Gözleri mavi, kehribar rengi ya da bir gözü mavi diğeri kehribar rengi olan Van kedisi, dünyanın en ilgi çekici kedi ırkları arasında yer alır. 76 santimetreye varabilen boyu, 9 kilograma ulaşabilen ağırlığı ile orta - büyük ırk kedilerden olan Van kedisi, ayırt edici göz rengi kadar beyaz ipeksi tüyleri ve çok özel karakteri ile de kendi hayran kitlesine sahiptir. Diğer birçok kedi ırkından farklı olarak sudan korkmayan, aksine su ile temas etmeyi çok seven Van kedileri; yüksek enerjileri, sosyallikleri ve ailelerine olan düşkünlükleriyle evin en çok ilgi gören üyelerindendir.
Meraklı doğaları ile sürekli keşif hâlinde olan bu eşsiz kedilerin düzenli bakımlarının ihmal edilmemesi gerekir. İpeksi tüylerinin düzenli olarak taranması, kulaklarının temizlenmesi, ayda bir ya da iki kere tırnaklarının kesilmesi önerilir. Diğer evcillerle, insanlarla ve çocuklarla gayet iyi anlaşmaları sıklıkla sahiplenmelerinin başlıca nedenlerindendir. Siz de kalbinizi hem güzelliği hem de karakteri ile çok sevilen Van kedisine açmayı planlıyorsanız bu yazımızda Van kedisi sahibi olan veya olmayı planlayanlara özel bilgiler bulabilirsiniz.
Ana vatanı Türkiye olan Van kedisi, ülkemizde yüzyıllardır varlığını sürdürmektedir. İngiltere'de ilk kez 1955 yılında yetiştirilmeye başlanan Van kedisi başlangıçta Türk kedisi olarak adlandırılmaktaydı. Daha sonra Türk Ankara kedisi ile karışmasının engellenmesi adına Türk Van kedisi olarak anılmaya başlandı. Cat Fancier Association ve The International Cat Association tarafından tanınan Van kedisi yavrularının sahiplenmesi yönünde dünya genelinde büyük bir talep bulunmaktadır. Türkiye'nin milli hazinelerinden olan Van kedisinin neslinin korunması adına çalışmalar günümüzde de sürmektedir.
Orta - büyük boyutlarda olabilen Van kedisi geç olgunlaşan bir ırktır. Yetişkinlik boyuna ulaşması yaklaşık 3 - 4 yılı bulur. Ağırlıkları 4,5 - 9 kilogram arasında değişen Van kedilerinin boyları 76 cm'yi bulabilir. Erkek Van kedileri, dişilere oranla daha büyük ve heybetli olur. Göğüsleri geniş, vücutları kaslıdır. Vücutları kaslı ve sağlam olsa da oldukça zarif ve biçimlidir. Bacakları güçlü ve düzgündür. Patileri yuvarlaktır. Kuyruk uzunlukları orta seviyededir, kuyruklarındaki tüyler uzun olabilir.
Van kedilerinin kafaları geniş olur, erkeklerin baş bölgeleri dişilere kıyasla daha geniştir. Belirgin ölçüde pembe renkli kulakları büyük ve birbirinden uzak konumlanmıştır. Gözleri büyük ve badem şekillidir. Gözlerinin ikisi de mavi ya da kehribar renkli olabilir. Aynı şekilde gözlerinden birinin mavi diğerinin kehribar rengi olması da mümkündür. Gövdelerinin geneli beyaz renkli olsa da Van kedilerinin kulakları ve kuyrukları farklı renklerde olabilir. Kulaklarındaki ve kuyruklarındaki renklerin farklı olması ırkın karakteristik özellikleri arasında gösterilir.
Van kedilerinin yavruları dünyaya geldiğinde gözleri grimsi bir renge sahiptir. Göz renkleri yavrular 25 günlük olunca değişmeye başlar ve 40 gün geçince göz renkleri son hâlini alır.
Van kedilerinin fiziksel özellikleri ayırt edici olsa da karakterlerinin de son derece özel olduğu bilinmektedir. Van kedisi yüksek enerjiye sahiptir ve oyun istekleri oldukça fazladır. Eğlenceyi seven Van kedisi insanların ilgisine yoğun bir ihtiyaç duyar. Sevdikleri insanlarla temas etmekten keyif alan Van kedileri için kedi oyuncakları en temel gereksinimlerdendir. Canları sıkıldığında yıkıcı tavırlar sergileyebilirler ve strese girebilirler. Bu nedenle hem fiziksel hem de psikolojik olarak uyarılmaları gerekir. Van kedilerini mutlu edecek kedi oyuncakları arasından seçim yapmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Van kedilerinin sevgi dolu ve sadık canlılar oldukları bilinmektedir. İlgiyi severler ve evde uzun süre yalnız kalmaktan hoşlanmazlar. Uzun süre evde yalnız bırakılan Van kedileri ayrılık kaygısı geliştirebilir, evde yıkıcı davranışlar sergileyebilir. İnsanlarla bir arada yaşamayı sevseler de kendilerine ait bir alan olması onların mutluluğu için önemlidir. Zorla kucağa alınmaları ve sıkıştırılmaları önerilmez. Diğer evcil hayvanlarla iyi anlaşabilirler ve hatta doğru tanıştırıldıklarında köpeklerle de iyi dostlar hâline gelebilirler. Erken dönemde ve doğru şekilde sosyalleştirildikleri takdirde yeni insanlarla, çocuklarla ve evcil hayvanlarla sorunsuz bir şekilde tanışıp zaman geçirebilirler.
Van kedilerinin egzersiz ihtiyaçları yüksektir. Az önce de belirtildiği gibi gün içerisinde fiziksel ve mental olarak uyarılmaları gerekir. Oldukça zeki olduklarından onlarla yeni ve eğlenceli oyunların oynanması da eğitim süreçlerinin planlanması da faydalı olacaktır. Genellikle çok fazla miyavlamazlar, apartman yaşamına kolaylıkla adapte olabilirler. Diğer birçok kedi ırkından farklı olarak Van kedilerinin yeni yaşam alanlarına daha hızlı bir şekilde uyum sağladıkları bilinir.
Van kedilerinin fiziksel özellikleri spesifik davranışlar geliştirmeleriyle de ilintilidir. Güçlü bacakları ile yükseklere zıplamayı çok sevdiklerinden evde tırmanacakları yerlerin bulunması onları mutlu edecektir. Bu nedenle kedi evleri gibi yükseklerde zaman geçirmelerine yardımcı olacak ürünler evlerde konumlandırılabilir.
Van kedilerinin suya olan düşkünlüklerinin de dikkat çekici seviyede olduğu bilinmektedir. Doğal yaşam alanları Van Gölü ve çevresi olduğundan bu ırkın sudan korkmadığı aksine su ile oyun oynamaktan keyif aldığı söylenebilir. Suya olan düşkünlükleri sebebiyle evde banyodan uzak tutulmaları önerilir. Kürklerinin yapısı suyun cilde ulaşmasını engeller ve tüyleri bir astar görevi görür.
Sevecenliği, enerjisi ve oyuna düşkünlüğü ile baş döndürebilen Van kedilerinin mutlu ve sağlıklı kalabilmeleri adına bakım süreçlerinin aksatılmaması gerekir. İpeksi tüylere sahip olan Van kedilerinin düzenli olarak taranıp fırçalanması bakım süreçlerinin temelini oluşturur. Orta uzunlukta tüyleri bulunan Van kedilerinin her gün taranması tüylerinin ve ciltlerinin daha sağlıklı tutulması bakımından önemlidir. Ek olarak ölü tüylerinin temizlenmesi için de taranma seansları gereklidir. Mevsim geçişlerinde tüylerinin dökülme miktarı artacağından daha sık taranmaları ihmal edilmemelidir.
Van kedisi bakımı kapsamında dişlerin de fırçalanması gerekir. Haftada en az bir kere dişleri fırçalandığında plak ve tartar oluşumu riski minimize edilebilir. Van kedilerinin tırnakları da düzenli olarak kesilmelidir. Zıplamaya ve tırmanmaya düşkün olduklarından tırnaklarının aşırı uzaması tırnak yaralanmalarına yol açabilir. Bakımları kapsamında dikkat edilmesi gerekenlerden biri de kulaklarının temizlenmesidir. Kedilerin kulak temizliğinin güvenli olarak yapılabilmesi için özel olarak üretilen ürünler tercih edilebilir.
Van kedilerinin beslenmesi de diğer tüm ırklar gibi kedilerin yaşına, genel sağlık durumuna, kısırlaştırılıp kısırlaştırılmadıklarına, aktivite düzeylerine ve damak zevklerine göre planlanmalıdır. Enerjileri yüksek olduğu için ırk genel olarak kilo almaya eğilimli değildir. Yine de ideal oranda hareket etmemeleri ve aşırı beslenmeleri durumunda kilo alabilirler. Serbest beslenme onlar için uygun bir alternatif olarak kabul edilebilir. Veteriner hekimlerin onayı ile protein oranı yüksek mamalar Van kedilerinin yağsız kas kitlesinin desteklenmesi ve enerji ihtiyaçlarının karşılanması adına ideal tercihler arasında yer alabilir. Van kedinize uygun kaliteli mama alternatifleri arasından seçim yapmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Genel olarak oldukça sağlıklı ırklar arasında yer alan Van kedileri için sağırlık bir risktir. Özellikle tamamen beyaz tüylü olan kedilerde sağırlık ihtimalinin göz önünde bulundurulması, yaşam kalitelerinin artırılması bakımından önemlidir. Bu söylem yalnızca Van kedileri için değil tüm beyaz tüylü kediler için geçerlidir.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
