Obsesif kompulsif bozukluğu hayatınızın bir döneminde duymuş olabilirsiniz. Oldukça ciddi problemlere yol açabilen psikolojik rahatsızlıklarından birisi olarak kabul edilmektedir. Obsesif kompulsif bozukluk kedilerde de görülebilmekte, dostlarımızın yaşam kalitesini düşürebilmektedir. Bu problem kedilerde çeşitli davranış değişikliklerine yol açabilmekte ve obsesif kompulsif bozukluğa bağlı görülen davranış değişiklikleri başka sağlık problemlerine bağlı ikincil bir belirti olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Kısaca OKB olarak adlandırılan obsesif kompulsif bozukluk bir kedinin görünüşte bir sebebi olmadan çeşitli davranışları yapmasına neden olur. Bu davranışlar genellikle anormal, tekrar eden, abartılı ve bir amaca hizmet etmeyen davranışlardır. Kedilerde OKB'nin nedeni tam olarak bilinmemektedir ancak bazı kedi ırklarında OKB daha sık rastlanmaktadır. Bu nedenle rahatsızlığın genetik faktörleri olabileceği düşünülmektedir, ancak genetik yatkınlık ile ilgili görüşler henüz kesinlik kazanmamıştır.
OKB'li kediler en az bir ya da daha fazla obsesif kompulsif davranış sergileyecektir. Bazı kedilerde çeşitli davranışlarda farklılıklar meydana gelirken bazı kedilerde bir tane ana obsesif davranış olur.
Aşırı temizlenme ya da aşırı yalanma en OKB'nin en sık görülen belirtisidir. OKB'li kediler tüylerini çok yalarlar ya da dişleriyle yolarlar. Bunun sürekli olması durumunda kedinin tüylerinde kel noktalar meydana gelir. Aşırı yalanma gıda alerjisi ya da parazit belirtisi olarak da görülebilmektedir.
Bazı kediler ise obsesif bir şekilde kumaş yalar, emer ya da çiğner. Bu davranışa sahip olan kediler genellikle yünlü kıyafetleri ya da yünlü iplikleri yalamaktadır. Bazı OKB'li kediler ise kuyruklarını kovalarlar ya da kendilerine fiziksel zarar verebilirler. Kedilerde sık tekrarlayan bir anda hızlı koşmaya başlama ya da aşırı miyavlama da olası OKB belirtileri arasında yer alır ancak bu belirtiler başka birçok anlama da gelebilmektedir. Dolayısıyla kedilerin gözlemlenmesi ve farklı belirtilerin görülüp görülmediğinin değerlendirilmesi önerilir.
OKB'li kedilerde Feline Hiperestezi Sendromu da görülebilmektedir. Dalgalanan cilt ya da seğiren cilt sendromu olarak da bilinen bu durum tüm yönleriyle anlaşılabilmiş değildir. Genellikle kedilerin sırtındaki deri dokunulduğunda kedinin derisi seğirir.
Tüm bu davranışlar, kedinizde ara sıra görülen normal davranışlar olarak başlar ya da değişiklikler çevresel veya fiziksel faktörlerden tetiklenebilir. Davranışlar zamanla kalıcı hale gelir ve kedi bu davranışı sergilemek için herhangi bir tetikleyiciye ihtiyaç duymaz. Obsesif kompulsif davranışlar beyindeki ağrı giderici ve zevk veren kimyasallar tarafından güçlendirilebilir. Davranışlar stresli bir durumdaki ya da kaygılı bir kedi için başa çıkma mekanizması olarak kullanılabilmektedir.
OKB'yi bir test ile teşhis etmek mümkün değildir. Genellikle davranış örüntüsü OKB şüphesini oluşturur. Ancak teşhis koymadan önce bu davranış örüntüsüne neden olabilecek diğer tüm rahatsızlıkların kontrol edilmesi ve elenmesi gerekmektedir. Eğer kedinizde obsesif kompulsif davranışlar görürseniz bu konuyu veteriner hekime belirtmeniz gerekir.
Kedilerde OKB teşhisi konabilmesi için ilk olarak kedinin davranışının altında yatabilecek diğer rahatsızlıklar ayırıcı tanı yöntemi ile elenir. Kedinizin OKB davranışları sergilediğinde videosunu çekmeniz ve bunu veterinere göstermeniz tanı koymayı kolaylaştırabilir. Kedideki anormalliklerin kontrol edilmesi için fiziki muayene de gerekebilmektedir.
Obsesif kompulsif bozukluk için herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Ancak bazı belirtileri hafifletmek ya da tamamen ortadan kaldırmak için denenebilecek bazı yöntemlerin varlığından bahsedilmesi mümkündür.
Her şeyden önce obsesif kompulsif davranışlar sergilediğinde kediyi sakinleştirmemeye, rahatlatmamaya ya da ödüllendirmemeye çalışın. Aksi takdirde kedinin davranışları güçlenebilir ve kedi bu davranışları daha fazla sergiler. Bunun yerine kedinin mümkün olduğunca günlük rutinin dışına çıkmamasını sağlayın. Bu kedinin daha güvende ve daha az stresli hissetmesini sağlar.
Kedinin stres düzeyini azaltmaya yardımcı olmak için veteriner tarafından besin takviyesi ya da doğal içerikli takviyeler önerilebilir. Bu destekler reçeteli ilaçlarla ya da tek başına kullanılabilir. OKB için kullanılan sakinleştirici desteklerde genellikle triptofan, L-Teanin, vitamin ve bitkisel içerikler bulunmaktadır. Kediler için sakinleştirici etkili vitamin ve ek besinlere buradan ulaşabilirsiniz.
Şiddetli OKB'ye sahip olan kedilerin reçeteli ilaç kullanması gerekmektedir. Bu ilaçlar beynin kimyasal yapısını değiştirerek stresi düşürür ve bozukluk kaynaklı davranış örüntüsünü değiştirir. Eğer kedinizde OKB varsa kedinizin gelişimi hakkında veteriner hekimler ile iletişim halinde olmanız gerekmektedir. Veteriner hekim ile görüşmeden ilaçları değiştirmeyin ya da kullanımını sonlandırmayın. OKB tedavisinin uygulaması kedinin sağlık durumuna göre periyodik olarak değiştirilebilir. Kedinizin davranışında bir değişiklik olursa bununla ilgili veteriner hekimi mutlaka bilgilendirmelisiniz.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
