amaçlar için devam ettirdiği görüşmüştür.
Kedilerin temizleme alışkanlığının temelinde hayatta kalma ve sağlıklı olma içgüdüsü olduğu için bu davranış onlara doğduklarından itibaren anneleri tarafından öğretilir. Anne kediler, yavrularını doğdukları anda temizlemeye başlarlar. Doğumdan itibaren yavrunun nefes almasını sağlamak ve bağırsak hareketlerini uyarmak için temizlemeleri gereklidir. Bu davranış sadece anne kedinin yavrusunu temizlemek, nefes almasını sağlamak ya da bağırsak hareketlerini uyarmak için gerçekleştirilmez. Anne kedi yavruların büyüdükleri zaman kendilerini doğru bir şekilde temizlemelerini öğrenmeleri için de temizleme davranışını devam ettirir. Yavruluk döneminde annelerinin davranışlarını öğrenen yavruların da bu nedenle benzer bir davranış geliştirmesi beklenir. Yavru kediler neden birbirini yalar? sorusunun cevabı da bu sayede verilmiş olur. Yavrular annelerinden öğrendiklerini uygulamak isterler.
Kedilerin birbirini temizlemesi ya da bir diğer adıyla allogrooming davranışının ortaya çıkışının pek çok farklı nedeni olduğundan bahsettik. Nedenlerin çoğunluğu hayatta kalma ve sağlıklı olma içgüdüsü olarak gözükse de kedilerin sosyal hayatlarında da bu davranışın önemli bir yeri olduğunun unutulmaması gerekir. Kediler sosyal bağlarını güçlendirmek, aileleri ile olan ilişkilerini güçlü tutmak ve yaşadıkları ortamdaki hiyerarşinin güçlenmesini sağlamak amacıyla da bu davranışı sergileyebilirler.
Allogrooming vahşi doğada kedilerin kendilerini korumak, hayatta kalmak ve kolonileri ile daha iyi bir iletişim kurmalarını sağlamak için geliştirdikleri bir davranıştır. Ancak evcil kedilerin günümüzde pek çok davranışının vahşi atalarından kalma olduğunu da unutmamak gerekir.
Evde birlikte yaşayan kediler birbirlerini kabul ettiklerinde ve artık sosyal anlamda bağ kurmaya başladıklarında birbirlerini temizlemeye yardımcı olurlar. Bir çift kedinin cinsiyetlerinden bağımsız olarak birbirlerini tercih etmesi mümkündür.
Birlikte yaşayan kedilerden baskın olan kedi, sahip olduğu konumu güçlendirmek istediğinde diğer kediyi temizlemek isteyecektir. Kediler arasındaki akrabalık ilişkisinin bir anlam ifade etmediği yapılan araştırmalar ile kanıtlanmış olsa da anne kedi ve yavruları bebeklik döneminden kalma temizleme alışkanlığını aynı ortamda yaşadıkları sürece devam ettirebilirler. Bu devamlılığın vahşi doğada değil de sadece ev kedilerinde görülen bir durum olduğu da bilinmektedir.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
