Yaz ayları köpeklerin dışarıda daha fazla vakit geçirdikleri, parklarda egzersiz yapıp oyunlar oynadıkları ve iç güdülerinin onlara söylediği gibi toprakta, yeşillikte doyasıya koştukları, yuvarlandıkları zamanlardır. Ancak bu aylarda keneler tarafından ısırılan köpek sayısında da ciddi bir artış görülür. Bu da evcil hayvan sahipleri için büyük bir endişe kaynağı olabilir. Üstelik keneler sadece rahatsızlık vermek ve tahrişe neden olmakla kalmaz, aynı zamanda ısırıkları ile köpeklere bir dizi hastalık da bulaştırabilir.
Elbette köpeklerde kene problemi ile sadece hava sıcaklığının yüksek olduğu aylarda karşılaşılmaz. Bu, her zaman yüz yüze olunan ve köpekler arasında yaygın bir tehlikedir. Bu yüzden evcil hayvan sahiplerinin köpeklerini kenelerden nasıl koruyabileceklerini ve bir kene ısırığı söz konusu olduğunda yapılması gerekenleri bilmeleri son derece önemlidir.
Keneler; memelilerin, kuşların ve bazen sürüngenlerin ve amfibilerin kanıyla beslenen küçük, araknid ektoparazitlerdir. Dünyanın birçok yerinde, özellikle ormanlık alanlarda, otlaklarda ve çalılıklarda bulunan kenelerin yumurta, larva, yarı ergin ve yetişkinlik olmak üzere dört farklı gelişim evresi vardır. Her aşama büyümek ve gelişmek için beslenmeye ihtiyaç duyar. Her beslenme arasındaki süre kene türü ve çevresel koşullar gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir.
Keneler lyme hastalığı, kayalık dağlar benekli humması ve kene kaynaklı ensefalit gibi çeşitli hastalıkların bilinen vektörleridir. Bu hastalıkları bulaştırmak için kenelerin konakçılarına uzun bir süre, tipik olarak en az birkaç saat bağlı kalmaları gerekir. Kene ısırıklarını önlemek, kene kaynaklı hastalık riskini azaltmanın en etkili yollarından biridir. Köpeğinize yapışmış bir kene bulursanız derhal veteriner hekiminize danışmanız veya doğru bir şekilde yapmak kaydıyla vakit kaybetmeden keneyi cımbız veya kene çıkarma aleti kullanarak dikkatlice çıkarmanız tavsiye edilmektedir. Kene çıkarma işleminin daha rahat ve güvenilir bir şekilde yapılması için tasarlanan kene çıkarma ürünlerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Köpeklerde kene ısırığı belirtileri kenenin türüne ve herhangi bir hastalık taşıyıp taşımadığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı durumlarda köpekler bir kene tarafından ısırıldıktan hemen sonra herhangi bir belirti göstermeyebilir. Hatta bazı köpeklerde belirtiler ısırıldıktan günler, haftalar sonra ortaya çıkabilir. Yaygın görülen kene ısırığı belirtileri arasında;
Kene tarafından ısırıldıktan sonra köpeğinizde bu belirtilerden herhangi birini fark ederseniz onu mümkün olan en kısa sürede veteriner hekime götürmeniz çok önemlidir. Daha ciddi sağlık sorunlarının gelişmesini önlemek için kene ısırıklarını derhal tedavi etmek gerekir. Veteriner hekim kene kaynaklı hastalıkları kontrol etmek için tanısal testler yapabilir ve antibiyotik veya anti-enflamatuar ilaçlar gibi uygun tedaviyi reçete edebilir.
Keneler çeşitli hastalıkları bulaştırabildiğinden köpeğinizin sağlığı için önemli bir tehdit oluşturabilir. Neyse ki köpeğinizi pire ve kenelerden korumak için atabileceğiniz birkaç adım var. Düzenli kene kontrolü yapmak, köpeğinizi kenelerden korumanın önemli bir adımıdır. Özellikle dışarıda vakit geçirdikten sonra köpeğinizde kene olup olmadığını düzenli olarak kontrol etmeniz tavsiye edilir. Kulaklar, ayak parmaklarının arası ve kuyruk çevresi gibi bölgelere çok dikkat edilmelidir. Bir kene bulursanız veteriner hekime danışmanız veya nasıl yapılacağı konusunda bilgiliyseniz keneyi ince uçlu cımbız kullanarak vakit kaybetmeden ancak dikkatlice çıkarmalısınız.
Kenesiz bir ortam yaratmak da köpeğinizi kenelerden korumanın anahtarıdır. Eğer bahçeli bir evde oturuyorsanız köpeğinizi keneleri çekebilecek uzun otlardan, çalılardan ve yaprak çöplerinden uzak tutun. Bahçeniz ile ağaçlık alanlar arasında bir bariyer oluşturmak için çakıl veya talaş gibi peyzaj malzemeleri kullanmayı tercih edebilirsiniz. Ayrıca ağaçlık alanlar ve uzun otlar gibi kenelerin yaygın olduğu bilinen alanlarda gezdirmekten kaçınarak köpeğinizin kene istilasına uğramasını önleyebilirsiniz.
Son olarak keneler eve sizin üzerinizde de gelebilir ve buradan köpeğinize bulaşabilir. Bu nedenle dışarıda özellikle kene olabilecek park ya da yeşillik alan gibi bölgelerde vakit geçirdikten sonra eve döndüğünüzde üzerinizi kontrol etmeniz tavsiye edilir.
Köpeklerde pire ve kene kontrolü için kullanabileceğiniz çeşitli ürünler bulunmaktadır. En yaygın yöntemler kremler, ağızdan alınan ilaçlar, kene tasmaları ve şampuanlardır. Ancak ister reçeteli ister reçetesiz olsun köpeklerde kene kontrolü için kullanılacak ürünler konusunda önce veteriner hekime danışılması gerektiği unutulmamalıdır.
Keneleri kovan ve öldüren bileşenler içeren kremler genelde kürek kemikleri arasındaki deriye uygulanır. Topikal tedaviler genellikle birkaç hafta boyunca koruma sağlamaktadır. Ağızdan alınan tablet ilaçlar köpeğin vücudu tarafından emildikten sonra kana karışır ve bu şekilde keneyi zehirleyerek öldürür. Ağızdan tablet verilmesi keneler karşısında en çabuk etki gösteren yöntemdir. Ancak bu tabletler genellikle mevcutta ısırmış olan keneler için etkilidir ve uzun süreli koruma sağlamaz.
Kene tasmaları keneleri kovan ve öldüren böcek ilaçları içeren tasmalardır. Kene tasmaları birkaç ay boyunca koruma sağlayabilir. Topikal kremlere benzer bir şekilde tasmalar da reçeteli ya da reçetesiz olarak bulunabilmektedir. Kene karşıtı şampuanlar keneleri temas hâlinde öldüren insektisitler içerir. Geçici koruma sağlayabilen pire şampuanları genellikle diğer kene kontrol ürünleri ile birlikte kullanılır.
Köpeğinizin yaşına, kilosuna ve genel sağlık durumuna bağlı olarak bazı ürünler daha etkili veya uygun olabileceğinden hangi kene kontrol ürünlerinin köpeğiniz için en iyisi olduğu konusunda veteriner hekim ile konuşmanız önemlidir. Ayrıca güvenli ve etkili bir şekilde uygulama yapılabilmesi için kene kontrol ürünlerini kullanırken ambalaj üzerinde yer alan talimatları dikkatlice takip etmek çok önemlidir.
Köpeklerde kene kontrolü için uygulanabilecek çeşitli doğal yöntemler de bulunmaktadır.
Köpeğinizi pire ve kenelerden korurken her şeyden önce kenelerin yaygın olarak nerede bulunduğunu bilmek önemlidir. Keneler ormanlık alanlarda, uzun otlarda ve dökülmüş yaprakların arasında yaşar. Mümkünse köpeğinizi böyle yerlere götürmekten kaçının veya götürdüğünüzde kene önleme yöntemlerini kullanın. Bu şekilde köpeğinizin kenelere maruz kalma riskini önemli ölçüde azaltabilirsiniz.
Düzenli kene kontrolü yapmak da çok önemlidir. Dışarıda vakit geçirdikten sonra köpeğinizde kene olup olmadığını kontrol edin. Keneler köpeğinizin vücudunun herhangi bir yerini ısırabilir. Bu nedenle köpeğinizin ayak parmaklarının arasını, kulaklarını ve kuyruğunun altını kontrol ettiğinizden emin olun. Ne kadar erken çıkartılırsa bir kenenin hastalık bulaştırma olasılığı o kadar azalır.
Kene kontrol ürünleri kullanmak, köpeğinizi kenelerden korumanın bir diğer önemli adımıdır. Köpekler için topikal tedaviler, oral ilaçlar, kene tasmaları ve spreyler dâhil olmak üzere çeşitli kene kontrol ürünleri mevcuttur. Köpeğiniz için hangi ürünün en iyisi olduğunu belirlemek için veteriner hekiminizle görüşebilirsiniz. Bu ürünler keneleri uzaklaştırmaya ve köpeğinizin kene kaynaklı hastalıklara yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Köpeklerde kene kontrolü için veteriner hekim ziyaretlerinin sıklığı birkaç faktöre bağlı olarak değişebilir. Bunda veteriner hekiminizin de görüşleri son derece önemlidir. Veteriner hekiminiz tarafından önerilen aylık bir kene önleme ürünü kullanıyorsanız rutin kontrollerin yalnızca yılda bir veya altı ayda bir yapılması gerekebilir. Bununla birlikte köpeğiniz kenelerin veya kene kaynaklı hastalıkların görülme sıklığının yüksek olduğu bir bölgede yaşıyor veya dolaşıyorsa, kene kaynaklı hastalık geçmişine sahipse veya bunlar gibi başka herhangi bir risk faktörü ile karşı karşıyaysa veteriner hekiminiz kene kontrolü için daha sık ziyaretler önerebilir.
Kene ısırmasından sonra köpeğinizde ateş, iştahsızlık veya uyuşukluk gibi herhangi bir hastalık belirtisi fark ederseniz bir veteriner hekim ziyareti planlamanız da önemlidir. Sonuç olarak, köpeğinizin bireysel ihtiyaçlarına ve risk faktörlerine bağlı olarak kene kontrolü için veteriner hekiminizle en iyi veteriner ziyaret sıklığı hakkında konuşmak en doğrusudur.
Keneler bir köpeğin sağlığı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Kene ısırığı ile lyme hastalığı, kayalık dağlar benekli humması ve ehrlichiosis dâhil olmak üzere çeşitli hastalıklar bulaşabilir. Bu hastalıklar ateş, eklem ağrısı, uyuşukluk ve iştahsızlık gibi bir dizi belirtiye neden olabilir. Ciddi vakalarda, kene kaynaklı hastalıklar organ hasarına, nörolojik sorunlara ve hatta ölüme yol açabilir. Keneler, bağışıklık sistemi zayıflamış veya çeşitli sağlık sorunları olan köpekler için özellikle tehlikeli olabilir. Bu köpekler kene kaynaklı hastalıklara karşı daha hassas olabilir ve enfeksiyonla mücadele etmekte zorlanabilir.
Tüm kenelerin hastalık taşımadığını ve tüm kene ısırıklarının hastalıkla sonuçlanmayacağını unutmamak önemlidir. Bununla birlikte, köpeğinizin kene ısırması ve kene kaynaklı hastalık riskini azaltmak için önleyici tedbirler almak yine de gereklidir. Köpeğinizin bir kene tarafından ısırıldığından veya hastalık belirtileri gösterdiğinden şüpheleniyorsanız değerlendirme ve tedavi için veteriner hekiminize başvurmanız önemlidir.
Keneler bir köpeğin sağlığı için önemli bir tehdit oluşturabilir ancak evcil hayvanları korumak için atılabilecek adımlar vardır. Önleyici tedbirler arasında kene önleyici ürünler kullanmak, köpeğinizi düzenli olarak kene açısından kontrol etmek ve kene istilasına uğramış alanlardan kaçınmak yer alır. Uçucu yağlar ve ev yapımı kene spreyleri gibi doğal ilaçlar da keneleri uzaklaştırmada etkili olabilir. Bunlara ek olarak köpeğinizin genel sağlığını dengeli bir beslenme programı, düzenli egzersiz ve veteriner hekim ziyaretleri ile korumak, bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve kene kaynaklı hastalık riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Eğer köpek sahibiyseniz "Köpek kenesi nasıl çıkarılır?" sorusunun cevabını bilmeniz son derece önemlidir.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
