14.01.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Köpeklerde dehidrasyon mutlaka dikkat edilmesi ve ciddiye alınması gereken bir sorundur. Uzun süreli su kaybı pek çok sağlık sorununa ve tedavi edilmediğinde yaşam kaybına varan üzücü sonuçlara neden olabilir. Bu yazımızda köpeklerde dehidrasyon hakkında bilinmesi gerekenleri ele alacağız.
Köpeklerde dehidrasyon tıpkı diğer tüm memelilerde olduğu gibi alınan su miktarının vücudun kullandığı su miktarından düşük olmasıyla ortaya çıkar ve köpeğin genel su miktarı normalin altına düşer. Ancak bu durum sadece su içmemeyle meydana gelmemektedir. Kesik kesik nefes alma, kusma, ateş ve ishal gibi rahatsızlıklar da vücudun hızla sıvı kaybetmesine ve buna bağlı dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyona neden olan rahatsızlıklar beraberinde iştah kaybını da getirir.
Vücutta yeteri kadar su bulunmadığında, vücut eksik suyu hücrelerden su çekerek tamamlar. Bu da potasyum, klorid ve sodyum gibi elektrolitlerin kaybına neden olur ve kas fonksiyonu da dahil olmak üzere vücudun tüm fonksiyonlarını etkiler. Aşırı su kaybı hastalığa ve müdahale edilmediğinde de ölüme sebep olur. Dehidrasyon durumunda köpeğin yeterince su almasını sağlamak, dehidrasyona neden olan bir sağlık sorunu varsa da o sorunu tedavi etmek gerekir. Bazı aşırı durumlarda köpeklerin veterinerde sıvı terapisine alınması gerekebilmektedir. Zamanında müdahale edildiğinde köpeklerde dehidrasyon başarılı bir şekilde tedavi edilir.
Köpeklerde sıvı kaybı birçok farklı belirti ile kendini gösterir. Ancak bazı belirtiler diğer hastalıkların belirtileri ile benzeştiği için fark edilmesi pek kolay olmayabilir. Dehidrasyonun en sık görülen belirtileri arasında;
Dehidrasyonu anlamak için yapılacak en basit kontrol cildin elastikiyetine bakmaktır. Omuz kısmından cildini yukarı doğru çekerek dehidrasyon olup olmadığı anlamak mümkündür. Cildi bıraktıktan sonra hemen eski haline döndüğünde sıvı kaybı olmadığı anlaşılır. Ancak çekilip bırakılan cilt yavaş yavaş eski halini aldığında sıvı kaybı olduğu anlamına gelir. Dehidrasyon ilk olarak cildi etkiler. Bu testi özellikle Bulldog gibi kırışık ciltli türlerde dikkatli yapmak son derece önemlidir. Çünkü normal koşullarda bile bu cins köpeklerin ciltleri çok elastik değildir.
Dehidrasyon belirtisinin kolayca anlaşılabileceği bir diğer yöntem de diş etlerini kontrol etmektir. Köpeğin diş etine hafifçe bastırıp bıraktığınızda bir saniye kadar beyazlık gözükür ve sonrasında kılcal damarlara tekrar kan dolar ve diş etleri hemen doğal pembe rengine geri döner. Ancak sıvı kaybının meydana geldiği durumlarda doğal haline dönmesi daha uzun sürmektedir. Bunun nedeni kılcal damarlara kanın daha uzun sürede geri dönmesidir.
Dehidrasyondan şüphelendiğinizde köpeğinize hemen taze su sağlayın. Özellikle sıcak havalarda dehidrasyon çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Dehidrasyon özellikle yaş mama ile beslenen köpeklerde bir kısır döngüye de neden olmaktadır. Kuru mama ile beslenmeyen köpekler yediklerinden de sıvı alır. Ancak dehidrasyon sonrasında iştah kaybı yaşanır ve daha az yemek yemeye başlarlar. Bu durumda yemekten aldıkları suyu da kaybederler. Köpek yeteri kadar sıvı almadığında vücut, hücre içindeki sıvıyı çeker ve bu da elektrolit kaybına neden olur. Bu durumlarda veteriner hekimler elektrolit destekleri ile tedavi önerebilirler. Yukarıdaki belirtilerin herhangi birisi görüldüğünde sıcak çarpması şüphesi de oluşmaktadır. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurmak gerekir. Deri altından ya da damar yolundan verilecek olan sıvı desteği ile sıvı kaybı hemen önlenebilir, daha fazla kaybın önüne geçilebilir. Dehidrasyon farklı bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıktığında ise bu duruma neden olan rahatsızlığın bulunması ve tedavi edilmesi gerekmektedir.
Bir sağlık sorununa bağlı dehidrasyon meydana geldiği durumlarda altta yatan sorunun tedavi edilmesi gerekir. Köpeklerde su tüketimi eksikliğine bağlı dehidrasyonu önlemenin yolu oldukça basittir. Köpeğin sürekli temiz ve taze su kaynağına erişimi olduğundan emin olmak yeterlidir. Özellikle yaz aylarında dışarı gezmeye çıktığınızda yanına ekstra su almanız önemlidir. Bazı köpekler diğerlerinden daha fazla suya ihtiyaç duyar ya da su konusunda daha seçici davranırlar. Özelikle çok aktif, hamile, yeni doğum yapmış ya da yavru köpekler daha fazla suya ihtiyaç duyar. Bu köpeklerin yeteri kadar su aldığından emin olmak gerekmektedir. Kemik suyu ya da buz küpleri gibi alternatif sıvı seçenekleri ile köpeklerin yeteri kadar sıvı almasını destekleyebikirsiniz Köpeklerin aktivite seviyeleri ve egzersiz ihtiyaçlarını hava sıcaklığına ve havanın durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle bazı günlerde daha fazla suya ihtiyaç duyabilirler. Dışarıda zaman geçireceğiniz günlerde köpeklerin yeterince temiz su içmesini sağlanak için seyahat tipi su kaplarını kullanabilirsiniz. Seyahat tipi su kaplarını buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
