10.04.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerde perineal üretrostomi genellikle erkek kedilere uygulanan idrar yolu tıkanıklığı ameliyatıdır. Bu işlemde üretranın en dar kısmı çıkarılır. Bu sayede kedinin idrara çıkması kolaylaştırılır. Aynı zamanda tekrar tıkanma riski de önemli ölçüde düşer. "Perineal Üretrostomi nedir?" sorusunun cevabı kısaca idrar yolu tıkanıklığı durumunda tercih edilen bir ameliyat olarak verilebilir.
Erkek kedilerde idrar yolu tıkanıklığı görülme riski dişi kedilere göre daha fazladır. Her iki cins arasında idrar yolu anatomisi farklılıkları erkek kedileri idrar yolu tıkanıklığına daha yatkın hale getirmektedir. Dişi kedilerde üretra erkek kedilere göre daha kısadır. Ayrıca idrar yolu genişliği sabittir ve aynı çapta devam eder. Erkek kedilerde ise üretra daha uzundur, daha önemlisi penise bağlandığı noktada incelmektedir. İdrar yolunun incelmesi taş, pıhtı, mukus ya da tümör nedeniyle daha kolay tıkanmasına yol açar. Perineal üretrostomi yeni bir açıklık ile üretranın boyunu kısaltır ve idrarın daralan yoldan değil yeni yoldan iletilmesini sağlar. Bu ameliyat ile tekrarlayan tıkanma riski de önemli ölçüde düşürülür. Erkek kedilerde taş ve mukus en sık görülen tıkanıklık nedenleri arasında yer alır.
Nadiren de olsa ciddi üretral travma yaşamış olan kedilerde de perineal üretrostomi yapılabilmektedir. Bu sayede idrar travma kaynaklı hasar alan bölgeye gelmeden vücuttan dışarı atılır. Bu gibi durumlarda da ilk olarak travma bölgesindeki yara dokusu ve dokunun enfekte olup olmadığı kontrol edilmektedir.
Kedilerde perineal üretrostomi birincil olarak penis içerisinde ilaç tedavisi ile giderilemeyen üretral tıkanıklık durumlarında gerçekleştirilmektedir. Bu tıkanıklar idrar sondasının geçişi ile yerinden çıkarılır. Kateter üretranın dış açıklığından mesaneye doğru iletilir. Bu sayede üretra içerisinde tıkanıklığa neden olan taş veya mukus ilaç tedavisi ya da ameliyat ile tedavi edilebileceği mesaneye iletilir. Kateter ile giderilemeyen tıkanıklarda idrar akışının yeniden sağlanması için perineal üretrostomi gerçekleştirilir.
Bazı erkek kedilerde üriner tıkanıklar tekrarlayan cinstedir. Bu kedilerde idrar yolu tıkanıklığı daha önce giderilmiş olsa bile tekrar görülebilmektedir. Tekrarlayan idrar yolları tıkanıklığında perineal üretrostomi tek çözüm olarak kabul edilir. Bu sayede gelecekteki tıkanıkların önüne geçilebilmektedir.
"Kedilerde idrar yolu tıkanıklığı nasıl anlaşılır?" sorusunun aslında oldukça kapsamlı bir cevabı vardır. İdrar yolu tıkanıklığı kedilerde birçok belirti ile kendini göstermektedir. En sık görülen belirtilerin arasında;
Kedilerde idrar yolu tıkanıklığı ciddi bir rahatsızlıktır. Böbrekteki toksin ve kandaki potasyum seviyelerinin aşırı yükselmesi kedilerin için ölümcül olabilmektedir. "Kedilerde idrar yolu tıkanıklığı için ne yapmalı?" sorusunun cevabı vakit kaybetmeden veteriner hekime gitmek olmalıdır. Bu belirtilerinin birinin ya da bir kaçının görülmesi durumunda kedinin veteriner hekim tarafından muayene edilmesi gerekmektedir.
Ameliyat sonrasında kedilerin Elizabeth yakalığı takması gerekmektedir. Bu sayede kendisine ya da ameliyat bölgesine zarar vermesi önlenir. Ameliyat bölgesinin aşırı miktarda yalanması enfeksiyona ve yaralanmaya yol açabilmektedir. Kedilerin operasyon sonrası vücut ölçülerine uygun bir yakalık kullanmaları enfeksiyon ve yaralanma riskini azaltır. Kediler için tasarlanan farklı boyutlardaki yakalık modellerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz. Operasyon sonrasında kedinin sakin kalması ve aşırı hareketli olmaması da gerekmektedir. Ameliyat sonrasında kedinin tüm ihtiyaçlarına kolayca ulaşabileceği küçük bir alanda tutmak ve varsa evdeki diğer evcil hayvanlardan uzaklaştırmak gerekir. Kedinin çok hareket etmemesine özen gösterilmelidir. Ameliyat sonrasında genellikle tekrar tıkanma meydana gelmemektedir. Perineal üretrostomi sonrasında çok nadiren tıkanıklık tekrar görülür. Genellikle idrar yolundan geçemeyecek büyüklükte bir taş operasyon sonrasında tıkanıklığa yol açmaktadır.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
