Yavru bir köpek sahiplenildiği andan itibaren birçok sorumluluk beraberinde gelir. En kaliteli mamalarla beslenmeleri sağlanır, eve uyum sağlaması için kendine ait bir alan planlanır ve onunla en keyifli anların yaşanabilmesi adına bol bol sevgi gösterilir. Köpeklerin sağlıklı gelişimlerinde tüm bu unsurlar önemli olsa da yeterli değildir, yavruluk döneminden itibaren sevimli dostlarımızın da tıpkı insanlar gibi aşılanmaları gerekir.
Irksal farklılıklar olsa da köpeklerin yavruluk dönemi ortalama olarak 1 yıl sürer ve bu dönemde hem yavruluk hem de sonrası dönemde daha sağlıklı olmaları adına bazı temel aşılarının aksatılmaması gerekir. Yavruluk ve yetişkinlik döneminde mutlaka yapılması gereken köpek aşıları ve zamanları hakkında hazırladığımız yazımızda tüm detayları bulabilirsiniz.
Yavru köpeklere uygulanacak aşı takvimindeki bazı aşılar tüm köpeklere uygulanabilirken bazı aşıların uygulanması köpeğin yaşadığı yer, yaşadığı yerdeki riskler, herhangi bir hastalığa sahip olup olmadığı gibi unsurlar doğrultusunda değişiklik gösterebilir. Bu nedenle yavru köpek aşı takvimi belirlenirken veteriner hekimlerin uzmanlığına başvurulmalıdır.
Yavruların ilk veteriner hekim muayenelerinin gerçekleştiği bu süreçte hem genel sağlık kontrolleri hem de bağışıklık sistemlerini güçlendirecek ve olası hastalıklara yakalanmaları riskini azaltacak aşı uygulamaları yapılır. İç ve dış parazit uygulamalarının yapılması dışında gerekli görülmesi halinde Puppy DP aşısı gerçekleştirilir. En önemli aşı uygulamalarından olan ve içeriğinde Distemper (köpek gençlik aşısı), Parvovirüs, Parainfluenza ve Leptospitosis'e karşı koruyucu özellikteki antikorlar barındıran karma aşının ilk dozu verilir. Karma aşının öneminin anlaşılabilmesi adına koruyuculuk sağladığı köpek hastalıkları özelinde kısaca bilgi aktarmak istiyoruz.
Köpeklerde gençlik hastalığı yani Distemper virüsler nedeniyle oraya çıkar. Kusma, ishal, nöbetler ve ateş gibi belirtilerle etkisini gösteren bu hastalık ölümcüldür. Dört aylıktan küçük yavruları ciddi şekilde etkileyebilen Parvovirüs; iştah kaybı, ateş ve şiddetli kanlı ishal şikayetlerine neden olabilir. Parainfluenza solunum şikayetlerine neden olan bir virüs olarak burun akıntısı, göz iltihabı, hapşırma, halsizli ve iştah kaybı gibi sorunlara yol açabilir. Leptospitosis; hem insanları hem de hayvanları etkileyen bir bakteriyel enfeksiyondur. Enfekte olan hayvanların idrarı ile suya ve toprağa geçebilen bakteri temas yoluyla bulaştığı için oldukça tehlikelidir.
İkinci rutin veteriner hekim ziyaretinde yavruların fiziksel muayeneleri yapılarak genel sağlık durumları değerlendirilir. Karma aşısının ikinci dozu uygulanır ve Bordotella'ya karşı aşılanma sağlanır. Bordotella çok bulaşıcı bir bakteridir. Patili dostlarımızda boğmaca, kusma, şiddetli öksürük ve nadir de olsa ölümle sonuçlanan etkilere yol açabilir. Köpeklerin dışarıda gezdiği bu süreçte Bordotella Bronchiseptica aşısının ihmal edilmemesi önerilir. 9. Hafta itibarıyla iç parazit uygulaması tekrarlanır ve ek olarak Bronşin-KC aşısı gerçekleştirilir. 10. Hafta Corona virüs aşısının yapılması için ideal bir zaman dilimidir. Fakat dostlarımıza uygulanan Corona Virus aşısı ile insanlarda COVID-19 hastalığına neden olan virüsün farklı olduğu bilinmelidir. Onları etkisi altına alan koronavirüs solunum yolu enfeksiyonlarına ve sindirim sistemine saldıran bir özellik taşır.
3. ayını bitiren dostlarımızı yeni bir veteriner hekim ziyareti beklemektedir. Her ziyarette olduğu gibi genel muayenelerinin de gerçekleştirildiği bu dönemde Bordotella bakterisine karşı aşı tekrarı gerçekleştirilir. Ek olarak köpek kuduz aşısı yapılır. Merkezi sinir sistemini etkisi altına alan, sudan korkulmasına yol açan ve ne yazık ki felç ya da ölümle sonuçlanma riski bulunan kuduz hastalığına karşı yapılan bu aşı, ilerleyen dönemlerde de tekrarlanacaktır. 12. hafta itibarıyla yapılması gereken en önemli aşılardan biri de Lyme aşısıdır. Lyme hastalığı keneler yolu ile bulaşır ve enfekte olduğunda lenf düğümlerinde şişmeye, ateşe ve iştahsızlığa yol açar. Tedavi edilmediği takdirde böbrekleri, kalbi, eklemleri ve merkezi sinir sistemini etkisi altına alabilir.
Yavruluk dönemi aşıların koruyuculukları belirli sürelerle sınırlıdır. Dolayısıyla belli periyotlar dahilinde tekrarlanmaları gerekir. Örneğin iç parazit aşılarının her 3 ayda bir yinelenmesi gerekirken kuduz aşısının yılda bir tekrar edilmesi gerekir. Üstelik bu aşıların tekrar edilmesi gereken periyotlar hakkında da farklı uygulamalar mevcuttur. Kuduz aşısı birçok ülkede her 3 yılda bir yapılırken ülkemizde her yıl tekrar edilmesi istenmektedir. Yetişkin köpeklere yapılması gereken aşılar şu şekilde sıralanabilir:
Kuduz aşısı: Az önce de belirttiğimiz gibi kuduz aşılarının her sene tekrar edilmesi gerekir.
Karma aşı: Birçok bulaşıcı hastalığa karşı koruyucu nitelik taşıyan karma aşısının da her sene tekrar edilmesi gerekmektedir.
Bordotella aşısı: Bordotella Bronchiseptica aşısının koruyuculuğu da bir senedir, dışarı çıkan dolaşan köpeklere bulaşma ihtimali olan bu bakteriye karşı her sene aşı yapılması gerekir.
Koronavirüs aşısı: Koronavirüs bulaşı ile meydana gelebilecek sağlık sorunlarına karşı corona virüs aşısının her sene 1 kere yapılması gerekir.
Tüm bu aşılara ek olarak riskin yüksek olması ya da veteriner hekimler tarafından önerilmesi halinde Lyme hastalığına ve mikozis profilaksisi için de aşılama gerekli olabilir. Bu noktada dış parazit ilaçlarına da değinmek istiyoruz. Köpeklerde dış parazit uygulaması genel olarak iç parazit ile eş zamanlı olarak tekrarlanmalıdır. Dış ortamdaki parazitlerin bulaşmasını engelleyen bu uygulama farklı hastalıkların oluşmasını engeller. Bu nedenle dış parazit de diğer tüm aşılar gibi zamanında ve doğru şekilde uygulanmalıdır.
Köpek aşı takvimine uyulması dostlarımızın sağlıklı, mutlu ve uzun bir ömür sürebilmeleri açısından kritik öneme sahiptir. Yavruluk döneminde anne sütü sayesinde belirli oranda bağışıklık sistemleri korunsa da anne sütünü bırakmaları ve maruz kaldıkları risklerin çoğalması karşılaşabilecekleri sağlık sorunlarını çeşitlendirir. Aşıların önemini birkaç madde ile şu şekilde özetleyebiliriz:
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
