Köpeklerde Antifriz Zehirlenmesi

Etilen glikol araçlarda kullanılan antifriz ürünlerde yer alan tatlı ve kokusuz bir sıvıdır. Antifrizin dışında ön cam buz çözücüler, hidrolik fren sıvısı, motor yağı, boyalar, solventler, yazıcı mürekkepleri ve fotoğraf işleme solüsyonları da az miktarda da olsa etilen glikol içerir. Köpeklerde antifriz zehirlenmesi şaşırtıcı bir şekilde sık rastlanılan durumdur. Antifrizin tatlı tadının köpekleri kendine çektiği düşünülmektedir. Birçok hayvan garaja, kaldırıma dökülen ya da araçtan sızan antifrizi yalayarak zehirlenmektedir. Köpekler için etilen glikol çok az tolere edilebilen bir kimyasaldır. Bu nedenle çok az miktarda bile tüketildiğinde zehirlenmeye yol açmaktadır. Köpeklerde kilo başına bir çay kaşığı kadar bile tüketilmesi köpekler için ölümcüldür.

Köpeklerde Antifriz Zehirlenmesi Belirtileri

Köpeklerde antifriz zehirlenmesinin üç farklı aşaması bulunmaktadır. Antifrizin tüketilmesinden hemen sonra vücutta zehirlenme başlar ve vücuda olan zararı artarak devam eder. Zehirlenmenin ilk aşaması etilen glikol tüketilmesinden itibaren ilk yarım saattir. Bu süreçte yorgunluk, kusma, koordinasyon bozukluğu, aşırı idrara çıkma, aşırı susama, hipotermi, nöbet geçirme ve komaya girme gibi belirtiler görülmektedir.

Zehirlenmenin ikinci evresi ise antifrizin sindirilmesinden sonra 12- 24 saatlik dönemdir. Bu dönemde zehirlenme belirtileri önemli ölçüde iyileşir ve köpek sağlığını geri kazanmış gibi gözükür. Köpek sahipleri en çok bu noktada yanılmaktadır. Bu evrede köpek giderek susuz hale gelir, kalp ritmi ve nefes alışverişi hızlanır.

Zehirlenmenin üçüncü evresi ise 36 - 72 saat sonra ortaya çıkar. Bu evrede böbrekler ciddi derecede hasar almıştır. Böbrekler normalden daha şişkindir ve çok fazla ağrıya sebep olur ayrıca idrar üretimi de sıfıra yakındır. Antifriz zehirlenmesi üçüncü evrede depresyon, iştah kaybı, nöbet geçirme ve komaya neden olur. Zehirlenmenin ilerlemesi ile beraber genellikle ölümcül olmaktadır.

Köpeklerde deneysel ethylene glycol zehirlenmesi şüphesi oluştuğunda hiç vakit kaybetmeden veteriner hekime gitmek gerekmektedir. Kaybedilecek her dakika köpeğin hayatını ciddi derecede riske etmektedir. Antifriz zehirlenmelerinde zaman harcanmaması ve acil bir şekilde tedaviye başlanması gerekir. Antifriz zehirlenmesinin ilk 8 - 12 saatinde köpeğin tedavi edilmelidir. Antifriz zehirlenmesinde kullanılan panzehirler çok kısa bir süreliğine etkili olmaktadır. Antifriz zehirlenmesi tedavi edilmediğinde köpeğin hayatını kaybetmesine neden olur.

Antifriz Zehirlenmesi Teşhisi Nasıl Konur?

Antifriz zehirlenmesini teşhis etmenin en güvenilir yolu kan tahlilidir. Bu şekilde kanda antifriz olup olmadığını öğrenmek mümkün hale gelmektedir. Ancak her saatte antifriz zehirlenmesi için kan tahlili yapılması mümkün olmayabilmektedir. Bununla beraber kanda etilen glikol olup olmadığını anlamaya sağlayan test kitleri de kullanılabilmektedir. Ancak bu test kitleri kan tahlili kadar kesin sonuçlar verememektedir. Propilen glikol, gliserol, mannitol, sorbitol ya da izopropil alkol gibi etilen glikol ile benzer kimyasal yapıya sahip olan kimyasallar da etilen glikol testinin pozitif olmasına neden olabilmektedir. Testin çok geç yapılması durumunda kandaki etilen glikolün tepe seviyesi kaçırıldığı için testin yanlış negatif vermesi de mümkündür. Etilen glikolün kanda en yüksek olduğu zaman dilimi ilk 1 - 6 saatlik aralıktır. Zehirlenmenin üzerinden daha fazla zaman geçtiğinde kandaki etilen glikol miktarı test kiti tarafından tespit edilemeyecek kadar az olmaktadır.

Antifriz Zehirlenmesi Tedavisi

Antifriz zehirlenmesi tedavisinin başarısı tamamen zamanlamaya bağlıdır. Köpeğin antifrizi sindirdikten hemen sonra veteriner hekim muayenesine götürülmesi köpeğin hayatta kalmasını ve iyileşmesini sağlar. Antifrizin henüz midede bulunduğu durumlarda köpek veteriner hekim tarafından kusturulmalıdır. Bu sayede midenin tüm içeriği vücut dışına atılır. Sonrasında etilen glikolün vücutta işlenmesinin engellenmesi için panzehir kullanılır. Bu tedavi sadece zehirlenmeden sonraki birkaç saat içerisinde etkili olmaktadır.

Etilen glikol tüketimi nedeniyle kandaki asit miktarı artmaktadır. Bunun önlenmesi için serum şeklinde sodyum bikarbonat dolaşım sistemine verilir. Zehrin sindirilmesinden sonraki ilk dört saat oldukça önemlidir. Dört saatin sonunda yavaş yavaş böbreklerde fonksiyon kaybı meydana gelmeye başlar. Bu gibi durumlarda genellikle vücudun elektrolit ve pH dengesi yeniden sağlanmaya çalışılır. Bu tedavi bazı köpeklerde işe yararken bazı köpeklerde başarısız olmaktadır.

Antifriz zehirlenmesi köpekler için çok ciddi bir durumdur ancak vaktinde tedavi almaya başlayan köpeklerin yaşama şansı oldukça yüksektir.