Kedi sahiplenmenizin önündeki tek engelin alerjik bünyeniz olduğunu düşünebilirseniz de bu düşüncenin mutlak bir doğruluk barındırmadığını öğrenmek sizi mutlu edebilir. Nitekim bilimsel gelişmeler ve gözlemler, bazı kedi ırklarının daha az alerjen ürettiğini ve alerji hassasiyeti olan kişiler için daha tolere edilebilir olduğunu ortaya koyuyor. Tam olarak bu noktada “Hipoalerjenik kedi cinsleri hangileri?” sorusu gündeme geliyor. 

Hipoalerjenik cinsler adı altında sınıflandırılan kedilerin, insanlarda alerjiye neden olmayacağı yönünde kesin bir söylemde bulunulamaz. Yine de bazı kedilerin daha az alerjen salgıladığı gerçeğinin göz ardı edilmesi mümkün değildir. Dahası düşük alerjen salgıladığı kabul edilen ırkların, bireyleri arasında da farklılık görülebilir. 

Bu yazımızda daha az Fel d 1 proteini salgılayan ve tüy dökme eğilimi daha düşük olan kedi ırkları hakkında detaylı bilgi bulabilir, kedi sahiplenme sürecindeki soru işaretlerinizi azaltabilirsiniz. 

Sibirya Kedisi

En zeki kedi ırkları arasında yer alan Sibirya kedisi, tüylerinin uzunluğu nedeniyle ilk bakışta alerjik bireyler için uygun değilmiş gibi görünse de gerçekte hipoalerjenik kedi cinsleri arasında yer alır. Bu farkı yaratan en önemli unsur, kedilerde alerjiye yol açan başlıca protein olan Fel d 1 seviyesinin bu ırkta genetik olarak düşük olmasıdır. 

PetMD kaynağında ele alındığı üzere Sibirya kedileri bu proteini daha az salgıladıkları için, alerjik bireylerde reaksiyon oluşturma ihtimali birçok diğer tüylü ırka kıyasla daha düşüktür. Ancak her bireyin bağışıklık tepkisi farklı olduğundan sahiplenme süreci öncesi kısa süreli bir temas testi yapmak faydalı olabilir.

Sibirya kedilerinin bakımı düşünüldüğünden de kolaydır. Tüylerinin kalınlığına rağmen haftalık fırçalama ile tüy dökümü kontrol altına alınabilir.

Balinese (Balinez)

Balinese kedisi, zarif ve asil görünümüyle bilinen bir ırktır. Genellikle “uzun tüylü Siyam kedisi” olarak tanımlanmasına rağmen, birçok kısa tüylü kediye kıyasla daha düşük düzeyde Fel d 1 alerjen proteini üretir. Özellikle burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı veya nefes darlığı gibi klasik kedi alerjisi belirtilerine sahip kişiler için, bu ırk diğer türlere göre daha tolere edilebilir olabilir.

Balinese kedisinin tek katlı, ince ama ipeksi yapılı tüyleri, yoğun dökülme riskini azaltır. The Spruce Pets kaynağında da vurgulandığı gibi, Balinese ırkı hem düşük alerjen üretimi hem de minimal tüy dökümü nedeniyle alerji hassasiyeti bulunan bireylerin ilgisini çekmektedir. Ancak her bireyin bağışıklık sistemi farklı tepkiler gösterebileceği için, bu türle yaşama kararı öncesinde kısa süreli temas önerilir. 

Oriental Shorthair 

Oriental Shorthair; zarif gövdesi, büyük kulakları ve kısa, sık tüy yapısıyla tanınan bir ırktır. Minimal tüy dökmesi sayesinde, çevreye yayılan alerjen miktarının düşük olması onu hipoalerjenik kedi cinsleri arasında öne çıkarır. 

Tüyleri tek katmanlı ve kısadır. Fel d 1 proteini cilt ve tüy yoluyla daha az dağılır. Ek olarak, Oriental Shorthair kedilerinin kendini sık yalayan ve temizleyen yapısı, tüylerde biriken alerjen seviyesini sınırlı tutabilir. Trupanion kaynağında aktarıldığı üzere, bu kediler hiperaktif, sosyal ve sevgi dolu yapılarıyla sadece alerji hassasiyeti olan bireyler için değil aynı zamanda ev ortamında aktif ve iletişim kuran bir evcil hayvan arayan aileler için de uygundur. 

Russian Blue (Rus Mavisi)

Russian Blue, gümüşi mavi tüyleri ve sakin mizacıyla tanınan, alerji hassasiyeti olan bireyler tarafından da sıkça tercih edilen bir türdür. Bu kedinin en dikkat çekici özelliği, yoğun çift katmanlı kürk yapısına rağmen düşük düzeyde Fel d 1 alerjen proteini üretmesidir. 

Tüy yapısı sık ve yumuşak olmasına rağmen, düzenli bakım ile alerjen birikimi kontrol altına alınabilir. Irkın sakin ve bağımsız karakteri, sürekli temas ihtiyacını azaltarak alerjik bireylerin maruziyet süresini sınırlayabilir. Russian Blue’nun düzenli yıkanması önerilmez; bunun yerine haftalık tarama ile ölü tüylerin uzaklaştırılması yeterlidir. Tüm hipoalerjenik ırklarda olduğu gibi, bu kediyle yaşamak isteyen bireylerin sahiplenme öncesi birkaç günlük deneme süreci geçirmesi ve mutlaka bir veteriner hekime danışarak bireysel risk değerlendirmesi yapması önemlidir.

Devon Rex

Büyümeyen kedi cinsleri arasında yer alan Devon Rex, alışılmadık görünümlü kulakları ve kıvrımlı tüy yapısıyla tanınan, aynı zamanda en düşük alerjen potansiyeline sahip ırklardan biridir. Tüyleri hem çok kısa hem de seyrektir, bu da ev ortamına saçılan alerjen miktarını ciddi şekilde azaltır. 

Bu ırkın bir başka avantajı da, yumuşak ve dalgalı kürkünün sadece tek katmanlı olmasıdır. Bu özellik, Fel d 1 proteininin tüy yoluyla çevreye yayılmasını minimumda tutar. Devon Rex ırkı hem alerjiye daha az yol açma eğilimi hem de oyuncu ve sosyal kişiliği sayesinde hem çocuklu aileler hem de yalnız bireyler için uygun bir ev arkadaşı olabilir. 

Cornish Rex

Cornish Rex, dalgalı ve ince tüy yapısıyla tanınan, alerjik bireyler için en çok önerilen kedi ırklarından biridir. Bu kedilerin tüyleri yalnızca “alt kürk” olarak bilinen tek bir katmandan oluşur; yani üst ve orta tüy katmanları yoktur. 

Düşük oranda tüy döker ve aşırı sık taranmaya ihtiyaç duymaz. Son derece enerjik ve insan odaklıdır. En zeki kedi ırkları arasında yer alan bu ırk hem tek yaşayan bireylerin hem de çocuklu ailelerin yaşamını güzelleştirecektir.  

Javanese (Cava Kedisi)

Javanese kedisi, zarif yapısı, ince kemikleri ve kısa, ipeksi tüyleriyle dikkat çeken bir ırktır. Balinese ve Siyam kedisinin genetik birleşiminden türemiştir ve düşük Fel d 1 üretimiyle öne çıkar. 

Bu kedinin tek katmanlı tüy yapısı, tarama ihtiyacını da azaltır. Yumuşak ve düzgün kürkü, sık bakım gerektirmez ve bu durum alerjenin evin çeşitli yüzeylerine yayılmasını da sınırlandırır. Javanese kedileri sosyal, oyuncu ve oldukça zeki canlılardır. Aile ortamına kolay adapte olabilirler ve özellikle çocuklar için uygun kedi cinsleri arayan aileler tarafından tercih edilirler. 

Bengal

Bengal kedisi, vahşi görünümlü kürkü ve enerjik doğasıyla tanınsa da, aynı zamanda hipoalerjenik kedi cinsleri arasında yer alır. Sıkı, kısa ve parlak tüyleri hem daha az dökülür hem de cilt yüzeyinde daha az Fel d 1 proteini birikmesine neden olur. 

Bengal kedilerinin Fel d 1 proteini üretimiyle ilgili yapılan araştırmalarda farklı sonuçlara ulaşmak mümkün. Bazı kaynaklar bu ırkın daha az alerjen üretebileceğini savunurken bazıları ise üretim düzeyinin diğer kedi ırklarına benzer olduğunu belirtir. Ancak Bengal kedilerinin kısa, sık ve az dökülen tüy yapısı ile titiz temizlik alışkanlıkları, çevreye yayılan alerjen miktarını doğal olarak azaltır. Bu özellikleri sayesinde, Bengal kedileri alerjiye duyarlı bireyler için değerlendirilebilecek alternatifler arasında yer alır.

Bengal kedileri hakkında daha detaylı bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.

Ocicat

Ocicat, benekli kürküyle vahşi kedileri andırmakla birlikte tamamen evcil bir türdür ve alerji geçmişi olan bireyler tarafından tercih edilebilecek ırklar arasında yer alır. Kısa ve sık tüy yapısı sayesinde, tüy dökümü son derece düşüktür. 

Ocicat kedileri, tamamen alerji yapmama garantisi verilemese de düşük kepek üretimi, az tüy dökme eğilimi, düşük Fel d1 proteini seviyesi, kolay taranabilir tüy yapısı ve hipoalerjenik bir ırk olan Siyam kedisinden gelmeleri nedeniyle hipoalerjenik olarak kabul edilir. Bu özellikler sayesinde solunum veya cilt hassasiyetleri olan bireylerde alerji tetikleme olasılıkları oldukça düşüktür ve genel hipoalerjenik skorları 10 üzerinden 8 olarak değerlendirilmiştir.

LaPerm

Adını kıvırcık ve kabarık tüy yapısından alır. Bu eşsiz kürk yapısı, hem dikkat çekici bir görünümün kaynağıdır hem de alerjen yayılımını azaltmada rol oynar. Kıvırcık tüyleri alerjen partiküllerini hapsettiğinden alerjiye eğilimli bireyler için daha az tetikleyici bir ortam sağlar.

LaPerm kedileri nazik, oyuncu ve insan odaklı yapılarıyla ev ortamına kolayca uyum sağlar. Aynı zamanda düzenli bakım ve fırçalama sayesinde tüylerinde birikebilecek Fel d 1 alerjeninin azaltılması mümkündür. 

Siamese (Siyam Kedisi)

Siyam kedisi; estetik görünümü, güçlü sesi ve sosyal doğasıyla tanınan bir ırktır. Kısa ve ince tüy yapısına sahip olduğu için, çevreye saçılan tüy ve cilt partikülleri oldukça azdır. Tüy yapısı bakımından haftalık tarama yeterlidir ve bu bakım, alerjenin kontrol altına alınmasına katkı sağlar. Siyam kedilerinin sosyal ve insan odaklı karakteri, onları özellikle aile ortamları için uygun kılar. 

Düzenli tüy bakımı, kaliteli ve dengeli kedi maması ile beslenme, uygun yaşam alanı sağlanması ve düzenli veteriner hekim kontrolleri, Siyam kedilerinin sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmeleri için önemlidir. Zekâ oyuncakları ve interaktif oyunlar zihinsel uyarım sağlanması, bu enerjik ve zeki kedilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur.

Sphynx

Tüysüz görünümüyle en tanınan kedilerden biri ile karşınızdayız. Bu ırkta neredeyse hiç tüy bulunmadığı için, tüy dökümüne bağlı alerjen yayılımı oldukça sınırlıdır. Sphynx kedileri düşük tüy varlığı sayesinde alerjik bireylerde daha az reaksiyona yol açabilir. Ancak bu kedilerin ciltleri doğrudan dış ortamla temas hâlinde olduğu için düzenli temizlik büyük önem taşır.

Ciltlerinde sebum ve Fel d 1 proteini birikebilir; bu nedenle haftada birkaç kez nemli bezle silinmeleri ya da düzenli banyo yaptırılmaları önerilir. Banyo esnasında kedi cildinin hassasiyetlerine uygun kedi şampuanlarıkullanılmalıdır. 

Burmese

Burmese kedisi, kompakt yapısı, kısa ve parlak tüyleri ile bilinen, aynı zamanda alerji hassasiyeti olan bireyler tarafından tercih edilebilecek bir ırktır. Tüylerinin kısa ve tek katmanlı olması, çevreye dökülen tüy miktarını önemli ölçüde azaltır. 

Aynı zamanda oldukça sosyal ve insan odaklıdır. Burmese kedileri yalnız kalmaktan hoşlanmaz ve ev halkıyla sürekli iletişim hâlinde olmak ister. Bu nedenle hem yalnız bireyler hem de çocuklu aileler için uyumlu bir ev arkadaşı olabilirler. 

Tonkinese

Tonkinese kedisi, Siyam ve Burmese ırklarının birleşiminden türetilmiş, kısa tüylü ve kaslı bir kedidir. Düzenli bakımla birlikte ev ortamında hipoalerjenik kedi cinsleri arasında değerlendirilebilir. Kısa ve sık tüyleri, alerjen yayılımını sınırlı tutarak alerjik bireyler için daha tolere edilebilir bir alternatif oluşturur.

Bu ırkın sosyal ve oyuncu doğası, özellikle aile ortamına kolayca adapte olmasını sağlar. Blue Cross kaynağında aktarıldığı üzere, Tonkinese kedileri yalnızlıktan hoşlanmaz ve sürekli etkileşim arayışındadır. Bu nedenle, günün çoğunu evde geçiren bireyler veya çocuklu aileler için ideal bir tercihtir. 

Snowshoe

Snowshoe kedisi, adını kar beyazı patilerinden alır ve Siyam kedisinin daha yumuşak görünümlü bir varyasyonu olarak kabul edilir. Kısa tüyleri ve az tüy dökme özelliği sayesinde, ev ortamında daha az alerjen yayılımına neden olabilir. 

Sakin, nazik ve uyumlu bir doğaya sahiptir. Bu özellikleri onu hem bireysel yaşayanlar hem de çocuklu aileler için ideal hâle getirir. Snowshoe gibi orta düzey hipoalerjenik kabul edilen ırklarla temas öncesinde birkaç günlük gözlem yapılması ve mutlaka bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Bu noktada, diğer ırklarda olduğu gibi, Snowshoe kedilerinin hipoalerjenik kabul edilip edilemeyeceğine dair farklı görüşlerin olduğu unutulmamalıdır. Örneğin WebMD kaynağında şu vurgu bulunur: “Snowshoe kedileri kısa tüylü ve tek katmanlı kürke sahip olsalar da hipoalerjenik olarak kabul edilmezler. Mutlaka alerji belirtilerine yol açacakları anlamına gelmez. Evcil hayvan alerjiniz varsa, bir Snowshoe kedisi sahiplenmeden önce bir süre onunla vakit geçirerek vücudunuzun nasıl tepki verdiğini gözlemlemeniz faydalı olacaktır.”

Selkirk Rex

Selkirk Rex, dalgalı, yumuşak ve peluş benzeri kürküyle bilinen oldukça özel bir kedi ırkıdır. Bu kıvırcık tüy yapısı, alerjen partiküllerinin etrafa yayılmasını azaltabilir.  Bu ırkın tüyleri düzenli bakım gerektirir; Haftada birkaç kez tarama yapılması hem ölü tüylerin uzaklaştırılmasını sağlar hem de tüylerde biriken alerjen yükünü azaltır. 

Kucakta vakit geçirmeyi sever, sosyal yapısı sayesinde çocuklar ve diğer evcil hayvanlarla kolayca uyum sağlar. Beslenmesinde ise yaşına, kilosuna ve enerji seviyesine uygun, dengeli bir mama tercih edilmelidir. Düzenli veteriner hekim kontrolleri ve zihin açıcı oyuncaklarla desteklenen bir yaşam, Selkirk Rex kedisinin hem sağlıklı hem de mutlu olmasına katkı sağlar.

Alerjenleri Azaltmak Mümkün!

Kedi alerjisi olanların evde alacağı bazı basit ama etkili önlemler hem alerjen maruziyetini azaltabilir hem de kediyle birlikte sağlıklı bir yaşamın kapısını aralayabilir. 

• Öncelikle, kedinin yaşam alanı sınırlanmalı; özellikle yatak odası gibi kişisel dinlenme alanlarına girişi engellenmelidir. 
• Halı, perde ve kumaş kaplı mobilyalar gibi alerjen tutma potansiyeli yüksek yüzeylerin yerine kolay temizlenebilir alternatifler tercih edilmeli, ortam düzenli olarak süpürülüp silinmelidir. HEPA filtreli hava temizleyiciler kullanmak, havada asılı kalan Fel d 1 proteinlerini ve tüy parçacıklarını filtrelemek açısından son derece faydalıdır.
• Tüyler düzenli olarak taranmalı, nemli bezle silinmeli ve gerekiyorsa veteriner hekim önerisiyle zaman zaman banyo yaptırılmalıdır. Bu işlemler mümkünse alerjisi olmayan bir kişi tarafından yapılmalıdır. 
• Kedinin eşyaları sık sık yıkanmalı, mama ve tuvalet alanı iyi havalandırılan bir bölmede tutulmalıdır. 
• Kedilerin beslenmesinin değiştirilmesi de mümkündür. Kedi alerjenini azaltan mamalar bu noktada fayda sağlayabilir.

Kaynaklar:
https://www.petmd.com/cat/general-health/hypoallergenic-cat-breeds
https://www.thesprucepets.com/hypoallergenic-cat-breeds-553872
https://animals.howstuffworks.com/pets/hypoallergenic-cats.htm
https://www.trupanion.com/pet-blog/article/hypoallergenic-cat-breeds
https://www.purina.co.nz/find-a-pet/articles/cat-types/fur-type/hypoallergenic
https://www.petsecure.com.au/pet-care/7-hypoallergenic-cats-for-people-who-are-allergic-but-love-felines/
https://www.litter-robot.com/blog/infographic-8-hypoallergenic-cat-breeds
https://www.countryfile.com/animals/pets/hypoallergenic-cats
https://www.petsradar.com/advice/hypoallergenic-cat-breeds
https://mvavets.com/blog/hypoallergenic-cats/
https://tractive.com/blog/en/good-to-know/best-hypoallergenic-cat-breeds
https://www.bluecross.org.uk/advice/cat/hypoallergenic-cats
https://www.thesprucepets.com/hypoallergenic-cat-breeds-553872
https://hypoallergenichomes.com/cat-breeds/ocicat-hypoallergenic/
https://www.webmd.com/pets/cats/what-to-know-about-the-snowshoe-cat