Köpeklerde Vestibüler Hastalıklar

Köpeklerde vestibüler sendrom tıpkı insanlardaki vertigo gibi her şeyin etrafında döndüğünü hissettiren bir durum olarak ifade edilebilir. Daha çok ileri yaşlarda görülen vestibüler sendrom aniden ortaya çıkar ve genellikle birkaç hafta içerisinde düzelmesi beklenir. Bu yazımızda köpeklerde vestibüler sendrom ve bu sendroma neden olan vestibüler hastalıklar hakkında merak edilen soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

Vestibüler Sistem Nedir?

Vestibüler sistem dengenin korunmasında sorumlu sistem olarak tanımlanabilir. Dengeyi kontrol eden ve hayvanların düşmesini engelleyen bu sistem oldukça önemlidir. Beyinde bulunan merkezi bileşenler, iç ve orta kulakta bulunan çevresel bileşenler vestibüler sistemi oluşturur. Denge sistemi sensörleri iç kulakta bulunur. Denge kontrolü hem köpeğin başının pozisyonuna ve hareketine bağlı hem de vücudun ve gözlerin pozisyonuna ve hareketine bağlı olarak sağlanır. Köpeklerin iç kulağında yer alan denge sensörleri durma ya da hareket etme süreçlerinde başın uzaydaki konumu algılar. Konum bilgileri beyne elektrik sinyalleri olarak aktarılır. Beyindeki denge kontrol merkezi de vücudun dik durabilmesi için gerekli mesajların kaslara gönderilmesini sağlar.

Vestibüler Sistemi Etkileyen Hastalıklar Nelerdir?

Köpeklerde vestibüler sendroma neden olan bir dizi farklı hastalık vardır. Vestibüler siniri etkileyen ve bu sendroma neden olan sağlık sorunları sinir tümörleri, sinir iltihabı, az çalışan tiroid bezi, kafa travması, beyinde kist, tiamin eksikliği şeklinde ifade edilebilir. Yaşlı köpekleri etkileyen ve henüz bilinen bir nedeni olmayan idiyopatik vestibüler hastalık da vestibüler sendroma neden olmaktadır. Orta veya iç kulakta enfeksiyon, iltihaplanma veya tümör de vestibüler sendrom nedenleri arasında yer alır. Vestibüler nörit, köpeklerde denge sinir iltihabı olarak da ifade edilen durum enflamasyon ya da enfeksiyon sonucunda söz konusu sinirlerin hasar görmesine bağlı denge sorunlarının olmasına neden olur.

Köpeklerde Vestibüler Sendrom Belirtileri

Pek çok köpekte aniden ortaya çıkan denge kaybı, oryantasyon bozukluğu, başın eğimli durması ve düzensiz göz hareketleri vestibüler sendrom belirtileri arasında yer alır. "Köpeğim ayakta duramıyor" ifadesi genellikle bu sendroma işaret etmektedir.

Başın eğimli durması bir kulağın diğer kulaktan aşağı duracak şekilde konumlanması olarak ifade edilebilir. Gözde düzensiz hareketler nistagmus olarak adlandırılır ve göz küresinin iki yana ya da aşığı ve yukarı doğru düzensiz hareketi olarak tanımlanır. Vestibüler sendromu olan köpeklerde yalpalama çok net belirgin bir şekilde görülür, köpek düz gitmek istese bile sağa ya da sola doğru kayan bir çizgide ilerler. Denge merkezi ile beyinin kusmayı kontrol eden bölgesinin çok yakın olması sebebiyle vestibüler sendromu olan köpeklerde mide bulantısı görülebilir.

Denge sensörleri konum itibarıyla kulakta bulunan işitme sensörlerine, göz kapaklarının, dudakların ve kulakların hareketini kontrol eden sinirlere yakın bulunurlar. Bu yakınlık sebebiyle vestibüler sistemi etkileyen hastalıklar işitme kaybına, yüzdeki kasların sarkmasına veya yüz felcine neden olabilir. Bu hastalıklar beynin farklı bölgelerini etkileyecek nöbetlere, halsizliğe, görme kaybına ve yeme içmede zorlanmaya neden olabilir.

Köpeklerde Vestibüler Sendrom Nasıl Teşhis Edilir?

Köpeğinizde vestibüler sendrom belirtileri olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir veteriner hekime danışmanız gerekir. Köpeğim ayakta duramıyor şeklinde tanımlanabilen vestibüler sendrom belirtileri mutlaka dikkate alınmalıdır. Çünkü bu sendroma neden olan hastalıkların mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Vestibüler sendromu olan pek çok köpekle kulak kanalı, kulak zarı, iç ya da orta kulak iltihabı olmayabilir. Bu nedenle MR, röntgen ya da bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri ile derin kulak enfeksiyonu ya da beyin hastalıkları tespiti yapılabilir. Beyni ve omuriliği çevreleyen sıvıdan örnek alınması da vestibüler sendromun teşhisinde kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır.

Köpeklerde Vestibüler Sendrom Tedavisi

Köpeklerde vestibüler sendrom tedavisinde eğer teşhis edilebilirse altta yatan neden göre değişiklik göstermektedir. Altta yatan nedenin doğru teşhis edilmesi bu nedenle büyük bir öneme sahiptir. Enfeksiyona bağlı vestibüler sendrom durumunda genellikle antibiyotik tedavisi tercih edilmektedir. Tümöre bağlı sendrom meydana geldiğinde tümörün sinirlere baskı yapmasını engelleyecek tedavi prosedürleri üzerinde durulur. Altta yatan neden tedavinin seyrini değiştirse de teşhis ve tedavi sürecinde köpeğin yaşam kalitesini yükseltecek destekleyici tedaviler de uygulanır. Şiddetli vakalarda köpek kendi başına yiyip içemediğinde destekleyici tedavilere başvurulması gerekir. Köpek dengesini ciddi miktarda kaybetmiş ve bu duruma bağlı panik yaşıyorsa sakinleştirici ilaçlar kullanılabilir. Vestibüler sendromun neden olabileceği mide bulantısı için de ilaç kullanımı önerilebilir.