11.11.2021 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Eklemlerde ağrıya neden olan ve hareket kısıtlılığı yaratan artrit özellikle yaşlanan kedilerde sıklıkla karşımıza çıkan bir sorundur. Ne yazık ki tamamen tedavi edilmesi mümkün olmamakla birlikte kedilerde artrit teşhisi konduğunda atılacak doğru adımlarla kedilerin daha konforlu bir yaşam sürmesi sağlanabilir. Bu nedenle kedilerde artrit belirtileri hakkında bilgi sahibi olunması ve zamanında veteriner hekimlerin kontrolüne gidilerek kedilerde artrit tedavisi seçeneklerine başvurulması önemlidir. Bu yazımızda "kedilerde artrit nedir?", "kedilerde artrit neden olur?", "kedilerde artrit belirtileri nelerdir?" ve "kedilerde artrit tedavisi nasıl yapılır?" gibi önemli soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Artrit, ağrılı ve ilerleyici bir eklem hastalığıdır. Kedilerde artrit genellikle dirseklerde ve kalçalarda görülmekle birlikte vücutta herhangi bir eklemi de etkileyebilir. Artrit eklemlerin iltihaplanmasına ve sertleşmesine neden olur. Eklemlerde meydana gelen doğal aşınma ve yıpranma artrit görülme sıklığını yaşlı kedilerde belirgin ölçüde artırır. Genç kedilerde de görülebilen artrit eklemlerinden yararlanan, eklem gelişim bozukluğu olanları hedef alır.
Kedilerde görülen hastalıkların fark edilmesi ve belirtilerin doğru yorumlanması her zaman kolay değildir. Kediler ağrılarını ve yaşadıkları şikayetleri perdeleyebilen, üstelik şikayetleri zaman içerisinde normalleştirerek hayatlarına devam edebilen canlılardır. Hasta oldukları zamanlarda avcıların saldırılarına açık hale geldiklerinden içgüdüsel olarak hastalık belirtilerini saklayan kedilerin içgüdülerinin bir adım ötesine geçebilmek için onların hareketlerinin gözlemlenmesi; normalleriyle farklılıklarının takip edilmesi önemlidir. Nitekim kedilerde artrit belirtileri oldukça çeşitli olabilmektedir. Belirtiler ve belirtilerin şiddeti hastalığın ilerleme seyrine göre değişebilir.
Her kedi ağrıya farklı reaksiyon verebilse de kedilerde artrit belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Kedilerde artrit nedenlerinin başında yaşlanma gelmektedir. Yaşlandıkça vücuttaki tüm dokular gibi eklemlerde de aşınma görülür. Kıkırdakların düz ve pürüzsüz yapısı bozulur, eklem sıvısı azalır; böylelikle kemiklerin hareket mekanizması bozulur.
Yaşın ilerlemesi haricinde kalça gelişimindeki anomalilerin eklem kıkırdaklarını etkilemesinin, eklem bölgesine darbe alınmasının ve genetik yatkınlığın da kedilerde artrit oluşumu ile sonuçlanabileceği bilinmektedir. Maine Coon, Persian, Scottish Fold ve Siamese cinsi kedilerin artrit oluşumuna yatkın oldukları bilinmektedir. Bu nedenle, özellikle bu cins kedilerin kilo kontrollerinin sağlanması ekstra bir öneme sahiptir.
Tüm bunlara ek olarak kedilerde obezite ile artrit oluşma riski arasında da göz ardı edilmemesi gereken bir bağlantı bulunur. Obezite aşırı kilo ile karakterize kronik bir hastalık olarak hem eklemlere daha çok yük binmesine hem de vücut genelinde enflamasyon oluşmasına yol açarak artrit oluşumunu tetikler. Kedilerde Obezite (Şişmanlık) Sorunu adlı içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz. Bu nedenle obeziteye karşı tedbir alınması önemli bir gerekliliktir. Kedilerde kilo kontrolünün sağlanması için light kedi mamalarına geçiş yapılabilir ve özellikle kısırlaştırma sonrası kilo alım sürecini engellemek için kısırlaştırılmış kedi mamalarına başvurulabilir. Kısırlaştırılmış kedi mamalarını buradan inceleyebilirsiniz.
Kedilerde rutin muayeneler ya da yaşanan şikayetler sonrasında veteriner hekim ziyaretlerinde fiziksel muayeneler gerçekleştirilir. Bu kapsamda eklemlerde sorun olmadığı araştırılır, eklem sıvıları kontrol edilir, eklemlerde stabilite kaybı olup olmadığına bakılır. Artrit teşhisini kesinleştirmek için X-ray görüntülemesine başvurulur.
Teşhis konulduktan sonra kedilerde artrit tedavisi kapsamında çeşitli yöntemlerin tercih edilmesi mümkündür. Tedavi yöntemleri belirlenirken kedilerin genel sağlık durumu, yaşı, yaşadıkları şikayetler bir bütün olarak değerlendirilir. Bu kapsamda ağrı yönetimi için ağrı kesici reçete edilebilir, eklem koruyucular enjekte edilebilir ve steroid içermeyen antiinflamatuar kullanılması gereklilik haline gelebilir. Uygulanan tüm bu tedavi yöntemlerine ek olarak kedilerde artrit ve fazla kilo eş zamanlı görülüyorsa yeni bir beslenme düzenine de geçiş yapılması gündeme gelebilir.
Kedilerin artrit tedavisi devam ederken yuvalarında da hayat kalitelerini artıracak önlemlerin alınması önem taşır. Ağrılarının minimize edilmesi ve eklemlerinin rahat ettirilmesi adına yumuşak ve sıcak bir yataklarının olması, yüksek sayılabilen alanlara rahatça çıkmaları için rampa temin edilmesi, kenar yüksekliği az olan kedi tuvaletlerinin temin edilmesi, taranırlarken yumuşak fırçaların kullanılması gibi tedbirlerin alınması gerekir. Kedilerin konforlu ve sıcak kalmalarını sağlayacak kedi yatakları çeşitlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
