02.02.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerin sağlığını etkileyen ve belirtileri fark edildikten sonra hızla veteriner hekimlere götürülmeleri gereken durumlardan biri de dehidrasyondur. Dehidrasyon en basit tanımıyla vücutta meydana gelen yoğun sıvı kaybıdır. Bu noktada bilinmesi gereken ve kedilerde dehidrasyon tehlikesini artıran temel unsur sıvı kaybının sadece su ile sınırlı olmamasıdır. Kedilerde dehidrasyon meydana geldiğinde vücutlarında sodyum, potasyum gibi normal vücut fonksiyonlarının devamlılığında önemli görevler yapan elektrolitlerin de azalması ile karşılaşılır. Bu yazımızda kedilerde dehidrasyon nedir? başta olmak üzere kedilerde su kaybı özelinde bilinmesi gerekenler hakkında detaylı açıklamaları bulabilirsiniz.
Kedilerin sağlığının devamlılığında su kritik derecede önemlidir. Dışkı ve idrar yoluyla kaybedilen suyun yerine konabilmesi, kedilerin kan dolaşımının sorunsuz şekilde devam edebilmesi, sindirim sisteminin çalışması ve zararlı atıkların dışarı atılması sürecinde su hayati görevleri yerine getirir. Dehidrasyon çoğu zaman farklı sağlık sorunlarının bir belirtisi olarak ortaya çıkacağı için nedenlerinin belirlenmesi ve kedilerde dehidrasyon tedavisi kapsamının doğru şekillendirilmesi önem taşır.
Hidrasyon, vücutta ideal su miktarı bulunduğunu ifade eden bir terimdir. Normal hidrasyonun sürdürülebilmesi kedilerin vücut sıcaklıklarının düzenlenmesine, elektrolit dengelerinin korunmasına, yiyeceklerin sindirilmesine, vücuttaki tüm organlara oksijen iletilmesine olanak sağlar. Vücuttaki su miktarı ne kadar su tüketildiği ve vücuttan ne kadar su atıldığı fonksiyonlarının sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. Dehidrasyon olarak adlandırdığımız durum kedilerin vücutlarına aldıklarında daha fazla sıvı kaybettiklerinde ortaya çıkar. Dehidrasyon hem farklı hastalıkların belirtisi olabilir hem de yol açtığı etkilerle kedilerin genel sağlığını ciddi oranda tehdit edebilir.
Kedilerde dehidrasyon tipik olarak kedilerin yeterince su içmemesi veya aşırı miktarda su kaybetmesinin doğal bir sonucudur. Kedilerde su kaybı söz konusu olduğunda akla ilk patilerden terleme yoluyla dışarı atılan su gelse de, terlemeye bağlı su kaybı büyük oranda tolere edilebilecek miktardadır. Bu nedenle dehidrasyonun farklı nedenleri hakkında farkındalık sağlanması önemlidir. Kedilerde su kaybı ile sonuçlanabilecek durumlar şu şekilde sıralanabilir:
Kedilerde su kaybı belirtileri kaybedilen su miktarına, su kaybının ne kadardır devam ettiğine ve kedinin genel sağlık durumuna göre farklılaşabilir. Belirtiler gibi ortaya çıkan belirtilerin şiddetinde de benzer faktörler doğrultusunda değişiklik olabilir. Tüm bunlara ek olarak kedilerde dehidrasyon belirtileri bu sorunun altında yatan neden doğrultusunda da değişim gösterebilir.
Kedilerde dehidrasyon oluşumunun erken dönemlerinde belirtiler fark edilemeyecek denli hafif olabilir. Ağız kuruluğu, enerji azlığı, nefes alma sıklığında artış, gözlerde batma, diş etlerinde kuruma ve yapışıklık kedilerde en sık görülen dehidrasyon belirtilerine örnek olarak gösterilebilir.
Kedilerin ideal vücut sıvısı oranına sahip olup olmadıklarının en kolay test yöntemi ciltlerini kontrol etmektir. Kedinin cilde tutulup çekildiğinde normal şartlarda hızla eski haline döner, susuzluk söz konusu olduğunda ise tutulan cildin eski haline dönmesi normalden uzun sürer. Tutulup çekilen cilt aynı şekilde kalırsa acil tıbbi destek alınması ihmal edilmemelidir.
Dehidrasyon belirtileri gösteren kedilerin mümkün olduğunca hızlı bir şekilde veteriner hekim kontrolüne götürülmesi gerekir. Su kaybı teşhisi yapıldıktan sonra kedilerin cilt altına sıvı verilebilir ya da ileri durumlarda kedilerin klinikte kalarak damar içi tedavileri görmeleri sağlanabilir. Bu şekilde kedinin birkaç saat veya birkaç günde eski sağlığına kavuşması söz konusu olabilir. Yine de önemli olan dehidrasyona neden olan temel faktörün belirlenmesi ve bu doğrultuda altta yatan nedene yönelik tedavi süreçlerinin planlanmasıdır.
Kedilerde su kaybı belirtileri gözlemlenmediğinde ve kedilerde dehidrasyon tedavisi planlanmadığında çoklu organ işlev bozukluklarına yol açacak şekilde kan dolaşımı azalabilir, kedilerin vücut sıcaklığı kontrol altına alınamayabilir, nörolojik işlev bozukluklarına ek olarak kardiyak aritmi ile karşılaşılabilir.
Kedilerde dehidrasyon yalnızca sıvı alımı yetersizliği nedeniyle oluşabilir. Bu durumda su kaybının önlenmesi adına kedilerin temiz ve taze suya erişimi sürekli hale getirilmelidir. Kedilerin su ihtiyacını karşılarken onları su içmeye teşvik edebilecek otomatik su kapları önemli bir avantaj sağlar. Otomatik su kapları ürünlerini buradan inceleyebilirsiniz.
Kediler tüm imkanlara sahip olsalar da zaman zaman su ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için beslenme düzenlerinde küçük ve leziz sürprizler de eklenebilir. Bu sürprizlerin başında kedi konserveleri gelir. Kediler etobur canlılar olarak yüksek lezzet eşiklerine sahip olurlar, yaşlarına ve genel sağlık durumlarına uygun formüle edilen yaş mamalar sayesinde günlük sıvı ihtiyaçlarının bir kısmını karşılayabilirler. Kedi konservesi çeşitlerini buradan incelebilir dostunuzu mutlu ederken sıvı ihtiyacını da sağlıklı bir şekilde karşılamasını kolaylaştırabilirsiniz.
Kedilerde dehidrasyonun önlenmesi için koruyucu sağlık kontrollerinin de aksatılmamasında fayda vardır. Düzenli olarak gerçekleştirilen veteriner hekim ziyaretleri sayesinde kedilerin genel sağlık durumları hakkında detaylı bilgi edinilebilir. Böylece olası hastalıkların erken teşhis edilmesi mümkün olurken ilgili tedavi süreçleri de hızla başlatılabilir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
