Evinizde bir Habeş kedisi varsa muhtemelen gün içinde defalarca göz teması kurduğunu, mutfağa her girdiğinizde ayaklarınızın dibinde dolandığını görmüşsünüzdür. Sabahları sizi oyunla uyandıran, akşamları ise koltuğun arkasından hızla fırlayarak oyun talep eden bu zeki kedilerin enerjisi hiç bitmez. Üstelik her yeni objeyi detaylıca inceleyip evin her köşesini keşfetme tutkularıyla, onları izlemek bile başlı başına bir eğlence hâline gelir. 

Habeş kedisi, genetik kökeni Etiyopya’ya dayansa da 19. yüzyılda İngiltere’de sistematik biçimde geliştirilmiş, modern evcil kediler arasında en eski ve özgün ırklardan biridir. Son genetik çalışmalar Habeş kedisinin kökeni için Hint Okyanusu kıyıları ve Güneydoğu Asya hattını işaret edilir. 

Aktif, sosyal ve oyuncu yapılarıyla tanınan bu cins, ev yaşamına kolaylıkla uyum sağlarken aynı zamanda zihinsel ve fiziksel olarak uyarılmaya da büyük ihtiyaç duyar. Bu yazımızda, sahipleri için birer ev neşesi olan Habeş kedisi özellikleri, mizacı, bakım rutinleri, sağlık durumları ve beslenme ihtiyaçları hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz. 

Bir Bakışta Habeş Kedisi

Diğer İsimler: Abyssinian, Abys

Karakteri: Zeki, oyuncu, sosyal, dikkatli

Ağırlık: 2,5 – 5,4 kg

Omuz Yüksekliği: 23 – 28 cm

Göz Rengi: Altın, kehribar, yeşil

Tüy Uzunluğu: Kısa

Tüy Renkleri: Kızıl, mavi, çikolata, gümüş, tarçın

Tüy Desenleri: klasik çizgiler veya benekler içermeyen tekir

Tüy Dökme: Az – Orta düzey

Hipoalerjenik mi?: Hayır

Bakım İhtiyacı: Düşük – Orta

Çocuklarla Anlaşma: İyi

Diğer Evcillerle Anlaşma: İyi

Enerji Seviyesi: Yüksek

Ortalama Yaşam Süresi: 12 – 15 yıl

Köken: Etiyopya (Habeşistan)

Habeş Kedileri Ne Yer, Nasıl Beslenmeli?

Abyssinian kedisi; yüksek enerjiye sahip, kas yapısı güçlü ve oldukça aktif bir kedi ırkıdır. Bu nedenle günlük kalori ihtiyacı, daha sakin yapılı kedi ırklarına kıyasla biraz daha fazladır. Protein temelli bir beslenme yapısı onların davranışsal dengesini de olumlu yönde etkileyebilir.

Bu ırkın doğasında avcılık içgüdüsü hâlâ çok baskındır ve hayvansal proteinler beslenmesinde vazgeçilmez bir rol oynar. Habeş kedisi beslenmesi planlanırken içerik listesi ilk sırasında et, tavuk, hindi veya balık gibi yüksek kaliteli hayvansal protein kaynakları olan kaliteli kedi mamaları tercih edilmelidir.

Özellikle aktif kediler için formüle edilmiş kuru mamalar, bu ırkın enerji ihtiyacını karşılamakta oldukça başarılıdır. Kas kütlesini korumak ve tüy yapısını desteklemek için kaliteli protein içeren mamalar idealdir. İçeriğinde taurin, omega-3 yağ asitleri ve vitamin-mineral dengesi bulunan ürünler önceliklendirilmelidir. Bu tür mamalar göz sağlığı, bağışıklık sistemi ve tüy kalitesini iyileştirmeye önemli katkılar sağlar.

Kuru mamanın yanında, kedi konserve mamaları da destekleyici olarak kullanılabilir. Özellikle su tüketimi düşük olan kedilerde yaş mama, sıvı alımını artırmak için faydalı olarak nitelendirilir. Karma beslenmede yaş mama porsiyonları dikkatli kontrol edilmeli, obezite riskine karşı denge gözetilmelidir. 

Günlük kalori ihtiyacı; kedinin yaşına, kilosuna ve aktivite düzeyine göre değişeceğinden porsiyon miktarları için mama ambalajı üzerindeki tablolardan ve veteriner hekimin önerilerinden faydalanılmalıdır. Dolayısıyla kedi ödül maması tüketimi de hassasiyetle planlanmalıdır.

Yavru Habeş kedisi büyüme döneminde, günde 3-4 öğün olarak beslenmeli; yetişkinliğe geçtikten sonra bu öğün sayısı 2’ye düşürülmelidir. Serbest besleme yöntemi, bu kadar hareketli bir ırk için zaman zaman tercih edilebilse de porsiyon kontrolünün zorlaşabileceği unutulmamalıdır.

Beslenme düzeninde dikkat edilmesi gereken bazı ek noktalar şunlardır:

• Tüy sağlığı için omega-3 içeren mamalar faydalıdır. Tüyleri kısa olsa da dönemsel olarak dökülme yaşanabilir.
• Ağız sağlığının desteklemek için kuru mama ve çiğneme ödülleri kullanılabilir.
• Su kabı temiz olmalı ve her gün taze su ile doldurulmalıdır.
• Mama içeriğinde yapay tatlandırıcı, renklendirici ve dolgu maddeleri bulunmamalıdır.
• Beslenme sırasında ek olarak malt macun kullanılabilir. Böylelikle tüy yumağı oluşumunun azaltılmasına destek olunabilir.

Habeş Cinsi Kedilerde Yaygın Görülen Hastalıklar

Zeki ve hareketli yapılarıyla tanınan Abyssinian kedileri, genel olarak sağlıklı ve dirençli bir ırktır. Genetik kökenleri nedeniyle bazı kalıtsal hastalıklara yatkınlıkları bulunduğu da bilinir. Bu hastalıkların erken tanınması, düzenli veteriner kontrolleri ve doğru bakım ile yönetilmesi mümkündür. PetMD kaynağında ırkın yatkın olduğu hastalıklar şöyle listelenir:

Progresif Retina Atrofisi (PRA)

Habeş kedisi sağlık sorunları arasında en yaygın olanlardan biri olan PRA, göz retinasının zamanla bozulmasına neden olan kalıtsal bir hastalıktır. İlk belirtiler gece körlüğü olarak ortaya çıkar, ilerleyen dönemlerde ise tam görme kaybına yol açabilir. Genetik testler yoluyla taşıyıcılık tespit edilebilir. 

Ne yazık ki hastalığın tedavisi yoktur, fakat görme kaybı gelişen kedilerin yaşam alanı düzenlenerek yaşam kaliteleri korunabilir. Kör Kediler ile Birlikte Yaşamanın Püf Noktaları içeriğimizde dostunuzun konforunu artıracak önerilere ulaşabilirsiniz.

Piruvat Kinaz Eksikliği

Bu hastalık, kırmızı kan hücrelerinde yer alan ve enerji üretimini sağlayan piruvat kinaz adlı enzimin eksikliğinden kaynaklanır. Bu durumda hücreler yeterli enerji üretemez ve erken yıkıma uğrar. Anemi, hâlsizlik, kilo kaybı ve soluk diş etleri gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Genetik bir hastalık olduğu için taşıyıcı kedilerin çiftleştirilmemesi önerilir.

Periodontal Hastalıklar (Diş Eti Sorunları)

Habeş kedisi, diş ve diş eti hastalıklarına yatkın olabilir. Ağız kokusu, diş taşı oluşumu ve diş eti kanamaları en yaygın belirtilerdir. Diş sağlığına yönelik mamalar, çiğneme ürünleri ve düzenli diş fırçalama gibi önlemlerle diş ve diş eti sağlığı desteklenebilir.

Amiloidoz

Nadir görülmekle birlikte ciddi sonuçlar doğurabilen bu hastalık, karaciğer ve böbreklerde amiloid adlı anormal proteinlerin birikmesiyle oluşur. Böbrek fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. Belirtiler arasında aşırı susama, iştahsızlık ve kilo kaybı sayılabilir. Erken teşhis büyük önem taşır.

Habeş kedilerinin enerji seviyeleri nedeniyle semptomları gizleyebileceğine ve düzenli veteriner takibinin bu nedenle daha da önemli olduğuna dikkat çekilmektedir.

Hiperestezi  

WebMD kaynağında Habeş kedilerinde görülen hastalıklar arasında sıralanan hiperestezi, kedilerin vücutlarının belirli bir bölgesinde aşırı hassasiyet yaşadığı bir durumdur. Bu durum genellikle kedide rahatsızlık ve stres yaratır. Hiperesteziye sahip bir kedi, hassas bölgeye dokunulduğunda olumsuz tepkiler verebilir, hatta agresif bir davranış sergileyebilir. 

Daha da önemlisi hassasiyet olan bölgeyi sürekli yalama, çiğneme veya kaşıma davranışında bulunarak kendine zarar verme riski taşır. Bu durum ilerlediğinde cildin tahriş olması, yaralanmalar ve enfeksiyon gibi daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hiperestezi belirtileri fark edildiğinde, altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavinin uygulanması için bir veteriner hekime danışmak önemlidir.

Habeş Kedisinin Fiziksel Özellikleri ve Görünümü

Abyssinian kedisinin fiziksel özellikleri arasında öne çıkanlar şunlardır:

• Orta boyda, zarif ve kaslıdır. Vücut yapısı ne kısa ve iri ne de aşırı uzun; dengeli ve orantılıdır. Görünüş olarak canlı ve çeviktir.
• Omuzdan yere olan yüksekliği ortalama 23 - 28 cm aralığındadır. Vücut yapısı uzunlamasına orantılıdır.
• Dişiler genellikle 2,5–3,5 kg, erkekler ise 3,5–4,5 kg ağırlığındadır. Kas kütlesi belirgindir: Vücudu iri değil, “sıkı” bir yapıdadır.
• Gözleri badem şeklinde, büyük ve parlaktır. Göz çevresinde açık renk halkalar ve ince koyu çizgiler bulunur. Renkleri altın, amber ve yeşil tonlarındadır.
• Başı hafif yuvarlatılmış kama formundadır. Burunla alın arasında yumuşak bir eğim bulunur. Alın geniştir ve kulaklara doğru kesintisiz biçimde uzanır.
• Kulakları; geniş tabanlı, büyük ve dikkatli bir görünüme sahiptir. Ilımlı biçimde sivrilir, başın genel hatlarıyla kesintisiz bir bütünlük içindedir.
• Kuyruğu orta uzunlukta ve kalın kökenlidir. Uca doğru ince bir şekilde sivrilir.
• Bacakları ince kemikli, zarif ama güçlüdür. Patileri küçük, oval ve derli topludur. Yere iyi basar; genelde parmak ucundaymış gibi bir duruş sergiler.
• Tüyleri yumuşak, ipeksi ve esnektir. Her bir tüy ucu farklı bantlar içerir. Bu desen “ticking” olarak bilinir.
• Tüyleri sıcak kızıl ve siyah, kızıl-tarçın ve çikolata, mavi, açık kahve olabilir. Tüylerin alt tabakası açık tonlardadır, uçları ise koyudur. Gözlerden çıkan koyu çizgiler, yanak gölgeleri ve bıyık bölgesi noktaları karakteristik işaretler arasındadır.

Abyssinian kedisinin ideal görünümü, dengeli ve kaslı bir gövde ile belirgin yüz hatlarının birleşimidir. Bu dış yapı, onun hem fiziksel çevikliğini hem de kendine has karakterini yansıtır. 

Habeş Kedisi Karakteri

Evde sürekli peşinizden gelen, her dolap kapağı açıldığında içerisine göz atan, bilgisayar klavyesine sizden önce yerleşen bir dosta hazır olun. Standart kedi davranışlarının çok ötesinde bir etkileşim sunar. Günlük rutininizi anlar, yüz ifadelerinizi okur ve kendine ait yeni iletişim yolları geliştirir. Bu özellikleriyle Habeş kedisi mizacı, birçok kedi sahibine hem arkadaş hem de küçük bir sırdaş hissi verir.

Habeş kedisi karakter özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Evin her köşesi onun için keşfedilmesi gereken yeni bir dünyadır. Her değişikliği ilk fark eden odur.
• Zekâ oyuncakları ile oynamaya bayılır. Dolap kapaklarını ve kapıları açabilir ve öğrenmeye heveslidir.
• Yalnız kalmaktan hoşlanmaz, evde birinin varlığı onun için büyük bir huzur kaynağıdır. The Spruce Pets kaynağında yalnız kalmaktan nefret ettiği belirtilir.
• Yaş fark etmeksizin her dönemde aktif kalır. Oyuncaklara, hareketli objelere ve etkileşimli oyunlara bayılır.
• Fazla miyavlamaz ama bakışları ve vücut diliyle ne istediğini anlatır. Bazılarının sohbet etmeyi çok sevdiği de ifade edilebilir.
• Kucağa alınmaktan hoşlanmasa da sizinle yakın temas hâlinde olmayı sever.
• Özellikle enerjik çocuklarla eğlenceli ilişkiler kurabilir.
• Zaman zaman kendi başına kalma ihtiyacı hissedebilir, bu doğal bir davranıştır.
• Kendi kurallarını koyabilir. Diğer kedilerle birlikte yaşarken baskın karakter gösterebilir. Uyum için iyi bir tanıştırma süreci gerekir.
• Sizi adım adım takip eder, uyuduğunuz yeri benimser ve eve döndüğünüzde ilk karşılayan odur.

Habeş Kedisinin Bakımı ve İpuçları

Habeş kedisi bakımı, genel olarak zahmetsiz kabul edilse de dikkat isteyen bazı günlük rutinlere ihtiyaç duyulur. Zekâsı ve hareketliliği, bakım sürecini sadece fiziksel değil aynı zamanda zihinsel ihtiyaçları da kapsayan bir yapıya dönüştürür. Bu nedenle hem dış görünümü hem de genel sağlığı için planlı ve düzenli bir bakım programı benimsenmelidir.

Habeş kedisi tüy bakımı, kısa ve ince yapılı tüyleri sayesinde oldukça kolaydır. Tüyleri dökülmeye yatkın olmasa da mevsim geçişlerinde orta düzeyde tüy dökümü gözlenebilir. Haftada 1–2 kez taranması yeterlidir.

Taranma sırasında kedi tarağı ve fırçaları tercih edilmelidir. Bu işlem hem ölü tüylerin uzaklaştırılmasına hem de derinin havalanmasına yardımcı olur. Parlak tüy görünümünü desteklemek amacıyla kedi tüy bakım ürünleri tercih edilebilir.

Habeş kedilerinin aktif doğası nedeniyle dış etkenlere karşı hassasiyet gelişebilir. Özellikle kalitesiz temizlik ürünleriyle temas, ciltte kuruluk ya da tahriş oluşturabilir. Banyo ihtiyacı nadirdir; gerektiği takdirde kediye özel şampuanlar kullanılmalıdır. Banyo sonrası tüylerin tamamen kurutulduğundan emin olunmalıdır.

Göz çevresinde genetik ya da yapısal olarak akıntıya yatkınlık bulunmaz. Aktif yapılarının sonucu olarak tozlu alanlara girip çıkmaları sebebiyle göz çevresinde hafif kirlenmeler görülebilir. Haftada bir nemli, pamuklu bir bez ile göz kenarları nazikçe silinmelidir. Gözlerde kızarıklık, yoğun akıntı ya da sulanma gözlemlenirse veteriner hekim desteği alınmalıdır.

Kulaklar geniş olduğundan toz ve kirin daha kolay birikmesine neden olabilir. Ayda bir kez kulak içi kontrol edilmeli, gerekirse kedi kulak temizleyici ürünler kullanılarak nazikçe temizlenmelidir.

Daha önce de belirtildiği gibi diş eti hastalıkları bu ırkta yaygın görülebilir. Bu nedenle haftada birkaç kez dişlerin fırçalanması önerilir. Kediye özel diş fırçaları ve ağız bakım ürünleri tercih edilmelidir. Kuru mama ağırlıklı beslenme, mekanik temizleme etkisi nedeniyle diş sağlığına katkı sağlar. Diş taşlarına karşı veteriner hekim kontrolünde profesyonel temizlik de gerekebilir.

Habeş kedisi oyun ihtiyacı, sıradan ev kedilerine kıyasla oldukça fazladır. Günlük olarak mutlaka fiziksel aktiviteye ve zihinsel uyarılmaya ihtiyaç duyar. Bu nedenle ev ortamı onun hareket edebileceği şekilde düzenlenmelidir.

Habeş Kedisi Eğitimi

Zeki, gözlem yeteneği yüksek ve çevresiyle sürekli etkileşim hâlinde olan Habeş kedisi, eğitime en açık kedi ırklarından biridir. Hızla öğrenme becerisine sahiptir ve tekrarları çabuk kavrar. Gelişmiş zekâları, onları “kolay eğitilen” bir ırk yapmaz. 

Habeş kedileri bağımsız bir karaktere sahiptir; bir davranışı öğrenmeleri, o davranışın onlar için anlamlı olmasına bağlıdır. Tuvalet eğitimi, tırmalama tahtasına yönlendirme, yasak alanlardan uzak durma gibi temel eğitimler, erken yaşta başlandığında başarıyla tamamlanabilir. Ödül odaklı ve oyunla iç içe eğitim metotları en etkili olanlardır. 

Habeş Kedisi Sahiplenirken Bilinmesi Gerekenler

Habeş kedisi sahiplenmeden önce ırkın ihtiyaçlarını, karakter özelliklerini ve bakım beklentilerini net olarak anlamak uzun vadede hem sizin hem de kedinizin yaşam kalitesini artırır. 

Oyuncu, zeki ve sosyal bu kedi türü; yalnız bırakıldığında ya da yetersiz uyarıldığında davranış sorunları geliştirebilir. Bu nedenle sahiplenmeden önce aşağıdaki noktalar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Sosyallik ihtiyacı yüksektir. Uzun süre yalnız bırakılmamalıdır.
• Fiziksel aktiviteye ve oyuna ihtiyaç duyar. Enerjisini atabileceği oyuncaklar ve tırmalama tahtası gibi alanlar sunulmalıdır.
• İlgi bekler ama kucak kedisi değildir. Yanınızda olmayı sever ama sürekli sevilmek istemeyebilir.
• İç mekâna uygun bir kedidir. Dışarı salınması önerilmez; cam, balkon gibi alanlar güvenli hâle getirilmelidir. Bu kapsamda kedi güvenlik ürünleri kullanımı tercihten ziyade gerekliliktir.
• Başka evcil hayvanlarla genellikle uyumludur. Ancak baskın karakteri nedeniyle dikkatli tanıştırma süreci gerekir.
• Çocuklu aileler için uygundur. Özellikle yaşı biraz daha büyük ve kedi davranışlarını anlayabilecek çocuklarla iyi geçinir.
• Kum eğitimi kolaydır. Temizliğe önem verir; kedi tuvaleti her gün temizlenmelidir.
• Mama seçimi önemlidir. Yüksek protein içeriğine sahip kaliteli kedi mamaları tercih edilmelidir.
• Veteriner hekim kontrolleri aksatılmamalıdır. Kalıtsal hastalıklara yatkınlığı nedeniyle yılda en az bir kez genel muayene yaptırılmalıdır.

Habeş Kedisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Zekâsı, sosyal yönü ve enerjik yapısıyla öne çıkan Habeş kedisi, pek çok kedi severin aklında aynı soruları uyandırıyor. Aşağıda, sahiplenmeden önce bilinmesi gereken en sık sorulan konulara kısa ve net yanıtlar bulacaksınız. Her biri, doğru bir kararla uzun soluklu bir dostluğun kapısını aralamanıza yardımcı olabilir.

Habeş kedileri akıllı mıdır?

Evet, oldukça zekidirler. Komutları hızlı kavrar, çevresel değişiklikleri kolayca fark eder ve oyunları kısa sürede öğrenirler. Zekâ oyuncaklarına karşı güçlü bir ilgileri vardır. Ev içindeki temel kuralları hızla benimserler.

Habeş kedisi apartmanda yaşayabilir mi?

Evet, apartman yaşamına uygundur. Enerjik yapısı nedeniyle hareket alanı sunulmalı ve gün içinde vakit ayırarak onunla oyun oynanmalıdır. Sessiz komşuluk ilişkileri için dikkatli bir oyun planlaması ve tırmalama alanları oldukça işe yarar.

Habeş kedisi çocuklarla iyi anlaşır mı?

Genellikle çocuklarla iyi geçinirler. Özellikle oyun çağındaki çocuklarla etkileşim kurmayı severler. Elbette çocukların da kedinin sınırlarına saygı duyması sağlanmalıdır. Ortak oyunlar için denetimli ortamlar sağlamak, iki tarafın da güvenliğini destekler.

Habeş kedisi ne kadar yaşar?

Ortalama yaşam süresi 12–15 yıldır. Kaliteli beslenme, düzenli sağlık kontrolleri ve stressiz bir yaşam ortamı bu süreyi uzatabilir. Genetik yatkınlıklara karşı erken yaşta yapılan taramalar, ömrünü olumlu yönde etkileyebilir.

Habeş kedileri hipoalerjenik midir?

Hayır, hipoalerjenik kedi cinsleri arasında sıralanmaz. Kısa tüyleri ve orta düzeyde tüy dökmeleri nedeniyle bazı alerjik bireylerde daha az tepkiye neden olabilirler. Alerji riskini azaltmak için düzenli tarama ve yaşam alanında hava filtreleri kullanımı önerilir.

Habeş kedileri çok tüy döker mi?

Tüy dökme düzeyleri az ile orta arasındadır. Haftalık tarama ile dökülme minimum seviyeye indirilebilir. Mevsim geçişlerinde tüy dökümü artabilir. Dengeli beslenme ve tüy sağlığına destek veren mamalar, dökülmeyi azaltmada etkilidir.

Habeş kedisi ısırır mı?

Normal şartlarda saldırgan değildir. Sıkıldığında, rahatsız olduğunda ya da oyun sırasında sınır aşıldığında hafif ısırmalar görülebilir. Bu davranış eğitimle kolayca yönetilebilir. Yönlendirilmiş oyun saatleri ve uyaran oyuncaklar, ısırmayı azaltmada etkilidir.

Habeş kedisi çok maliyetli midir?

Bakım maliyeti, seçilen mama kalitesi, sağlık kontrolleri ve oyuncak gibi ihtiyaçlara göre değişiklik gösterir. Orta düzeyde bir maliyet skalasına sahiptir.

Habeş kedisi evde bakılabilir mi?

Evet, ev yaşamına oldukça uygundur. Dışarı çıkma ihtiyacı yoktur. Güvenli, zenginleştirilmiş bir iç mekân, onun tüm ihtiyaçlarını karşılamaya yeterlidir.
 

Kaynaklar:

https://www.purina.co.uk/find-a-pet/cat-breeds/abyssinian

https://cfa.org/breed/abyssinian/

https://www.thesprucepets.com/abyssinian-cat-breed-profile-4797632

https://fifeweb.org/cats/breeds/abyssinian/

https://www.gccfcats.org/getting-a-cat/choosing/cat-breeds/abyssinian/

https://vcacanada.com/know-your-pet/cat-breeds/abyssinian

https://www.petmd.com/cat/breeds/abyssinian

https://www.purelypetsinsurance.co.uk/blogs/a-guide-to-the-abyssinian-breed/

https://www.petfinder.com/cats-and-kittens/breeds/abyssinian/

https://www.webmd.com/pets/cats/what-to-know-about-abyssinian-cats

https://www.omlet.co.uk/breeds/cats/abyssinian/

https://www.rover.com/blog/abyssinian-cats/

https://www.zooplus.co.uk/magazine/cat/cat-breeds/abyssinian