Köpeğimin Gözü Akıyor, Ne Yapmalıyım? Köpeklerde Göz Akıntısı

“Köpeğimin gözü akıyor, normal mi?” sorusu pek çok köpek sahibinin aklını kurcalar. Göz çevresinde hafif, şeffaf bir akıntı bazen basit bir tahrişin sonucu olarak karşımıza çıkabilir. Fakat göz akıntısındaki değişiklik hakkında farkındalık artırılmalıdır: Yoğun, renkli ve kokulu akıntılar köpeklerde göz enfeksiyonu, alerji, gözde yabancı cisim varlığı veya daha ciddi göz hastalıklarına işaret edebilir.

Akıntının hangi gözde olduğu, rengi ve kıvamı, beraberinde göz kızarıklığı, yaşarma, ışığa hassasiyet, gözünü kısma ya da patisiyle ovuşturma gibi belirtilerin bulunup bulunmadığı, veteriner hekimin tanı sürecinde önemli ipuçları sağlar. Bazı tablolar kendiliğinden düzelirken, bazıları zaman kaybedildiğinde görme kaybına kadar ilerleyebilen acil durumlara dönüşebilir.

Bu yazıda “Köpeklerde göz akıntısı neden olur?”, “Köpeklerde göz akıntısı türleri nelerdir?” ve “Köpeklerde göz akıntısı tedavisi nasıl planlanır?” gibi önemli soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Önemli: Bu içerikte yer alan bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır, profesyonel veteriner tavsiyesinin yerine geçmez. Köpeğinizde ciddi, uzun süren veya şiddetlenen göz akıntısı gözlemlediğinizde mutlaka bir veteriner hekime danışmalısınız.

Köpeklerde Göz Akıntısı Neden Olur?

Köpeklerde göz akıntısı, çoğu zaman gözyaşlarının normal akışındaki bir bozulmanın sonucudur. Gözyaşı üretimi arttığında veya gözyaşı kanalları tıkandığında göz çevresi sürekli ıslak görünür. VCA Hospitals tarafından da vurgulandığı gibi bu durum “epifora” olarak adlandırılır ve tek başına bir hastalık değil, altta yatan farklı sorunların belirtisi kabul edilir.

Az miktarda, gri ya da hafif şeffaf çapak benzeri birikim; gözdeki mukus hücrelerinin toz, polen ve partikülleri toplaması sonucu oluşabilir ve köpeğinizin genel hâli normalse çoğu zaman fizyolojik bir süreçtir. Çapaklanmanın miktarı artmaya, akıntı tüyleri lekeleyip göz çevresini sürekli kirli ve ıslak göstermeye başladığında altta yatan bir irritasyon, enfeksiyon ya da başka bir göz hastalığı ihtimali mutlaka değerlendirilmelidir.

İrritanlar ve alerjenler köpeklerde şeffaf, sulu göz akıntısının en sık nedenleri arasındadır. Toz, polen, duman, rüzgâr, temizlik kimyasalları, parfümler ya da göze kaçan küçük bir yabancı cisim göz yüzeyini tahriş ederek gözyaşı üretimini artırabilir. Mevsimsel ya da yıl boyu süren alerjik reaksiyonlar da gözde yaşarma, kızarıklık, kaşıntı ve bazen burun akıntısı ile birlikte görülebilir.

Daha yoğun ve kalın kıvamlı akıntılarda ise konjonktivit, göz enfeksiyonları, kuru göz sendromu ve kornea ülserleri gibi tablolar öne çıkar. 

Bazı köpeklerde göz kapağı ve yüz anatomisine bağlı sorunlar göz akıntısına zemin hazırlar. Göz kapaklarının içe doğru kıvrılması (entropion), dışa dönmesi (ektropion), kirpiklerin yanlış açıyla göze temas etmesi, doğuştan dar ya da tıkalı gözyaşı kanalları ve çok çıkık göz yapısı göz yüzeyinin sürekli tahriş olmasına ve gözyaşı drenajının bozulmasına neden olabilir. 

Tüm bunlara ek olarak kornea yaralanmaları, glokom yani göz içi basıncının artması, tümörler, ağır sistemik enfeksiyonlar gibi daha ciddi hastalıklar da köpeklerde göz akıntısı ile kendini gösterebilir. 

Dikkat: Akıntının rengi ve kıvamı değişiyorsa, göz belirgin şekilde kızarık veya şiş görünüyorsa, köpeğiniz gözünü kısmaya, patisiyle ovuşturmaya, ışığa bakmakta zorlanmaya başlamışsa; “Köpeğimin gözü akıyor, ne yapmalıyım?” sorusunun yanıtı veteriner hekimde aranmalıdır.

Köpeklerde Göz Akıntısı Çeşitleri

Köpeklerde göz akıntısı türleri tek bir tabloya indirgenemez: Gözde görülen her akıntı miktarı, kıvamı ve rengiyle farklı bir mesaj verir. Bu nedenle akıntının türünü tanımak, ne zaman veteriner hekime gitmeniz gerektiğini anlamak açısından önem taşır. 

Göz çapakları: Köpek sahiplerinin en sık fark ettiği göz akıntısı türlerinden biridir. Gözyaşı, yağ, mukus, ölü hücreler ve toz partiküllerinin birleşmesiyle oluşan bu birikintiler özellikle sabah saatlerinde hafif miktarda görüldüğünde fizyolojik kabul edilir. Göz kapağı kenarında ve göz köşelerinde her zamankinden fazla çapaklanma, koyu renkli ve kalın birikimler ya da kötü koku fark ettiğinizde, bu durum altta yatan bir göz hastalığının habercisi olabilir. 

Şeffaf ve sulu akıntı: Tıpta epifora olarak adlandırılır. Göze kaçan yabancı cisimler, rüzgâr, toz, duman, parfüm gibi irritanlar, alerjiler, kirpiklerin göze batması, gözyaşı kanalı tıkanıklığı veya glokom gibi hastalıklar köpekte göz yaşarması ile sonuçlanabilir. Akıntı uzun sürüyorsa, gözler kızarmış görünüyorsa veya köpeğiniz gözünü kısmaya başladıysa yalnızca “sulu akıntı” gözüyle bakmamak gerekir. 

Yapışkan, mukuslu göz akıntısı: Beyaz, gri ya da ipliksi yapıda mukus birikimleri kuru göz sendromu ile ilişkilendirilebilir. Yetersiz gözyaşı üretimi, korneanın yeterince nemlenmemesine ve vücudun bunu kalın bir mukus salgısıyla telafi etmeye çalışmasına neden olur. Bu durum hem rahatsızlık yaratır hem de tedavi edilmediğinde ikincil enfeksiyon ve görme kaybı riskini artırır. 

Sarı veya yeşil renkli, irinli göz akıntısı: Bu tür akıntı, özellikle köpekte göz kızarıklığı, belirgin rahatsızlık hissi, gözünü kapalı tutma gibi belirtilerle birlikte görülüyorsa çoğu zaman köpeklerde göz enfeksiyonu şüphesini gündeme getirir. Enfeksiyonlar, tek başına gelişebileceği gibi kuru göz sendromu veya kornea yaralanması gibi gözün doğal savunma hattını zayıflatan sorunların ardından da ortaya çıkabilir. 

Uyarı: Köpeğinizin gözünde normal alışkanlığının dışında bir akıntı türü, miktar artışı veya yeni bir renk değişimi fark ettiğinizde, bunu not etmek ve veteriner hekim muayenesine bu bilgilerle gitmek tanı sürecini hızlandırmaya yardımcı olur.

Göz Akıntısı Hangi Renklerde Olur? Göz Akıntısı Renkleri Ne Anlama Gelir? 

Köpeklerde göz akıntısı söz konusu olduğunda, akıntının rengi veteriner hekim için önemli bir ipucudur. 

Şeffaf ve Sulu Göz Akıntısı

Genellikle göz yüzeyini tahriş eden toz, rüzgâr, duman, deterjan buharı gibi etkenlerle ya da alerjik reaksiyonlar ile ilişkilendirilir. Akıntı kısa süreliyse, köpeğiniz gözünü normal açıp kapatıyorsa, genel hâli yerindeyse tablo muhtemelen basittir. Buna karşılık şeffaf akıntı günlerce sürüyorsa, gözde kızarıklık ve rahatsızlık hissi belirginleşiyorsa alerji ya da gözyaşı kanalı tıkanıklığı gibi nedenlerin değerlendirilmesi gerekir.

Beyaz, Gri ve Mukuslu Göz Akıntısı

“Köpeklerde göz akıntısı çeşitleri içinde en çok hangisi dikkat çekmeli?” sorusuna verilecek yanıtlardan biridir. Tedavi edilmediği takdirde ikincil enfeksiyon ve kornea hasarı riski artabilir.

Sarı veya Yeşil Göz Akıntısı

Koyu kıvamlı ve kokuluysa çoğu zaman enfeksiyon bulgusu kabul edilir. Bakteriyel konjonktivit, bazı viral enfeksiyonlar ya da kornea yaralanması sonrası gelişen ikincil enfeksiyonlar bu tür akıntıya yol açabilir.

Gözde belirgin kızarıklık, şişlik, gözünü kısma, ışığa bakamama, patisiyle gözü kaşıma gibi belirtilerle birliktelik gösteriyorsa, bu durum enfeksiyon şüphesini güçlendirebileceğinden beklemeden veteriner hekim desteği gerektirir.

Kahverengi Lekeler ve Kırmızımsı Akıntı

Bazı köpeklerde göz köşesinden aşağıya doğru inen kahverengi-kızıl tonlu tüy lekeleri fark edilebilir. Bunlar çoğu zaman artmış gözyaşı üretimine bağlı gözyaşı lekeleridir. Estetik açıdan rahatsız edici olsa da her zaman tek başına ciddi bir hastalığı işaret etmeyebilir. Yine de gözyaşı kanalı tıkanıklığı gibi nedenler açısından değerlendirilmesi faydalıdır.

Daha nadir görülen ancak çok önemli bir renk değişimi de kırmızımsı veya kanlı göz akıntısıdır. Travmalar, kornea ülserleri, ileri derecede iltihaplanma ya da bazı tümörler neticesinde böyle bir görüntü oluşabilir. Kanlı akıntı, şiddetli ağrı, gözde aniden gelişen bulanıklık veya büyüme hissi ile birlikte seyrediyorsa, bu durum acil veteriner müdahalesi gerektiren bir göz sağlığı sorunu kabul edilir.

Renge göre yorum yapmak, doğru değildir. Kesin tanı için veteriner hekim muayenesi şarttır. Örneğin şeffaf akıntı alerjiyle ilişkili olabileceği gibi, sarı-yeşil akıntı her zaman aynı seviyede enfeksiyon anlamına gelmeyebilir. 

Köpeklerde Göz Akıntısı Tedavi Yöntemleri

Köpeklerde göz akıntısı tedavisi, mutlaka altta yatan nedene göre planlanmalıdır. Akıntının rengi, kıvamı, süresi, tek ya da iki gözde olması, göz kapağı ve kirpik yapısı, göz yüzeyi ve gerekiyorsa gözyaşı üretimi ile göz içi basıncı değerlendirilir. 

Nedeni bilinmeden, gelişigüzel antibiyotikli ya da kortizonlu göz damlası kullanmak göz yüzeyine zarar verebilir ve hastalığın seyrini ağırlaştırabilir. 

Enfeksiyonlarda uygun içerikte damla/merhem, alerjilerde tetikleyicilerden uzak durma ve antialerjik tedavi, kuru göz sendromunda suni gözyaşı ve özel damlalar, gözyaşı kanalı tıkanıklığı veya kapak anomalilerinde ise gerekirse cerrahi düzeltme gündeme gelebilir.

Travmaya, yabancı cisme veya kornea hasarına bağlı göz akıntısı durumlarında ise gözün korunması ve iyileşmenin desteklenmesi ön plandadır.

Tedaviyi desteklemek için köpeklerde göz temizliği nazikçe ve doğru ürünler kullanılarak yapılmalıdır. Ilık suya batırılmış steril gazlı bez veya tek kullanımlık pedle, her göz için farklı malzeme kullanarak, göz köşesindeki akıntıyı gözden dışa doğru hafif hareketlerle silebilirsiniz. 

Veteriner hekimin önerisi bu süreçte her zaman önceliklidir. Tedavinin seyrini değerlendirmek ve kullanılan damlaların yeterli olup olmadığını görmek için kontrol muayeneleri gerekebilir. Göz hastalıkları bazı durumlarda hızlı değişebildiğinden, hekimin belirlediği takip programına uyulması tedavinin başarısını artırır.

Uyarı: İnsanlar için üretilmiş damlalar, rastgele alınan ilaçlı damlalar, çay, tuzlu su, kolonya, sirke gibi maddeler göze uygulanmamalıdır. 

Köpeklerde Göz Akıntısı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Köpeklerde göz akıntısı yaygın olduğundan konu hakkında merak edilenler de bir hayli fazla. İşte o sorular…

Mevsimsel alerjiler ve toz, göz akıntısını tetikler mi?

Evet. İrritanlar köpeklerde şeffaf ve sulu göz akıntısına neden olabilir. Bu tür durumlarda genellikle her iki gözde birden yaşarma, hafif kızarıklık ve bazen burun akıntısı görülür. Alerjiye bağlı göz akıntısında ortamın havalandırılması, tozlu alanlardan uzak durma ve veteriner hekimin önereceği destekleyici damlalar önemlidir. 

Göz akıntısı enfeksiyon belirtisi olabilir mi?

Köpeklerde göz akıntısı tek başına tanı koydurmamakla birlikte sarı-yeşil renkli, yoğun ve irinli akıntı çoğu zaman enfeksiyon şüphesini artırır. Bakteriyel konjonktivit, bazı viral enfeksiyonlar veya kornea hasarı sonrası gelişen ikincil enfeksiyonlarda göz kızarıklığı, şişlik, ışığa hassasiyet, gözünü kısma ve ağrı belirtileri akıntıya eşlik eder. 

Köpeklerde göz akıntısı durumunda ne zaman veteriner hekime gidilmelidir?

Akıntı miktarının artması, renginin değişmesi veya eşlik eden başka belirtiler durumun ciddiyetini artırır. 

• Sarı-yeşil renkli yoğun akıntı, 
• Birkaç günden uzun süren şeffaf ya da mukuslu akıntı, 
• Belirgin kızarıklık ve şişlik, 
• Gözün mat veya bulanık görünmesi, 
• Göz kapağının kapalı kalması, 
• Şiddetli kaşıma, 
• Başını ışıktan kaçırma, 
• Travma sonrası ani akıntı ve 
• Hâlsizlik ya da iştahsızlık fark ettiğinizde beklemeden veteriner hekime başvurmanız gerekir. 

Evde göz temizliği ve göz akıntısını önlemek için günlük bakım nasıl yapılır?

Evde yapılacak nazik göz temizliği hem tedaviyi destekler hem de yeni akıntıları fark etmeyi kolaylaştırır. Ilık suya batırılmış steril gazlı bez veya tek kullanımlık ped kullanarak, her göz için ayrı malzeme ayırarak ve gözden dışa doğru yumuşak hareketlerle biriken çapakları silebilirsiniz. 

Ovalamadan, bastırmadan temizlik yapmak gerekir. İnsanlar için üretilmiş damlalar, rastgele alınan ilaçlı göz damlaları, çay, tuzlu su, kolonya, sirke veya karışım hâlindeki çözümler göze uygulanmamalıdır. 

Uzun tüylü köpek ırklarında göz çevresindeki tüylerin düzenli kısaltılması, tozlu ve dumanlı ortamlardan kaçınma ve rutin kontrollerde gözlerin de değerlendirilmesini isteme, göz akıntısının kontrolünde işe yarayan basit adımlardır.

Göz akıntısına yatkın köpek ırkları hangileridir?

Göz yapısı ve yüz anatomisi nedeniyle bazı ırklarda göz akıntısı ve çapaklanma daha sık görülür. Kısa burunlu, büyük ve çıkık gözlü köpekler bu grupta öne çıkar. 

Pekingese, Shih Tzu, Pug, Lhasa Apso, Maltese ve bazı toy ırklarda gözyaşı kanalı tıkanıklığı, göz kapağı şekil bozuklukları ve göz yüzeyinin çevreyle daha fazla temas etmesi nedeniyle kronik yaşarma ve gözyaşı lekelerine sık rastlanır. 

Kaynak:
https://www.petmd.com/dog/general-health/dog-eye-discharge
https://www.reedanimalhospital.com/blog/five-types-of-dog-eye-discharge-meaning/
https://www.webmd.com/pets/dogs/dog-discharge-from-eye
https://www.vravet.com/site/blog/2022/07/08/eye-discharge-in-dogs
https://vcahospitals.com/know-your-pet/eye-discharge-or-epiphora-in-dogs
https://www.greencrossvets.com.au/pet-library/articles-of-interest/what-is-the-gunk-that-gets-stuck-in-a-dogs-eye/
https://www.airvet.com/blog/dogs-eye-discharge-types-and-meaning