Kedilerle hayatını paylaşan kişiler zaman zaman "kedim yemiyor", "kedim çok hızlı yiyor", "kedim çok fazla yiyor" gibi endişelere kapılabilirler. Bu endişeler sonucu ister istemez yeme bozukluğu şüphesi zihinleri kemirebilir. Ancak her kedi farklıdır ve kedilerde yeme bozukluğu olduğunun söylenebilmesi için iyi bir gözlemin yanı sıra veteriner hekimlerin teşhisleri gereklidir.
Kedilerde yeme bozukluğunun anlaşılması için beslenmelerinin belli bir düzende olması ve yakından takip edilmesi gereklidir. Sağlık sorunları ya da davranış problemleri neticesinde ortaya çıkabilen yeme bozukluğu belirtileri ile karşılaşıldığında zaman kaybetmeden veteriner hekimlere danışılması ihmal edilmemelidir.
Kedilerde en sık görülen yeme bozuklukları fazla yeme, yeterince yememe, Pika olarak adlandırılan yemek harici şeyler tüketilmesi ve hızlı yeme şeklinde sıralanabilir. Bu yazımızda kedilerde en sık görülen yeme bozuklukları ve bu yeme bozukluklarına çözüm olabilecek önerileri bulabilirsiniz.
"Over Eating" ya da Polifaji olarak da adlandırılan aşırı yeme, kedilerde en sık görülen yeme bozuklukları arasındadır. Diğer tüm aşırı davranışlar gibi kedilerin fazla yemek tüketmesi de sağlıkları için büyük bir risk barındırır. Kediler önlerine çıkan beslenme fırsatlarını geri çevirmeyi seven canlılar değillerdir, bu açıdan yaklaşıldığında fazla beslenmeleri normal olarak değerlendirilebilir. Bu noktada önemli olan oburluklarının kaynağına inebilmek ve sürekliliğini ölçebilmektir.
Polifajinin birincil nedenleri davranışsal veya psikojenik olabilir. Kediler maruz kaldıkları stresi azaltmak, lezzet duygularını tatmin etmek veya keyif almak için yemek yiyebildikleri gibi metabolizma hızlarının artması, tiroit seviyelerinin yükselmesi, sindirim sorunları yaşamaları gibi farklı nedenlerle de bu davranışı sergileyebilirler. Bu nedenle aşırı yeme sorunu süreklilik haline geldiyse, kediler mamaları bittiklerinde sürekli insanlarının peşinde dolaşıyorlarsa, evdeki diğer evcillerin mamaları için rekabetçi tavırlar sergiliyorlarsa uzmanlara danışmak gerekebilir. Aşırı yeme bozukluğu olan bir kediniz varsa bu sorunun nedeni doğrultusunda aksiyon almalısınız. Altında medikal bir neden varsa tıbbi destek almasını sağlamalı eğer oburluk nedeniyle bu sorun yaşanıyorsa günlük miktarı aşmamalarına özen göstermelisiniz. Fazla yemek özellikle hareket kısıtlılığı az olan veya ileri yaştaki kedilerde obeziteye neden olabilir. Obezite ise hem hayat kalitesini düşüren hem de ne yazık ki ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur.
Kediniz önüne sunduğunuz en leziz yiyeceklere bile dönüp bakmamaya başladıysa, genel olarak halsizse, ishal ve kusma gibi sorunlar yaşıyorsa ve giderek zayıflıyorsa dikkat; minik dostunuzda yeme bozukluğu olabilir. Kediler yeterince beslenmediklerinde enerji devamlılıkları için yağ rezervlerini tüketmeye başlarlar. Depolanan yağın yakıt olarak kullanılması için önce karaciğer tarafından işlenmesi ve bu süreç için de yeterince protein alınması gerekir. İştahını yitiren ve yemek yememeye başlayan kedilerde karaciğer yetmezliği olabilir. Kedilerde iştahsızlık birçok farklı nedenle meydana gelebilir. Mamalarından sıkılmış olabilirler, stres yaşıyor ya da kaygı duyuyor olabilirler ya da iştahlarında ciddi bir azalmaya yol açan sağlık sorunları yaşıyor olabilirler. Bu nedenle yeme alışkanlıklarında bir değişim fark edildiğinde uzman veteriner hekimlere danışılması gerekir. Az yeme zaman başlangıçta olmasa bile orta ve uzun vadede ciddi rahatsızlıkların oluşumunu tetikleyebilir.
En ilginç ve en tehlikeli yeme bozuklukları arasında yer alan Pika sendromu, normal şartlarda yenmemesi gereken ve besleyici bir özelliği bulunmayan malzemeleri yemeye yönelik bir davranışsal dürtü olarak tanımlanabilir. Pika sendromuna sahip olan kediler kumaş, karton, plastik ve pamuk gibi şeyleri yiyebilirler. Genç kedilerde görülme sıklığı daha fazla olan bu yeme bozukluğu oldukça tehlikelidir. Sindirim sorunlarına, boğulmaya ve zehirlenmelere yol açabilir. Pika sendromu genetik yatkınlık, can sıkıntısı, stres, erken dönemde sütten kesilme, sahip olunan kronik hastalıklar, beslenme yetersizlikleri gibi çeşitli nedenlerle oraya çıkabilir. Benzer sorunu yaşayan kedilerin genel sağlık durumları kontrol ettirilmeli ve yaşam alanlarında yiyebilecekleri zararlı malzemeler bulundurulmamalıdır. Bu noktada oyuncak seçimine de özen gösterilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Kedilerde en yaygın görülen yeme bozukluklarından bir tanesi de hızlı yemektir. İlk bakışta çok iştahlılarmış izlenimi yaratan ve kimi zaman gülümsemelere yol açan bu yeme bozukluğu mide ve sindirim rahatsızlıklarına davetiye çıkarabilir. Çok hızlı yemek tüketen kedilerde eş zamanlı olarak çok yeme sorunu da yaşanabilir. Bu nedenle hızlı yiyen kediler dikkat gerektirir. Hızlı yerken besinlerin tam olarak çiğnenmemesi, doğrudan yutulması mide ve sindirim sorunlarına neden olabilir. Sağlık sorunlarına yol açabilen hızlı yeme sorununa eşlik eden bazı davranış farklılıkları ile de karşılaşılması mümkündür. Örneğin besinleri çok hızlı yiyen kediler mamalarına karşı aşırı korumacı davranabilir, mamalarına yapılan müdahaleler sırasında saldırganlaşabilir, evlerini paylaştıkları diğer evcillerle sorun yaşayabilirler. Kimi zaman bu sorunun kaynağı yavruluk dönemlerinde kardeşleri ile girdikleri yemek mücadelesi olabilir. Yetişkinlik döneminde belirginleşen rekabet duygusu mamalarını koruyacakları bir evcille birlikte yaşamasalar dahi ortaya çıkabilir. Benzer bir sorunla baş etmenin en ideal yolu, öğünlerini azaltmak ve hatta mamaları tane tane yemelerini sağlamak olabilir. Başka evcillerle birlikte yaşayan kedilerin yemek alanlarının diğerlerinden ayrılması ve yemek yerlerken kendilerini güvende hissetmeleri sağlanmalıdır.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
