26.09.2021 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kediler pek çok nedenle kulaklarını kaşıyabilirler ancak bu kaşımanın günlük rutinin bir parçası olmadığı durumlarda gerekli önlemlerin alınması gerekir. Kedilerde kulak uyuzu kedinin kafasını sallaması ve kulaklarını kaşıması ile fark edilen bir sağlık sorunudur. Kedi kulak uyuzu olduysa ve kedinin hareketlerinden bu durumu fark edemiyorsanız bir noktadan sonra kedinin kulaklarında olan değişimlerden bu durumun fark edilmesi de olasıdır. Kedilerde kulak uyuzu tedavi edilmediği takdirde hem kedinin yaşam kalitesinin düşmesine hem de daha ciddi sağlık sorunlarının gündeme gelmesine neden olabilir. Bu yazımızda kedilerde kulak uyuzu hakkında merak edilen soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Otodectes cynotis olarak adlandırılan akarlar kedilerin üzerlerinde yaşarlar. Cilt yüzeyinde yaşamaları da mümkün olan bu akarlar genellikle kulak kanalında bulunurlar. Bu akarların varlığı kulak uyuzu olarak da adlandırılan sorunun gündeme gelmesine neden olur. Otodectes cynotis çıplak gözle görülmesi zor bir parazittir ancak kedinin kulakları incelendiğinde hareketli ufak beyaz benekler olarak görülebilir. Kulak uyuzu oldukça bulaşıcıdır. Bir hayvan ile temas bulaşın gerçekleşmesi için yeterlidir. Bu parazitlerin yumurtadan çıkıp yetişkin hale gelmesi ortalama olarak 3 haftalık bir süreci kapsar ve bu süreçte parazit 5 farklı evreden geçer. Yetişkin hale gelen parazitin yaşam süresi 2 aydır ancak parazit bu süreçte çoğalmaya devam eder. Kulak uyuzuna neden olan parazitler dış dünyada sınırlı süre hayatta kalabilirler ancak bu parazitlerin tüm yaşam döngüleri konak hayvanda gerçekleştiği için bulaş ciddi bir sorun haline gelebilir.
Kedilerde kulak uyuzunun en yaygın nedeni fiziksel temastır. Uyuza neden olan parazitler dış dünyada çok uzun süre hayatta kalamayacakları için yaşam döngüleri tamamlamak adına bir konağa ihtiyaç duyarlar. Kediler, köpekler, tavşanlar ve gelincikler parazitlerin döngülerini tamamlayabilmeleri için ideal konaklardır. Yavruluk döneminde olan veya bağışıklık sistemi zayıflamış hayvanlara bulaş mümkündür. Evden hiç dışarı çıkmayan bir kedinin birlikte yaşadığı köpek, günlük gezilerinde aldığı parazitleri eve getirip kediye bulaştırabilir. Temas kulak uyuzunun en yaygın nedeni olsa da kulak temizliğinin düzenli yapılmaması da kulak uyuzu riskini gündeme getirebilir. Kulağın bakteri oluşumuna açık olması, enfeksiyon riskinin artması kulak uyuzuna neden olan parazitlere karşı çok daha savunmasız hale gelmesine neden olur. Bu nedenle ev ortamında yaşayan kediler, dış dünya ile temas etmeseler de ihtimaller doğrultusunda koruyucu önlemlerin onların sağlığı için alınması gerekir. Kedilerin için özel olarak üretilmiş kulak bakım ürünlerine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Evcil hayvanlarda en yaygın görülen ikinci dış parazit olarak bilinen kulak akarları neden oldukları belirtiler ile kafa karışıklığına neden olabilirler. Kulak uyuzu belirtileri genellikle kulak hastalıklarının klinik belirtileri ile karıştırılmaktadır. Kulak uyuzu olan kedilerde kulak enfeksiyonu ortaya çıkabilir. Kedilerin kulaklarında bir sorun olduğu fark edildiğinde mutlaka bir uzmana danışılması gerekir. Kulak uyuzu her yaştan evcil hayvanda görülebilse de özellikle yavru kedilerde oldukça yaygın bir olarak ortaya çıkar. Kedilerde kulak uyuzu belirtileri her vakada ciddiyet açısından farklılık gösterebilir.
Kedilerde kulak uyuzu belirtileri;
Kulak uyuzuna bağlı ortaya çıkan deri lezyonları genellikle kulak ve çevresinde meydana gelse de bazı vakalarda vücudun diğer bölgelerinin etkilenmesi de mümkün olabilir.
Başka bir hayvanla temas öyküsü olan kedilerde kulak uyuzu ihtimali artar. Yukarıda bahsettiğimiz belirtiler tam olarak ortaya çıkmadan da kulak uyuzu teşhis edilebilir. Evcil hayvanın kulaklarının otoskopla incelenmesi ile kulak uyuzu teşhis edilebilir. Eğer kedinin kulağını muayene etmek mümkün olmuyorsa kulaktan alınan akıntının mikroskobik incelemesi de yapılabilir. Kulak uyuzu sıklıkla kulak hastalıklarına neden olsa da doğru tedavinin belirlenebilmesi için mutlaka teşhisin de doğru olması gerekir.
Kedilerde kulak uyuzu teşhisi yapıldığında kedinin genel sağlığına ve kulak uyuzunun durumuna göre çeşitli ilaçların kullanılması gerekebilir. Doğru ilaç seçiminin yapılabilmesi için teşhisin mutlaka doğru konulması gerekir. Kedilerde kulak uyuzu evde tedavi edilebilir olsa da tedavide kullanılacak ilaçların mutlaka veteriner hekim tarafından belirlenmesi gerekir. Kulak uyuzuna neden olan akarların yetişkin ve larva formları ilaçla öldürülebilir. Yumurta ve pupa formlarına ilaç nüfuz etmesi söz konusu değildir. Bu nedenle ilaç kullanımının aksatılmaması çok önemlidir. Kedilerde kulak uyuzu tedavisinde topikal ilaçlar tercih edilebileceği gibi gerekli durumlarda enjeksiyonlara da başvurulabilir.
Kedilerde kulak uyuzu evde tedavi edilir mi? ya da kedi kulak uyuzu sirke ile tedavi edilir mi? Soruları da oldukça sık sorulmaktadır. Kedilerde kulak uyuzuna neden olan parazitlerin yumurta ve pupa dönemlerinde ilaç ile bile yok edilmesi mümkün değildir. Bunun yanı sıra evde hazırlanan karışımlar yetişkin parazitleri temizlemeye yardımcı olsa bile kulak uyuzuna neden olan parazitlerin kulak kanallarında yaşayabildiği bu nedenle de çok kolay bir şekilde gözden kaçabilecekleri unutulmamalıdır. Hayatta kalan tek bir parazit kedinin kulaklarının yeniden istila edilmesine fazlasıyla yeteceği için tedavinin mutlaka veteriner hekim tarafından yapılması gerekir.
Kedilerde kuduz gibi bazı hastalıklar insanlara bulaşabilse de kulak uyuzu bu hastalıklardan değildir. Kedilerde kulak uyuzu oluşumuna sebebiyet veren parazitler insan vücudunda uzun süreli olarak yaşayamaz. Bu nedenle de insanlarda uzun süreli enfeksiyona neden olamazlar. Ancak nadir görülen durumlarda insanlarda kısa süreli kaşıntı ve kızarıklık oluşmasına neden olabilirler. Sorun evde kulak uyuzu olan kedinin tedavi edilmesi ile tamamen ortadan kalkar.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
