Kedilerde Karaciğer Yetmezliği

Karaciğer insanlarda olduğu gibi kedilerde de hayati öneme sahip bir organdır. Kedilerde karaciğer yetmezliği, karaciğer fonksiyonlarının aniden yitirilmesi ile karakterize bir durumdur. Karaciğer hayati bir organ olduğu için kedilerde karaciğer yetmezliği hayati risklerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu yazımızda "kedilerde karaciğer yetmezliği neden ortaya çıkar?", "kedilerde karaciğer yetmezliği belirtileri nelerdir?" gibi soruların yanıtlarını vereceğiz.

Karaciğerin Görevleri

Karaciğer vücut fonksiyonlarının düzenli ve normal şekilde devam edebilmesi için gerekli olan kimyasal işlemlerin gerçekleştirildiği ve kontrol edildiği organdır. Karaciğer safra ve kan pıhtılaşmayı sağlayan faktörler gibi pek çok temel maddenin üretimini yapar. Yağ, protein ve karbonhidratların kullanımını kontrol eder, atık maddeleri detoksifiye eder ve vücuttan uzaklaştırır. Karaciğerin hem önemli hem de çeşitli işlevleri olması pek çok farklı sağlık sorununa bağlı olarak etkilenebilmesinin önünü açar.

Kedilerde Karaciğer Yetmezliği Nedir?

Kedilerde karaciğer yetmezliği kronik ya da akut karaciğer yetmezliği olarak ikiye ayrılır. Akut karaciğer yetmezliği kedinin karaciğerinin işlevinin %70'ini veya daha fazlasını aniden kaybetmesi hali olarak tanımlanabilir. Akut karaciğer yetmezliği ve kronik karaciğer yetmezliği birbirinden ortaya çıkma şekilleri sebebi ile farklıdırlar. Kronik karaciğer yetmezliği karaciğerin işlevini zamanla yavaş yavaş kaybetmesi durumudur.

Kedilerde Karaciğer Yetmezliği Neden Olur?

Kedilerde kronik karaciğer yetmezliği bir hastalığa bağlı olarak karaciğerin işlevini zamanla kaybetmesidir. Aniden ortaya çıkan akut karaciğer yetmezliği ise toksinler, karaciğer ve çevresindeki dokulara sıvı akışının zayıflaması, hipoksi, karaciğere zarar veren ilaç veya kimyasallara maruz kalma karaciğerde doku ölümüne, karaciğer enzimlerinin bozulmasına veya yok olmasına, karaciğer fonksiyonunun bozulmasına neden olur ve organ yetmezliği meydana gelir. Akut karaciğer yetmezliği ayrıca protein sentezindeki ve glikoz emilimindeki metabolik bozukluklar nedeniyle de meydana gelebilir.

Kedilerde Karaciğer Yetmezliği Belirtileri

Kedilerde karaciğer yetmezliği vücutta farklı sistemleri ve organları etkileyen, önemli bir sorundur. Karaciğer yetmezliğinin belirtilerini farklı sistemlerde görmek mümkündür çünkü bu durum sistemleri ve organları doğrudan etkiler.

Gastrointestinal Sistem: Kusma, ishal ve dışkıda kan olarak ortaya çıkar.

Sinir Sistemi: Karaciğer yetmezliğine bağlı bir beyin hastalığı olan hepatik ensefalopati meydana gelmesi.
Hepatobiliyer Sistem: Sarılık, karaciğer ve safra hücrelerinin ölümü.
Böbrek: Böbrekte bulunan tübüllerin toksinlerden ve/veya metabolitlerden zarar görmesi.
Bağışıklık Sistemi: Kan ve lenfatik sistemlerde dengesizlikler ve pıhtılaşma komplikasyonları.

Karaciğer yetmezliğinin genel belirtileri arasında;

• Ani ve hızlı kilo kaybı,
• Halsizlik,
• Karında sıvı birikmesine bağlı şişkinlik,
• İştahsızlık,
• Depresyon şeklinde tanımlanır.

Karaciğer Yetmezliği Nasıl Teşhis Edilir?

Kedilerde karaciğer yetmezliği hematoloji, biyokimya analizi, idrar analizi ve karaciğere biyopsi yapılması, ultrason ve radyoloji görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilebilir. Kedilerde karaciğer yetmezliğine işaret eden belirtilerin gündeme gelmesi halinde hemen bir veteriner hekime danışılması gerekir. Kedilerde karaciğer yetmezliği öldürür mü? Sorusunun cevabı ne yazık ki evet olduğu için bu durumun mutlaka klinik ortamında değerlendirilmesi ve tedavi edilmesi gerekir.

Kedilerde Karaciğer Yetmezliği Tedavisi

Kedilerde karaciğer yetmezliğinin tedavisinde hastane yatışı gereklilik haline gelir. Tiroidin düzgün çalışması için gerekli olan maddenin yani kolloidin replasmanları, oksijen takviyesi ve elektrolik gibi temel bakım gereksinimlerinin yerine getirilebilmesi için klinik şartlarında tedavi yapılması gerekir. Karaciğerin yenilenmesine fırsat sağlamak için kedinin aktivitesinin kısıtlanması gerekir. Durumu stabil olmayan hastalarda kateter ile beslenme önerilir. Stabil durumda olan kediler için bağırsaklarla beslenme yani enterik beslenme önerilmektedir. Bu süreçte E ve K vitamini içeren protein diyeti tavsiye edilmektedir. Karaciğer yetmezliği için hepatik ensefalopati ilaçları, antiemetikler, antioksidanlar ve koagülopati ilaçları kullanılması gerekebilir. Bu ilaçların kullanımı mutlaka veteriner hekimler tarafından yapılmalıdır.