14.02.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Köpeklerde kusma diğer tüm memelilerde olduğu gibi sindirilmemiş besinlerin ya da mide sıvısının ağız yolu ile atılmasıdır. Kusma çeşitli potansiyel tetikleyicilere verilen doğal bir tepkidir. Köpeğinizin kusmasının sizi endişelendirmesi normaldir. Ancak kusmanın neden olduğunu anlamak ve nedene göre hareket etmek gerekir. Köpeklerde kusmuk rengi, köpeğin o anki sağlığı ile ilgili birçok farklı bilgi sağlar. Kusmuk türü, kusmuğun potansiyel nedenleri ve yapılabilecekler köpeklerde kusmuk rengine göre farklılık göstermekte özetle kusmuk rengi kusmanın nedeni hakkında ayırıcı tanı koymaya yardımcı olmaktadır.
Köpeklerde kusma ile kısmen sindirilmiş yiyeceklerin ağız yoluyla vücuttan atılmasıdır. Kusmadan önce ya da sonra karın bölgesinde kasılma, öğürme, dudakların yalanması ya da salya akması gibi farklı belirtiler meydana gelebilir. Kusmuğun içeriğinde yarı sindirilmiş mama ile sarı safra bulunabilmektedir.
Kusma, regurjitasyon adı verilen geri taşma ile sık sık karıştırılmaktadır. Regurjitasyonda karın bölgesinde herhangi bir kasılma meydana gelmez. Regurjitasyon genellikle yemek borusunda ya da yutakta meydana gelir. Bu nedenle mama hiç sindirilmemiş olarak dışarı atılır. Mama henüz mideye inmediği için salya ya da mukus ile kaplıdır. Kusmadan önce öğürme ya da karın kaslarının kasılması gibi ortaya çıkan belirtirler regurjitasyonda meydana gelmez.
Köpeklerin kusmasının birçok nedeni olabilir. Gıda intoleransı, hızlı mama tüketimi, gıda alerjisi ve çeşitli sağlık sorunları sebebiyle köpekler kusabilirler.
Köpeklerde mamanın çok hızlı tüketilmesi yaygın görülen bir durumdur. Mamanın hızlı tüketilmesine bağlı olarak kusma meydana gelebilir. Günde tek öğün beslenen, birden fazla evcil hayvanın yaşadığı bir ortamda rekabet duygusuna kapılan, iştahı açık olan ya da bir dönem aç kalması sebebiyle travması olan köpeklerde hızlı mama tüketimi gözlemlenebilir. Mamanın hızlı yenmesi sonucunda köpek mamayı hazmedeme ve mamayı yedikten kısa süre sonra kusar. Hızlı mama tüketimine bağlı kusma meydana geldiğinde kusmuk içerisinde sindirilmemiş mama taneleri bulunur. Kusmuk rengi mama rengine göre değişiklik gösterir ancak genellikle kahverengi ve gri renk aralığında olması beklenir. Köpeklerin daha yavaş mama yemesini sağlamak için öğün sayısını artırmak, az miktarda sık sık mama vermek ya da yavaş yeme kabı olarak adlandırılan özel mama kaplarını tercih etmek gerekir. Köpeklerin yavaş mama yemesine yardımcı olan mama kaplarını burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.
En yaygın görülen kusma nedenleri arasında intolerans yer alır. Köpeklerde kusmanın en sık görülen nedenlerinden birisi olan gıda intoleransı, gıda alerjisinden oldukça farklıdır. Çünkü gıda intoleransında vücudun bağışıklık sisteminin herhangi bir etkisi yoktur. Köpeklerde gıda intoleransının nedeni tam olarak bilinmese de köpek mamalarındaki bazı bileşenler çok nadiren de olsa intoleransa neden olabilmektedir. Böyle bir durumda köpeğinizin beslenme alışkanlığını takip etmek ve probleme neden olan gıda bileşenini bularak köpeğin bunu tüketmemesini sağlamak kusmanın da önüne geçer.
Köpeklerde kusmanın bir diğer sebebi de gıda alerjileridir. Gıda alerjileri insanlarda çok kolay bir şekilde tespit edilebilse de köpeklerde genellikle bir cilt ya da gastrointestinal problem olarak ortaya çıkar. Köpeklerde gıda alerjisinin en sık görülen belirtilerinden bir tanesi kusmadır. Bununla beraber cilt rahatsızlığı nedeniyle belirli bir bölgede aşırı kaşınma, ya da aşırı kaşınma kaynaklı tüy dökülmesi gibi bazı diğer belirtiler de görülebilir. Gıda alerjisinden emin olduğu takdirde hangi gıdanın alerjiye neden olduğunu bulmak ve köpeğin bu gıdayı tüketmediğinden emin olmak gerekir.
Köpeklerde bir diğer kusma nedeni de mide ve bağırsak iltihabı olarak bilinen gastroenterittir. Köpeğin tükettiği mamada ani değişiklik yapılması ya da köpek tarafından yabancı bir objenin yutulması ile gastroenterit ortaya çıkar. Gastroenteritin en yaygın belirtileri arasında kusma ile beraber ishal ya da kabızlık yer alır. Köpeğinizde gastroenterit olduğundan şüphelendiğiniz durumda veteriner hekime danışmak gerekir.
Pek çok hastalık köpeklerde kusmaya neden olabilmektedir. Kanser, böbrek hastalıkları, böbreküstü bezi problemleri, pankreatit, karaciğer hastalığı, diyabet, parazit sorunları, toksinlere maruz kalmak, enfeksiyon, hareket hastalığı, iltihabi bağırsak hastalığı ve çeşitli ilaçlar köpeklerde kusmaya neden olabilmektedir. Bu nedenle köpeğiniz kustuğun zaman onu yakından takip etmeniz ve onda meydana gelen değişiklikleri gözlemlemeniz tavsiye edilmektedir.
Köpeklerde kusmuğu farklı renklerde olabilir. Bazen kusmanın türü ve rengi bize kusmanın tam olarak nedeninin ne olduğunu gösterir. Köpeğiniz kustuğunda dikkatli inceleyerek bu durumun nedeni hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
Köpeklerin yeşil kusması genellikle çok az nedene bağlıdır. Köpekler dışardayken bazen çok fazla ot ya da çimen yiyebilirler. Bu durumda kusmukları parlak yeşil renklidir. Ayrıca kusmuk içerisinde tam sindirilememiş ot parçaları da yer alabilmektedir. Yeşil renkli kusmuğun bir diğer sebebi de içerisinde safra olmasıdır. Safra renkli kusmuk genellikle köpek aç kaldığında ya da reflüsü olduğunda görülür. Böyle bir durumda uzman veteriner hekim ile iletişime geçmeniz tavsiye edilir.
Köpeklerde beyaz renkli kusmuk genelde beyaz köpük şeklindedir. Eğer köpek su kustuysa bu genelde ot yemekten kaynaklıdır. Ancak köpeğinizin köpüksüz beyaz renkli kusması farklıdır. Bu bir gastrointestinal problemin ya da şişkinliğin bir işareti olabilir. Köpeklerin beyaz köpük kusması çok problem olmasa da beyaz renkli kusması ciddi bir durum olabilir. Bu nedenle vakit kaybetmeden veteriner hekime danışmanız gerekmektedir.
Eğer köpeğinize verdiğiniz ödül maması ya da ek gıdaların içerisinde kırmızı gıda boyası yoksa kırmızı renkli kusmuk onun kan kustuğunu gösterir. Kırmızı renkli kusma sonrasında köpeğin acilen veteriner hekime götürülmesi gerekir. Çünkü bu genellikle ciddi bir sağlık sorununa ya da midede iltihaba işaret eder. Kusmuğun açık kırmızı olması kanın taze olduğunu gösterir. Koyu kırmızı renkli ise kanamanın bir süre önce gerçekleştiğini anlatır. Koyu kırmızı renkli kusmuk köpeklerde genellikle ülser belirtisidir.
Köpeklerde kahverengi kusmuğun birden çok sebebi olabilir. Ödül mamasının rengi, koprofaji ya da kanama kahverengi kusmuk sebepleri arasında yer alır. Dışkı yeme olarak bilinen koprofaji köpekler arasında genellikle nadir görülen bir davranış bozukluğudur. Kahverengi kusmuğun kokusundan bunun dışkı yeme kaynaklı olup olmadığını anlayabilirsiniz.
"Köpekler neden sarı kusar?" sorusunun cevabı kusmuk içerisinde safranın bulunmasındandır. Köpeklerde sarı kusmuk genellikle reflünün bir belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu aynı zamanda köpeğin yediği bir gıdadan dolayı kusmadığının bir göstergesidir. Sarı renkli kusmuk köpeğin midesinin boş olduğuna işaret eder. Vakit kaybetmeden veteriner hekim muayenesi gerekmektedir.
Siyah renkli kusmuk genellikle köpeğinizin oynarken çamur ya da toprak yediğinin göstergesidir. Her ne kadar çok yaygın olarak görülmese de onu eğiterek bu davranışı tekrarlamamasını sağlayabilirsiniz. Diğer taraftan kusmuğu yakından incelediğinizde siyaha yakın koyu kırmızı olduğunu gördüğünüz takdirde bu kusmukta kan olduğunun göstergesidir. Mide ülseri, yutulmuş ve sindirilmemiş bir toksin siyah kusmuğa neden olabilmektedir. Böyle bir durum acil olarak kabul edilir ve veteriner hekime köpeğinizi kontrol ettirmeniz gerekmektedir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.
