Köpeklerde obezite küresel çapta giderek yaygınlaşan, ciddi bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Köpeklerde obezite zararları hakkında farkındalık artsa da hareketsizlik, yanlış beslenme ve bazı tıbbi hastalıklar gibi farklı nedenlerle görülen bu sorunun üstesinden gelinmesi kolay olmuyor. Köpeklerde obezite hakkında hazırladığımız bu yazımızda önemli bilgiler bulabilir; dostunuzun sağlığına katkıda bulunurken yaşam süresini ve konforunu artırabilirsiniz.
Kısaca vücutta aşırı yağ birikimi olarak tanımlanabilen obezite, kronik ve ilerleyici bir hastalık olarak sınıflandırılır. Köpeklerin fazla kilolu mu yoksa aşırı kilolu mu olduğunun değerlendirilmesi büyük bir öneme sahiptir. Köpeklerde obezite olduğunun ifade edilebilmesi için vücut ağırlığı rehber olarak kabul edilebilir. İdeal vücut ağırlıklarının %10 - %20'si kadar fazla ağırlığa sahip olan köpeklerin fazla kilolu; %20'sinden fazlasına sahip olanların ise obez köpek olarak nitelendirilmesi mümkündür.
Köpeklerde obezite nedenleri oldukça çeşitlidir. Ancak temel olarak aşırı kalori alımının bu kronik hastalığa neden olduğu bilinmektedir. Tıpkı insanlarda olduğu gibi harcadığından daha çok kalori alan ve bu durumu süreklilik halinde yaşayan köpeklerin obezite ile yüzleşebileceği bilinmektedir.
Aşırı kalori alımı ve hareketsizlik obezitenin önlenebilir sebepleri arasında yer aldığı için dostlarımızın sağlığını korumak adına onların gelişim dönemlerine, yaşlarına, genel sağlık durumlarına göre beslenmeleri ve ihtiyaç duydukları ölçüde egzersiz yapmaları büyük bir önem taşımaktadır. Evlerde yaşayan, çok hareket etmeyen, orta yaşlara ulaşmış ve kısırlaştırılan köpeklerin bakımlarına her zamankinden çok özen gösterilmelidir.
Kalori tüketimi ve hareketsizlik haricinde hormonal problemlerin de kilo alma nedenleri arasında yer aldığı ifade edilebilir.
Hipotiroidizm: Tiroit bezi metabolizma için gerekli olan T3 (liotironin) ve T4 (levotiroksin) dahil olmak üzere bir dizi hormonun üretiminden sorumludur. Tiroit bezi tarafından salgılanan T3 ve T4 hormonlarının salınımlarının azalması sonucu ortaya çıkan hipotiroidizm orta ve büyük ırk köpeklerde sıklıkla görülebilir. Bazı ırklar bu rahatsızlığa daha yatkındır. Doberman Pinchers, Irish Setters, Golden Retrievers, Great Danua, Boxer ırklarında hipotiroidizm riski daha yüksektir. Aynı zamanda kısırlaştırılmış köpekler ve 4-10 yaş aralığındakiler de risk altındadır.
İnsülinoma: Pankreastaki beta hücrelerinde oluşan kötü huylu tümörlerdir. Beta hücreleri farklı hormonların yanı sıra insülin salınımında da görev yapar. İnsülin vücuttaki glikoz seviyesinin dengede tutulmasını sağlar. Köpeklerde insülinoma olduğu takdirde insülin salınımı çok fazla artar ve kan dolaşımındaki glikoz gereğinden fazla düşerek halsizliğe ve nörolojik sorunlara neden olabilir.
Cushing Hastalığı: Böbrek üstü bezleri tarafından stres hormonu olarak da bilinen kortizol hormonunun çok fazla salgılanması sonucu oluşur. Genellikle yaşlı köpeklerde görülen bu hastalık yüksek tansiyona, böbrek enfeksiyonlarına, mesane taşlarına, kronik cilt ve idrar yolu enfeksiyonlarına, pıhtılaşma riskinde artışa ve diyabete neden olabilir. Poodle, Boxer, Boston Terrier, Yorkshire Terrier ve Staffordshire Terrier ırklarında hastalık riski daha yüksektir. Bu hastalık iştah artışı ile birlikte görme kaybının ani şekilde yitirilmesi, cilt sağlığının bozulması ve solunum sorunları belirtileri ile ortaya çıkabilir.
Kısırlaştırma: Köpeklerde kısırlaştırma ile cinsiyet hormonlarının salınımı kesilir. Testosteron ve östrojen hormonları vücutta birçok işleve sahip olduğu için eksiklikleri halinde başta enerji düşüklüğü ve iştah artışı olmak üzere ortaya çıkan semptomlar köpeklerde obezite riski üzerinde artışa neden olabilir.
Yapılan bilimsel çalımalar sonucunda obez köpeklerin %25'inde ciddi eklem komplikasyonları oluştuğu gösterilmektedir. Eklem ve kemiklerin fazla yük taşımaya başlaması hasar görmeleri anlamına gelmektedir. Bu durumda artrit gelişebilir, kalça displazisine bağlı olarak belirgin bir ağrı hissedilebilir. Artan ağırlık eklemlerde fazladan gerilim oluşmasına yol açarak bağların da zarar görmesine neden olabilir. Ön çapraz bağlar yırtılmalara karşı oldukça yatkındır. Bu gibi bir durumda köpeklerin dengesi bozulabilir ve hareket etmekte zorlanabilirler. Hareketsizlik obezitenin ilerlemesinde ve çok daha ciddi sorunların ortaya çıkmasında etkilidir. Obezite köpeklerde eklem sağlığını bozan tek unsur da değildir. Yaşlanma ile birlikte köpeklerde eklem sorunları ortaya çıkabilir. Köpek vitamin ve ek besinler kategorimizdeki ürünlere buraya tıklayarak ulaşabilir, dostunuzun eklem sağlığını destekleyecek ürünler arasından seçim yapabilirsiniz.
Köpeklerde obezitenin yol açtığı en yaygın sorun diyabet hastalığının oluşmasıdır. Fazla kilo kandaki şeker oranının artmasına ve dolayısıyla insülin salınımın fazlalaşmasına neden olur. Kan şekeri insülin üretme kapasitesini aşacak denli yükseldiğinde diyabet ortaya çıkar. Diyabet hem başlı başına hem de yol açtığı ikincil sorunlar nedeniyle oldukça ciddi bir hastalıktır. Köpeklerde diyabet hakkında detaylı bilgi için Köpekler Doğuştan Şeker Hastası mı? başlıklı blog yazımızı okuyabilirsiniz.
İnsanlarda olduğu gibi aşırı kilo köpeklerde de yüksek tansiyon sorununa yol açabilir. Kilo aldıkça vücut dokuları artar ve tüm vücuda kan ulaştırabilmek için kalp her zamankinden fazla kan pompalamak zorunda kalır. Bu durum kalbin olması gerekenden erken yorulmasına neden olarak konjestif kalp yetmezliği sorununa zemin hazırlayabilir.
Göğüs bölgesinde aşırı yağ birikmesi akciğerlerin genişleme kapasitesine zarar verir. Karın bölgesindeki fazla yağ ise diyaframa baskı yapar. Tüm bu etkiler solunum kapasitesinin düşmesine neden olur. Vücut dokularının artması sonucu akciğerlere daha çok oksijen ulaşma ihtiyacı da göz önünde bulundurulduğunda, obeziteye bağlı solunum sorunlarının büyük bir tehlike anlamına gelebileceği ifade edilebilir.
Yapılan araştırmalar sonucunda, insanlarda olduğu gibi, köpeklerde de belirli kanser türlerinin oluşma riskinin obezite nedeniyle artabildiği gösterilmektedir. Ek olarak 1 yaşında obezite sorunu yaşayan köpeklerde meme tümörlerinin görülme riskinin yükseldiği de belirlenmiştir.
Obezitenin köpeklere zararları bunlarla da sınırlı değildir. Fazla kilo sindirim sorunlarına yol açabilir, bağışıklık sistemini zayıflatabilir, cilt ve tüy sağlığını bozabilir, ameliyat ve anestezi riskini artırabilir, karaciğer yağlanmasına neden olarak karaciğer fonksiyonlarını azaltabilir, vücut dayanıklılığını düşürebilir ve dostlarımızın yaşam kalitesi ile birlikte yaşam süresini de azaltabilir. Fazla kilo nedeniyle eskisi kadar hareket edemeyen, oyunlara dahil olamayan, ağrı çeken ve sağlık sorunları yaşayan köpeklerin psikolojisinin de bozulduğu bilinmektedir. Tüm bu nedenlerle obezitenin zamanında teşhis edilmesi ve veteriner hekimler tarafından önerilen obez köpek diyeti kurallarına uyum sağlanması önemlidir. Böylece zaman içerisinde dostlarımız ideal kilolarına düşebilir, daha sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmeye devam edebilir. Unutulmaması gereken bu hastalığın önlenebilir nitelik taşıdığı gerçeğidir. Sağlıklı ve dengeli beslenmeleri sağlanarak, egzersiz yapmaları için uygun ortam yaratılarak; tüm bunlara rağmen kilo almaya devam ediyorlarsa detaylı tetkikler yaptırılarak köpeklerin sağlıkları korunabilir.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
