Tüm kediler etrafı tırmalar ancak bazıları yıkıcıdır ve evdeki eşyalara aşırı derecede zarar verebilir. Bazı kedilerde tırmalama çok şiddetlidir ve huzursuzluğa neden olabilmektedir. Tırmalama özellikle onikektomi yani pençe çıkarma işlemi yapılmış, terk edilmiş ya da barınakta kalmış kısacası travması olan kedilerde sıkça görülen bir davranıştır. Kedi sahipleri elbette kedilerini çok sevse de kimse pamukları dışarı çıkmış bir koltuk ya da parçalanmış bir halı kullanmak istemez. Bu noktada orta yolu bulmak, yıkıcı tırmalama nedenlerini bilerek hareket etmek gerekir. Travmaya bağlı yıkıcı tırmalamanın özel olarak ele alınması, diğer durumlarda ise kedilerin baskı altına alınmadan rahat hissettikleri ortamda yönlendirilmeleri tavsiye edilir.
Tırmalama kediler için oldukça normal bir davranıştır. Üstelik sinirlilik gibi herhangi bir olumsuz duygunun sonucunda ortaya çıkmaz. Kedilerin eşyaları tırmalaması aslında bölgelerini işaretlemek istemelerinden kaynaklanır. Kediler bölgelerini pençeleri ve patilerinin altındaki koku bezleri ile işaretlerler. Ancak "Kediler neden tırmalama ihtiyacı duyar?" sorusunun cevabı sadece yerini işaretleme değildir. Kediler aynı zamanda pati ve pençe egzersizi için de eşyaları tırmalar. Bununla beraber özellikle vücutlarını gerdirmek, enerji atmak, eğlenmek ve patilerinin altında biriken ölü deri benzeri dokuyu atmak için eşyaları tırmalayabilirler. Zaman zaman insalar da kedilerin tırmalama davranışı ile karşılaşabilirler. Bu gibi bir durumda kedi tırmığı hastalığı oluşma ihtimali gündeme gelebilir. İnsanlarda ateş, hâlsizlik ve lenf düğümlerinde şişme gibi semptomlara yol açabilen kedi tırmığı hastalığı hakkında detaylı bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz.
"Kedilerin tırmalaması nasıl önlenir?" sorusunun tek bir cevabı bulunmamaktadır. Ancak yapılacak birden çok değişiklikle kedilerin tırmalamasını engellemek mümkün hale gelir. Onların tırmalamasını engellemek yerine tırmalamayabilecekleri alternatifleri göstermek en işe yarar çözümdür. Bunun için ona ilgi çekici ve tırmalamak isteyeceği tırmalama alanları sunmanız gerekir. Travması olan bir kedi ile tırmalama davranışı üzerine çalışıyorsanız önceliğiniz sabırlı, şefkatli ve anlayışlı olmak olmalıdır. Kedinin kendine, size ve yaşam alanına güvenmeye başlaması ile tırmalama davranışı üzerine çalışmaya başlamak daha doğru olacaktır.
Atılması gereken ilk adım ona tırmalayacağı birden fazla yer sağlamaktır. Tırmalama oyuncağı, tırmalama tahtası ya da tırmalama halısı gibi eşyalar kurtarıcınız olabilir. Bu tarz eşyaların birbirinin aynısı olmamasına dikkat etmelisiniz. Karton, halı, ahşap, sisal lifli farklı malzemelerden üretilmiş tırmalama ürünlerinden alternatifler sunmak onu mobilyalarınızdan uzak tutacaktır. Bazı kediler yüksekteki alanlara uzanarak tırmalamayı severken bazıları halı gibi yere paralel duran eşyaları tırmalamayı sever. Bu nedenle tırmalaması için alacağınız ürünlerin boyutlarının ve şekillerinin değişik olmasına özen gösterin. Kediniz alternatifler arasından tercihini yaptığında bu tercihe benzer alanları evin diğer kısımlarında da oluşturarak onun ev eşyalarını tırmalamasını önleyebilirsiniz. Kedilerin seveceği materyallerden üretilmiş kedi tırmalama oyuncaklarını buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Kedinizin bu yeni tırmalama alanlarını keşfetmesine izin verin. Eğer ilgisini çekemediyseniz tırmalama oyuncaklarına kedi otu sürebilir ya da etrafındayken ona ödül maması verebilirsiniz. Burada önemli olan kedinin tırmalama oyuncağını keşfetmesini sağlamaktır. Kedilerin ilgisini çekebilecek kedi otu sprey ve tozlarını buradan görüntüleyebilirsiniz. Kedinizi tırmalama oyuncaklarına alıştırmak için kullanabileceğiniz kedi ödül mamalarını da buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Kedinin koltukları tırmalamasını engellemek için tırmalama oyuncakları tek başına yeterli olmamaktadır. Evde tırmalamayı sevdiği yerlerden kediyi uzak tutmanız da gerekebilir. Koltuk, hoparlör ya da halı gibi tırmalamayı sevdiği yerleri çift taraflı bant ya da alüminyum folyo gibi kedilerin hoşlanmadığı şeylerle çevreleyerek bu bölgelerden uzak tutabilirsiniz. Bu kedilerin tırmalama oyuncaklarına alışmasını hızlandıracaktır.
"Kedilerin eşyaları tırmalaması nasıl önlenir?" sorusunun bir de yanlış bilinen doğru cevapları vardır. Kedileri patilerinden tutarak tırmalama halısına ya da oyuncağına sürtmek yanlış bir davranıştır. Bu davranış kedinin sizden ya da tırmalama halısında korkmasına neden olabilir. Bu durumda kedi tırmalama eşyalarından uzak durur.
Bununla beraber artık uzun zamandır kullanılan ve her tarafı parçalanmış oyuncaklarını eskidiklerini düşündüğünüz için atmamanız gerekir. Çünkü kedinin uzun zamandır bir eşyayı kullanıyor olması, onu sevdiği anlamına gelir. Ayrıca bu eşyalara artık onun kokusu sindiği için de kedinizin bir eşyasıdır. Sevdiği oyuncağı parçalandığı için atıp, yenisini almak yeni bir alışma sürecini de beraberinde getirir.
"Kedim tırmalıyor" gibi şikayetler ile birlikte kedilerde tırmalama nedenlerini anlamak ve doğru adımları atmak çok önemlidir. Kedinin koltukları tırmalaması istenmeyen bir durumdur ve bunun önüne geçmek için yapılabileceklerden yazımızda bahsettik. Onikektomi adı verilen pençelerin alınması işleminden mutlaka uzak durmak gerekir. Pençelerin sökülmesi herhangi bir davranış problemini tedavi edici ya da önleyici değildir. Kediler başka insanlara ya da hayvanlara saldırganlık gösteriyor olsa dahi pençe söküm işlemi yapılmamalıdır. Bu işlemde aşırı kanama ve operasyon sonrası komplikasyon riski bulunur. Pençelerin alınması işleminde aslında yapılan kedinin patisinin ucundaki son kemiğin tırnak yatağı ve pençe ile beraber ampute edilmesidir. Bu işlemden sonra iyileşme süreci kediler için oldukça acılıdır. Dünya genelinde onikektomi önerilmeyen ve tasvip edilmeyen bir uygulama olarak bilinmekte, canlılara uygulanması onların doğalarına aykırı olması sebebiyle canlının yaşamını tehdit edecek bir sağlık sorunu sebebiyle gerekmediği sürece kabul görmemektedir.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
