Laktoz, memeli canlıların sütünde bulunan birincil şekerdir. Bebeklerde üretilen laktaz isimli enzim vücudun besinleri kullanabilmesi için laktoz molekülünü parçalar. Bebeklik dönemi sona eren insanlarda dahil memeli canlıların büyük bir kısmında laktaz üretimi minimum seviyelere iner. Bu değişim nedeniyle laktoz sindirim sistemi tarafından etkili bir şekilde parçalanamaz ve laktoz intoleransına neden olur.
Binlerce yıl önce bazı insanlarda laktaz kalıcı bir enzim hâline gelmiştir. Bunun sonucunda günümüzde yetişkin insan nüfusunun 4'te 1'inden fazlasının sindirim sistemi laktozu işleyebilir. Böyle bir değişikliğin bir benzerinin de köpeklerde olduğu düşünülmektedir. Ancak buna rağmen köpeklerin büyük bir kısmında laktoz intoleransı bulunmaktadır.
Süt ürünleri köpeğiniz için zehirli değildir. Eğer intoleransı yoksa köpeğinize küçük bir parça peyniri ödül maması olarak verebilirsiniz. Öte yandan süt ürünleri yağlı ve şeker içeren ürünlerdir, bu nedenle çok fazla verilmemelidir. Laktoz intoleransı olan köpeklerde ise çok küçük bir miktar bile mide problemlerine yol açabilir.
Laktoz intoleransı belirtileri köpekler için rahatsız edicidir ancak uzun süre devam etmediği müddetçe genellikle yaşamlarını tehdit etmez. Belirtiler genellikle süt ürününün tüketilmesinden yarım saat sonra görülmeye başlanır. Bazı köpeklerde bu süre iki saate çıkabilir.
Dişi köpeklerin anne sütündeki laktoz konsantrasyonu yaklaşık %3 civarındadır. İnek sütünde ise bu oran %5'tir. Bu nedenle sütten kesilmemiş yavru köpekler bile inek sütünü düzgün bir şekilde sindirecek kadar laktaza sahip olmayabilir ve laktoz intoleransı belirtisi yaşayabilir. En sık görülen laktoz intoleransı belirtileri arasında;
Laktoz intoleransı tüketilen süt ürününe bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu nedenle ürünler ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Yağ: Yağ'da laktoz içeriği %0,8 - 1 arasında değişiklik gösterir. Bu oldukça düşük bir miktardır. Ancak yağ ve tuz oranları çok yüksek olduğu için köpeklere verilmemelidir.
Peynir: Sütün peynire dönüştürülmesi üründeki laktoz miktarını azaltır ancak tamamen ortadan kaldırmaz. Bu yüzden peynirin çeşidine göre laktoz içeriği farklılık gösterebilir. Bazı peynir çeşitlerinde laktoz miktarı %1'den daha azken bazılarında bu miktar daha fazla, hatta peynire dönüştürülmeden önceki süt ile aynı olabilir. Bu nedenle köpeğinize peynir verirken mutlaka ambalajında yazan laktoz miktarını kontrol etmeniz gerekir.
İnek Sütü: İnek sütü %5 kadar laktoz içerir ve yavru köpekler tarafından bile oldukça zor sindirilir. Laktoz, ısı ile değişmez ve hem tam yağlı hem de yağsız süt seçeneklerinde bulunur.
Dondurma: Sütten yapılmış dondurmalarda laktoz miktarı değişiklik gösterir, az ya da çok olabilir. Ayrıca dondurma yüksek miktarda şeker ve yağ içerir. Bu nedenle köpeklere verilmemelidir.
Yoğurt: Sütten yoğurt yapıldığında laktoz kaybolmaz ancak yoğurdun içinde vücudun laktozu parçalamasına yardımcı olan çeşitli enzimler yer alır. Bu nedenle yoğurt genellikle diğer süt ürünlerinden daha iyi tolere edilir.
Laktoz intoleransının birincil tanısı belirtilere göre yapılır. Fiziksel muayenede köpeğin karnı dinlenir. Çoğu durumda köpekte belirtilerin kaybolup kaybolmayacağını anlamak için birkaç hafta boyunca köpeğin beslenmesinden süt ürünlerinin tamamen çıkarılması gerekir. Tanı koymayı sağlayacak çeşitli testler mevcuttur ancak bu testlere nadiren başvurulur. Laktoz tolerans testi laktozu tükettikten sonra hastanın kanındaki şeker miktarını kontrol etmeyi sağlar. Süt ürünü tükettikten sonra kan şekerindeki artış intolerans olan köpeklerde daha düşük olur.
Köpeklerin beslenmesinde süt ürünlerine ihtiyaç duyulmadığı için genellikle tamamen çıkarılmasında herhangi bir sakınca yoktur. Ancak köpeğinizin bu ürünlerden de tüketmesini isterseniz laktozsuz süt ürünlerini tercih edebilirsiniz. Bu ürünlerin içerisinde laktoz olmadığı için herhangi bir rahatsızlığa neden olmaz. Ayrıca soya ve badem sütü de tercih edilebilecek alternatiflerdir. Ancak soya sütünün aşırı miktarda tüketilmesi durumunda köpeklerde östrojen benzeri aktivitenin artmasına ve tiroid seviyesinin düşmesine neden olduğu, badem sütününse yağlı içeriği nedeniyle aşırı miktarda tüketilmesi durumunda köpeklerde mide rahatsızlıklarına yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.
Köpeğinize vereceğiniz süt ve süt ürünlerinin içerisinde tatlandırıcı ya da aroma verici ürünler olmadığından emin olmalısınız. Üzüm, kakao, xylitol gibi tatlandırıcılar köpekler için hayati tehlikeye neden olabilir. Bu nedenle ona herhangi bir süt ürünü vermeden önce içeriğini detaylı bir şekilde okumanız gerekir.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
