Köpekler hakkında en çok sorulan sorulardan birisi de "Köpekler nasıl görürler?" sorusudur. Uzun yıllardan beridir köpeklerin dünyayı siyah beyaz gördüğüne dair bir mit bulunmaktadır. Köpekler dünyanın her ne kadar gri olarak görmese de bir gökkuşağını insanlar kadar renkli göremezler. Bu yazımızda köpeklerin dünyayı tam olarak nasıl gördüğünü sizlere aktarmaya çalışacağız.
Köpekler bazı renkleri görebilirler ancak bizim gördüğümüz gibi göremezler. Ancak bu onların görüşlerinin kötü ya da yetersiz olduğu anlamına gelmemektedir. Harika görüşe sahip olan köpekler özellikle geceleri bizden çok daha iyi görür. "Köpekler dünyayı nasıl görür?" sorusunu tam olarak cevaplayabilmek için ilk olarak renk körlüğü hakkında bilgi sahip olmak gerekmektedir. Çünkü köpeklerin dünyayı görüşünü ancak renk körlüğünü doğru algılayarak anlamak mümkündür.
İngiliz bilim adamı John Dalton 18. yüzyıl sonunda doğuştan renk körlüğü üzerine ilk çalışmaları yaptı. Kardeşinin bazı renkleri göremiyor olması sonucunda onun kırmızı ile yeşili ve pembe ile maviyi karıştırması sonucu bu çalışmalar ortaya çıktı. İnsanlarda kırmızı - yeşil renk körlüğü en sık görülen renk eksikliğidir. Soyu Kuzey Avrupa'ya dayanan erkeklerin %8'inde kadınların ise %0,5'inde kırmızı - yeşil renk körlüğü görülmektedir. Renk körlüğü retinada koni adı verilen renkleri algılayan moleküllerde meydana gelen bozukluktur. Retina ışığı elektrik sinyallerine dönüştürür bu sinyallerde optik sinirlerle beyne aktarılır ve görsel oluşturulur. Renk körlüğü doğuştan olduğu gibi sonradan bir hastalıkla ya da yaralanmayla da oluşabilmektedir. Köpeklerde ise bu durum bir eksiklikten gelmemektedir. Köpeklerin görüşü bu şekildedir. Gözde koni hücreleri gündüz görüşü sağlar ve renk algısını oluşturur. Rod adı verilen hücrelerde gece görüşü sağlar ve kenardan kenara yani çevresel görüşü sağlar. Her koni hücresi ışığın dalga boyunu algılamaktadır. İnsanlarda üç koni hücresi bulunmaktadır ve genellikle ışığın tüm spektrumunu görebilmektedir. Köpeklerde ise sadece iki koni hücresi bulunmaktadır. İnsanlar ve bazı diğer primat türlerindeki bu üç koni hücresine trikromatik adı verilmektedir. Köpekler ve ise sadece iki türe sahip olduğu için dikromatiktir.
Köpeklerin gözünde bulunan iki koni hücresi sadece mavi ve sarı rengi algılamalarını sağlamaktadır. Yeşil ve kırmızı renkler köpeklerde hiç yoktur. Bu noktada "Köpekler renkleri nasıl görür?" sorusunun cevabı köpekler mavi ve sarı rengi görebilir olmaktadır. Işık algısında ise bir değişiklik yoktur. Bu noktada sarı, kahverengi, gri ve mavi renkler bulunmaktadır. Parlak kırmızı renkli oyuncaklar aslında köpekler tarafından kahverengi görülmektedir. Bu nedenle köpeklerin renk algısının yeşil - kırmızı renk körlüğü olan insanlara oldukça yakın olduğunu söylemek mümkündür. Sonuç olarak köpekler yeşil ve kırmızı renklerin arasını fark edememektedir.
"Köpekler renk görür mü?" sorusunu cevapladıktan sonra önemli olan bu renklerin onlara ne anlam ifade ettiğini anlamaktır. Birçok kişi köpekleri için parlak renkli oyuncaklar, tasmalar ya da yataklar satın alır. Her ne kadar bunlar insanlar için ilgi çekici olsa da köpeklerin ilgisini çekmesi konusunda şüpheler vardır. Bir oyuncakta rengârenk gökkuşağının olması köpekler için tam anlamıyla bir renk şöleni sunmaz, görsel olarak beklenen etkiyi sağlamaz. Pazarlamacılar ve grafik tasarımcılar insanların parlak kırmızı ve turuncu rengi sevdiğini bilir. Ancak bu renkleri algılayamadıklarından dolayı köpekler için bu renklerin herhangi bir anlamı yoktur. Köpek eğitmenleri ya da meraklılar köpekler için ürün seçerken tercihlerini köpeklerin renk algısı üzerinden yaparlar. Profesyonel köpek eğitim setleri genellikle mavi ve sarı renklidir. Köpekler bu renklerdeki frizbileri ve topları çok daha hızlı bulabilirler. Dikkatli bir şekilde bakıldığında köpeklerin tenis toplarını diğer oyuncaklarından daha çok sevdiğini ve daha uzun süre ilgilendiğini görmek mümkündür. Bunun en büyük nedeni yeşili görebilmelerinden dolayı değildir. Sarıyı ve maviyi yeşilden ayırabilmelerinden dolayıdır.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
