Bir köpek sahiplendiyseniz onunla bir yaşama hazırsınız ve belirli sorumlulukları üstlenmişsiniz demektir. Hayatınızda olduğu kadar tercihlerinizde de dönüşüm sağlayacak bu kararın ardından onun gelişim evresi doğrultusunda en sağlıklı mamayı aramalı, egzersiz ve sosyalleşme ihtiyaçlarını karşılamalı, sağlığının sürdürülebilmesi için tüm bakım süreçlerini yerine getirmelisiniz. Bir de kısırlaştırma var tabii, hem erkek hem de dişi köpeklerde kısırlaştırma süreçleri ile ilgili bir karar vermelisiniz. Kastrasyon veya sterilizasyon kapsamlı düşünülmesi gereken ve birçok faydası olabilen bir süreçtir. Bu yazımızda köpeklerde kısırlaştırma hakkında en çok merak edilenleri bulabilirsiniz.
Köpeklerde kısırlaştırma sahipsiz köpek nüfusunun azaltılması ve dostlarımızın sağlıkları ile ilgili potansiyel tehlikelerin azaltılması için alınacak en önemli tedbirlerin başında gelir. Kısırlaştırma ameliyatı kapsamında gerçekleştirilenler cinsiyet özelinde farklılaşır. Erkek köpeklerde kısırlaştırma "kastrasyon" olarak adlandırılır ve operasyon sırasında testisler alınır. Dişi köpek kısırlaştırma ise "sterilizasyon" olarak adlandırılır ve operasyon esnasında rahim ve yumurtalıklar vücut dışarısına çıkarılır. Diğer bir deyişle köpeklerin üreme fonksiyonlarının ortadan kaldırılması sağlanır. Ameliyat genel anestezi altında gerçekleştirilir, bu nedenle öncesinde ve sonrasında dikkat edilmesi gereken birçok farklı konu bulunur.
Köpeklerde kısırlaştırma yaşı ile ilgili farklı görüşlerin olduğunu ve bu görüşlerin dişi ve erkek köpekler doğrultusunda da değişikliğe uğradığını ifade edebiliriz.
Erkek ve dişi köpek kısırlaştırma için önerilen zamanlar farklıdır. Köpekler 2 aylıktan itibaren güvenle kısırlaştırılabilseler de genellikle 4-6 aylık olmaları beklenir. Ancak bu süre ile ilgili de çeşitli değişkenlerden bahsedilmesi mümkündür. Irksal farklılıklar, köpeklerde kısırlaştırma yaşı üzerinde etkiye sahiptir. Yapılan bilimsel araştırmalar büyük ırk köpeklerin küçük ırklara göre daha geç olgunlaştığını ve dolayısıyla kısırlaştırma için daha uzun bir süre beklenmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Aynı şekilde yaşam koşullarının da doğru zamanlama üzerinde etkisi olduğu düşünülmektedir.
Birçok veteriner hekim dişi köpeklerde kısırlaştırma için ilk kızgınlıktan önceki dönemin uygun olduğunu belirtir. Bu da 5-10 aylık sürece denk gelmektedir. İlk kızgınlıktan önce işlemin gerçekleştirilmesi dişilerin meme kanseri riskini büyük ölçüde azaltmaktadır.
Erkek köpeklerde kısırlaştırma zamanı ile boyut arasında doğrudan bir ilişki bulunur. Küçük ve orta ırktakiler 6 aylık olduklarında, büyük ırklar ise yaklaşık 1 yaşındayken operasyon için uygun kabul edilir. Köpeklerde ameliyat yaşı ile ilgili en doğru bilgiyi veteriner hekimler köpek özelindeki değişkenleri değerlendirerek vereceklerdir.
Kısırlaştırma ile köpeklerin üremesi fizyolojik olarak engellenir. Erkeklerde testisler alınarak testosteron hormonu salınımı önlenir, dişi köpeklerde kısırlaştırma ile yumurtalık ve rahim çıkarılarak gebeliğin oluşumu fiziksel olarak engellenir. Bu işlem cerrahi nitelik taşır ve köpeklere anestezi verilmesi gerektiğinden köpeklerde kısırlaştırma öncesi dikkat edilmesi gereken unsurlar bulunur.
Kısırlaştırma öncesi veteriner hekimler operasyon güvenliğini sağlamak ve köpeklerin genel sağlık durumları ile ilgili kesin bilgiler edinmek üzere detaylı kontrol süreçleri başlatırlar. Kan testleri yapılarak anestezi ile ilgili herhangi bir risk olup olmadığı belirlenir. Operasyon kararı yapılan detaylı muayenelerin ardından verilir.
Köpeklerde kısırlaştırma öncesi dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
Köpeklerin kısırlaştırılması oldukça basit bir operasyon olarak değerlendirilir. Operasyon sonrası veteriner hekimler dikkat edilmesi gerekenler hakkında tüm detayları aktaracaktır.
Ücretler veteriner kliniklerinin bulunduğu şehre, ilçeye, operasyon sırasında kullanılan malzemelere, veteriner kliniğinin ücret politikasına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak bu ameliyat ücretinin dişilerde 1000 - 1500 TL, erkeklerde ise 600 - 1000 TL aralığında olduğu ifade edilebilir. Bu noktada ücretsiz köpek kısırlaştırma ameliyatı yapan bazı belediyelerin olduğu da bilinmektedir. Belediyeye bağlı barınaklardan sahiplenen dostlarımız için bu hizmet sağlanmaktadır. Uygulama belediye bazlı değişebildiği için bölgede hizmet sağlayan kurum yetkililerinden kesin bilgi edinilebilir.
Normal şartlarda kısırlaştırma operasyonu geçiren dişi köpeklerin regl olmaması gerekir. Kısırlaştırma ameliyatı sırasında rahim ve yumurtalıklar çıkarılarak dişilerin gebe kalmaları engellenir. Ameliyat sırasında yumurtalıkları alınmadığı veya yumurtaların tamamı vücut dışarısına çıkarılmadığında regl oluşumu gözlenebilmektedir. Bu gibi bir durumda kalan yumurtalık dokusu hormon üretmeye devam eder ve dişiler kızgınlığa girebilir.
Dişilerde çiftleşme için kızgınlık dönemine girilmesi gerekir. Fakat ameliyat sırasında kızgınlık dönemine girmelerini sağlayacak üreme hormonları alındığı için hormonları çiftleşme için uygun seviyeye gelmez. Diğer bir deyişle dişi köpeklerin kısırlaştırıldıktan sonra çiftleşmesi çok mümkün değildir. Erkek köpeklerde ise çiftleşme gerçekleşebilir. Testosteron hormonu böbrek üstü bezlerden de salgılanır. Her ne kadar eskisi kadar yoğun olmasa da zaman zaman bazı erkeklerde çiftleşme eyleminin gerçekleşebileceği bilinmektedir. Üstelik ameliyat sonrası süreçte de bu istekleri oldukça güçlü olabilir. Hormonların tamamen vücuttan atılması hemen gerçekleşmeyeceği için erken dönemde dişileri gebe bırakabilme ihtimallerinin olduğunun unutulmaması gerekir.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.