Evcil hayvan ebeveynlerinin, özellikle de hayatlarını köpekler ile paylaşanların en yaygın şikayetlerinden biri eve döndüklerinde sevgili dostlarının yıkıcı ve rahatsız edici davranışlarının sonuçları ile yüzleşmektir. Bazı köpekler yalnız kaldıklarında evin farklı bölgelerine idrarlarını yapabilirler, uzun uzun havlayabilirler, derinden uluyabilirler, eşyaları çiğneyebilirler, evin içerisinde kazı çalışmaları yapabilir veya kaçmanın türlü yollarını arayabilirler. Bu davranışlar ilk etapta köpeklerin eğitim alması gerektirdiğini düşündürse de köpeklerde ayrılık anksiyetesi olabileceği ihtimali göz ardı edilmemelidir.
Köpeklerde yalnızlık anksiyetesi görüldüğünde, aile bireyleri evden ayrılmaya hazırlanmaya başladıkları andan itibaren tedirginlikleri bariz bir şekilde hissedilmeye başlanır. Kimileri depresifleşebilir, kimileri mutsuz mutsuz bakabilir ya da ağlamaklı sesler çıkarabilir, bazıları ise sahiplerinin evden çıkmasını engellemeye çalışabilir. Böyle bir durumda evden uzaklaşıldığında çok kısa bir süre sonra köpeklerde rahatsız edici davranışlar ortaya çıkabilir. Aile bireyleri evde yokken dünyası kararan dostlarımızın aile bireyleriyle buluşma anları da fazla trajik olabilir; beş dakikalık bir ayrılığın ardından dahi ailelerini aylardır görmemişçesine sergilenen sevgi gösterileri büyük bir mutluluk verebilse de bu durumun bir sorun olabileceği ihtimali değerlendirilmelidir. Bu yazımızda köpeklerde ayrılık anksiyetesi belirtileri ve ayrılık anksiyetesi tedavileri özelinde bilgi bulabilirsiniz.
Köpeklerde ayrılık kaygısı belirtileri de bu belirtilerin düzeyi de köpekten köpeğe değişebilir. Bu nedenle en yaygın görülen belirtileri ele almak daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Bazı köpekler sahiplerinden ayrı kaldıklarında ve evde yalnız bırakıldıklarında her zamankinden farklı olarak evin çeşitli yerlerine idrar yapabilirler ya da dışkılayabilirler. Bu sorun aile bireyleri evdeyken değil onlar yokken gerçekleşir. Zamanlama ile ilgili ayrım, ayrılık kaygısı belirtisi olarak verilen reaksiyonun belirleyici özelliğidir. Bazıları dışkılarının bir kısmını ya da tamamını da yiyebilir.
Bazı köpekler diğerlerinden daha çok havlar. Herhangi bir kişi, ses ya da görüntü onlarda havlamayı tetikleyebilir. Ayrılık kaygısı yaşayan köpeklerde ise bu sorunu tetikleyen tek faktör aile bireylerinin evde olmamasıdır. Ayrılık anksiyetesi nedeniyle oluşan havlamalar ya da ulumalar kesintisiz devam edebilir.
Bazı dostlarımızın ayrılık kaygısı belirtileri oldukça yakıcı olabilir. Yalnız kaldıklarında eşyaları, kapı çerçevelerini, pencereleri çiğnemeye çalışabilirler; kapı eşiklerini kazabilirler ve ev eşyalarına zarar verebilirler. Daha da kötüsü bu aksiyonları sırasında dişlerine zarar verebilirler, patilerini yaralayabilirler ve tırnaklarını kırabilirler. Bu davranışlar ayrılık anksiyetesi nedeniyle sergileniyorsa sahiplerinin olay anına denk gelmesi pek ihtimal dahilinde değildir. Bu nedenle cezalandırma doğru bir tercih olmayacaktır.
Köpeklerde ayrılık kaygısı nedeniyle oluşabilen belirtilerden biri de kaçma teşebbüsüdür. Evde yalnız bırakıldıklarında kaçmaya çalışan dostlarımız aileleri evdeyken bu davranışları sergilemekten oldukça uzak olurlar.
İleri derecede ayrılık kaygısı yaşayan köpeklerde, yemeden içmeden kesilmek gibi olumsuz bir tabloyla karşılaşılması mümkündür. Sahipleri evde yokken ne bir ödül maması, ne bir kuru mama tanesi ne de bir yudum su azalmaz. Özellikle uzun süreli ayrılıklarda bu belirti ciddi sorunlara yol açabilir.
Ne yazık ki bu soruya kesin bir yanıt vermek pek mümkün değildir. Köpeklerin tam olarak hangi nedenle ayrılık kaygısı yaşadıkları söylenemese de bazı köpeklerde ayrılık kaygısı oluşma ihtimalinin diğerlerine oranla daha fazla olduğu bilinmektedir. Örneğin yetişkinlik döneminde sahiplenilen köpeklerle yavruluk döneminden itibaren sahiplenilen köpekler kıyaslandığında, sonradan sahiplenilen köpeklerde ayrılık kaygısının daha yaygın olduğu söylenebilir. Bu durum köpeğin hayatında önemli bir kişi ya da grubun kaybı ile birlikte ayrılık kaygısının tetiklenebileceğine işaret etmektedir. Fakat bu en dramatik durumlardan biridir, ayrılık kaygısı birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir.
Köpeklerde ayrılık kaygısını tetikleyen en önemli unsurların başında aile değişimleri gelir. Terk edilen veya bir nedenle yeni bir aileye uyum sağlamak zorunda kalan köpeklerde ayrılık kaygısı yaygın bir şekilde gözlemlenebilir.
Köpeklerin günlük rutinlerindeki değişimlerin de bu davranış sorununa yol açabileceği bilinmektedir. Örneğin gün içerisinde sürekli birileri ile vakit geçirmeye alışkın bir köpek bir anda yalnız kalmaya başlarsa ayrılık kaygısı fitili ateşlenebilir.
Kediler gibi köpekler de evlerine bağlı canlılardır. Taşınmaların ardından kendilerini yalnız hissetmeleri ve buna reaksiyon göstermeleri mümkündür. Köpeklerde ayrılık kaygısının bir diğer nedeni aile üyelerindeki değişimler olabilir. Ölümler de doğumlar da bu kaygıyı tetikleyebilir.
Köpeklerde ayrılık kaygısı tedavisi, sorunun ne denli ilerlediğine göre değişiklik gösterebilir. Bu sorunun varlığını fark eden bireylerin öncelikle veteriner hekimlere danışması ve dostlarının genel sağlık durumu ile ilgili bir sorun olup olmadığını öğrenmeleri gerekir.
Köpeklerde ayrılık kaygısı hafif düzeyde olduğunda evden ayrılma esnasında onların oyalanacakları ve keyifle ilgilenebilecekleri ödül mamalarına ve köpek oyuncak çeşitlerine başvurmak mümkündür. Ödül mamaları oyuncakların içine saklandığında oyalanma süreleri uzayacaktır. Köpek ödül maması çeşitlerine buradan ulaşabilir, ayrılık kaygıları belirtilerini hafifletecek bir mutluluğa aracılık edebilirsiniz. Ancak sorun daha ileri boyutluysa, köpekler sahipleri evde yokken yeme ve içme davranışlarından kaçınabilecekleri için bu taktik işe yaramayacaktır.
Köpekler yalnızlık anksiyetesi orta ve şiddetli seviyeye ulaştıysa anksiyete yaratmayan birçok kısa ayrılık deneyimi yaşanması önerilmektedir. Köpekler öncelikle birkaç dakika ile sınırlı, kısa aralıklarla yalnız bırakılmalı ve zaman içerisinde ayrılık süresi uzatılmalıdır. Giyinmek ya da anahtarları almak onlarda ayrılık izlenimi yarattığı için gerginliğe neden oluyorsa bu alıştırma sürecinde her zamanki gibi davranılmalı ancak evden çıkılmamalıdır. Böylece evden ayrılma sinyallerine karşı duyarsızlaşmaları sağlanabilir.
Ayrılık kaygısı dinamikleri köpekten köpeğe değişebileceği için bu noktada veteriner hekimlerin önerileri kritik derecede önemlidir. Benzer bir sorun yaşıyorsanız dostunuzla daha sağlıklı ilişkiler kurabilmek adına veteriner hekimlerinizin yönlendirmelerini takip edebilir, gerekirse profesyonel destek alabilir ve siz evde yokken dostunuzun mutlu kalmasını sağlayabilirsiniz.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
