En dar alanlardan ustalıkla geçiyorlar, kontrol altında düştüklerinde hep ayaklarının üzerinde duruyorlar, bir anda evin diğer köşesine koşup aynı hızda baş köşedeki yerlerini alıyorlar, imkân bulduklarında duvarlara ve kapılara tırmanıyorlar. Kedilerde, insanlarda görmemiz söz konusu olmayan bu muazzam hız, esneklik, denge ve çeviklik bizlere oldukça şaşırtıcı geliyor. Nitekim bilim insanları da kedilerin nasıl bu denli çevik ve dengeli hareket ettiğini araştırıyorlar. Kedilerin fizik yasalarını zorlayan anatomik yeteneklerinin ardında koordineli çalışan birden fazla sistem bulunuyor. Kas ve iskelet sistemine ek olarak sinir ve vestibüler yani özetle oryantasyon ile ilişkili duyu sistemi; kedilerin çevikliklerinde, atikliklerinde ve dengelerinde kritik bir rol oynuyor. Her bir sistemin ayrı rolü var, dolayısıyla kedilerin dikkat çekici yeteneklerinin ardında tabiri caizse bir takım oyunu bulunuyor. Sistemlerden birinin bir şekilde işlevi azalırsa, kedilerin olağanüstü yeteneklerinde de düşüş yaşanabiliyor. Bu yazımızda kedilerde sinir sisteminin rolü hakkında bilgi bulabilir, kedilerin çeviklik sırlarını keşfedebilirsiniz.
Kedilerin çeviklik, hız ve esneklik sırlarından önce bu niteliklerin onların hayatındaki önemine değinmek isteriz. Kediler güçlü kasları üzerinde mutlak kontrole sahiptir. Kasları, eklemleri ve kemikleri güçlü olduğunda, merkezi sinir sisteminde ve vestibüler sistemde sorunları bulunmadığında hız, çeviklik, denge ve esneklik gibi yetilerini oyun oynarken, zıplarken, avlanırken, av olmaktan kaçarken, yüksek yerlere tırmanırken, yüksek yerlerden yere inerken ve sosyalleşirken kullanırlar. Meraklı ve keşfe açık doğaları sebebiyle çevrede gezinirken de yine çevikliğe ihtiyaç duyarlar.
Beklenmedik bir hızla yaptıkları manevralarının, göz açıp kapayana dek tezgâha çıkmalarının, ağaç tepelerindeki gezintilerinin ardında akıl almaz çeviklikleri bulunur. Çeviklik ve esneklik birbirinden ayrı düşünülemez. Esnekliklerinin de yaşamlarında belirleyici öneme sahip olduğu söylenebilir. İçgüdüsel olarak egzersizlerden önce ve sonra esneyen kediler, vücutlarını esneterek kaslarını ve eklemlerini sağlıklı tutarlar. Esnerken kaslara daha çok kan gitmesi, olası kas yırtılmalarını engeller.
Kedilerin merkezi sinir sistemini vücudun tüm noktalarına sinyaller gönderen ve farklı kısımlarından sinyaller alan bir kontrol odası gibi düşünebiliriz. Kedilerin merkezi sinir sistemi son derece gelişmiştir, bu gelişmişlik sayesinde kediler çok ama çok hızlı tepki gösterebilirler ve çevrelerinde değişen şartlara şaşırtıcı bir hızla adapte olabilirler. Beyinleri iletilen görsel bilgileri hayatta kalmalarını sağlayacak serilikte işleyebilir, çevrelerini göz açıp kapayıncaya kadar değerlendirmelerini ve şartlar doğrultusunda aksiyon almalarını sağlayan bu kapasiteleri doğada hayatta kalmalarına yardımcı olur. Vahşi doğada hem avlanmaları hem de av olmaktan kaçınmaları için kedilerin sinir sisteminin rolü, belirleyici öneme sahiptir.
Kedilerin görsel bilgileri çok seri bir şekilde işleyebilmesi ve işlediği bilgilere aynı serilikte yanıt verebilmesi dışında güçlü duyularının avantajlarını yaşadığı da bilinir. Ciltlerinde çok sayıda reseptör bulunduğu için çevrelerindeki en küçük hareketleri dahi algılayabilirler. Onları çevreleyen dünya hakkında farkındalıklarını artıran bu gelişmiş duyuları, çevikliklerinin sırlarından biridir.
Kedilerin olağanüstü denge kabiliyetlerinin ardında iç kulakta bulunan vestibüler sistemin rolü vardır. Vestibüler sistem kedilerde dengeden ve uzamsal yönelimden yani onları çevreleyen dünyadaki canlıların ve/veya cisimlerin nasıl göründüğünü canlandırma becerisinden sorumludur. Kediler sahip oldukları gelişmiş vestibüler sistem sayesinde çok dar alanlarda yürüyebilirler, akrobatik hareketler sergileyebilirler. Elbette yetileri bu sayılarla da sınırlı değil: Kediler kulaklarını bağımsız olarak oynatarak duydukları sesin kesin yerini belirleyebilirler. Muhteşem bir görme yetisi ve sesin yerini belirleme yeteneği onların başarılı avcılar olmasını sağlar.
Kedilerin iskelet ve kas sistemleri kaslardan, kemiklerden ve tendonlardan oluşur. Kedilerin hızlarında ve çevikliklerinde görev yapan güçlü kasları, esnek omurga yapısı ile birleştiğinde kediler havada takla atmaları, vücutlarını inanılmaz şekillere sokmaları ile şaşırtmaya devam edebilirler. Güçlü bacakları ve patileri yükseklere zıplamalarına, çeviklikte doruk noktasına ulaşmalarına da yardımcı olur. Kas yapıları oldukça gelişmiştir ve kasları güçlü olduğunda hareketlerindeki çeviklik ve kesinlik belirgin ölçüde artış gösterir.
Kedilerin hem bu kadar esnek hem çevik olmasının ardında az önce detaylandırdığımız tüm sistemlerin koordineli ve sağlıklı bir şekilde çalışması yatar. Sinir sistemi, vestibüler sistem, kas ve iskelet sistemi arasındaki bu karmaşık ve aynı ölçüde mükemmel etkileşim kedilerin hareket kabiliyetlerinin kaynağı olarak yorumlanır. Esnek omurgalarının ve güçlü kaslarının da atletik becerilerinde kritik rol oynadığı unutulmamalıdır. Bu sistemlerden herhangi birinin ya da birden fazlasının zarar görmesi ya da işlevini kaybetmesi durumunda kedilerin hızlarında, esnekliklerinde ve çevikliklerinde düşüş meydana gelebilir. Nitekim yaşlı kedilerde hareket yetilerinin ve esnekliğin azalması gibi sorunlarla sıklıkla karşılaşılır. Yavru kedi ile kıyaslandığında daha geç tepki vermeye başlayan yaşlı kedilerde hem sistemlerin ayrı ayrı hem de birlikte çalışma yetileri azalmıştır.
Kedilerin hareket kabiliyeti, dengesi ve çevikliği belli durumlarda azalabilir: Eklem sorunları, aşırı kilo, ortopedik sorunlar, travmalar, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve kedilerde nörolojik bozukluklar sıklıkla görülen nedenler arasında yer alır. Kedilerin sağlığını maksimum düzeye çıkarmak her zaman mümkün olmamakla birlikte doğru beslenme ve takviye kullanımı ile konforlarının da sağlıklarının da desteklenmesi kolaylaşabilir.
Vet's Plus Glucosamine Kedi ve Köpek Eklem Sağlığı Güçlendirici Glukozamin Tablet (100'lü) hem kedilere hem de köpeklere uygun formülü ile iskelet sisteminin gelişimine önemli katkılar sunar. Kalsiyum desteği bulunan glukozamin tablet; kalp atışlarının düzenlenmesine, sinir sisteminin onarılmasına, kanın pıhtılaşmasına ve iskelet sisteminin sağlığının korunmasına yardımcı olur. Tablet içeriğinde bulunan glukozamin sayesinde tendonlar, kıkırdak dokular, omurların arasında bulunan diskler desteklenebilir. Çoklu faydaları ile öne çıkan Vet's Plus imzalı kedi ve köpek eklem sağlığı güçlendirici tablet ile kedilerin ilerleyen yaşlarda yaşayabileceği eklem sorunlarının riski azaltılabilir, var olan sorunların yol açtığı şikâyetler hafifletilebilir. Siz de kedinizin daha güçlü eklemlere, sinir sistemine ve kemiklere sahip olması için Vet's Plus Glucosamine Kedi ve Köpek Eklem Sağlığı Güçlendirici Glukozamin Tablet (100'lü) takviyesini buradan inceleyebilir, kedinizin anatomik yeteneklerini daha rahat sergilemesini sağlayabilirsiniz.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
