Highland Fold olarak da bilinen Scottish Fold cinsi kedi, sevimli görünümü ve bir o kadar da sevgi dolu davranışları sayesinde en popüler kedi cinsleri arasında yer alıyor. Öne doğru yönlenmiş küçük kulakları ile ayırt edici bir özelliğe sahip olan Scottish Fold oldukça sosyal olmasına rağmen ilgiyi üzerinde tutmak için ısrarlı davranışlar sergilemiyor. Büyük gözleri ve öne kıvrık kulakları ile geniş bir kesim tarafından baykuşa benzetiliyor. Kulaklarının öne doğru kıvrılmasına neden olan gen ile ağrılı bir iskelet bozukluğu ilişkilendirildiğinden dünya genelinde hayvan hakları savunucuları tarafından yetiştirilmeleri ağır bir şekilde eleştiriliyor. Bu yazımızda ülkemizde de en sevilen kedilerden olan Scottish Fold kedisinin özellikleri hakkında bilgi bulabilir, bakım süreçleri ile ilgili detaylara hâkim olabilirsiniz.
1961 yılında İskoçya'nın Perthshire kentinde yer alan bir çiftlikte doğan Susie adlı kedi, Scottish Fold cinsinin ilk temsilcisi olarak kabul edilir. Doğal bir mutasyon sonucu kulakları kıvrık doğan bu kedinin genleri, yavrularının yarısına geçince, Willian Ross yavru kedileri yetiştirmeye başladı. Zaman içerisinde yavruların kıvrık kulaklarla doğmadığı, kulakların yavrular 21 günlerini tamamladıktan sonra kıvrılmaya başladığı fark edildi. Kulakların katlanmasına neden olan genin kıkırdak ve kemik gelişimini negatif yönde etkilediğinin keşfedilmesi ile Scottish Fold cinsi kedilerin yetiştirilmesi ile ilgili tartışmalar derinleşti. 1971 yılında Cat Fancy Yönetim Konseyindeki kaydı etik tartışmalar nedeniyle geri çekildi. Birleşik Krallık'ta alınan bu kararlar Scottish Fold yetiştiriciliğinin farklı ülkelerde devam etmesini engellemedi. Bu kedi türü Amerika Birleşik Devletleri'nde hızla yayıldı ve birçok kuruluş tarafından tanındı.
İnsanlarla ve diğer canlılarla iyi geçinmesi ile bilinen Scottish Fold orta büyüklükte bir kedi türüdür. Kulak yapısının öne doğru kıvrık olması ayırt edici özelliklerinin başında gelir. Scottish Fold özellikleri arasında cinsin yuvarlak hatları da bulunur. Gövdesi sağlam yapılıdır, bacakları biraz kısadır. Kuyruğu da diğer kedilere oranla genel olarak kısadır. Büyük gözleri dairesel bir şekle sahiptir. Çoğunlukla kısa tüylü olurlar ancak uzun tüylü olmaları da mümkündür. Tüylerinin de gözlerinin de renkleri çeşitli olabilir. Yetişkinlik döneminde ağırlıkları yaklaşık 5 kg olabilir. Boyları ise yaklaşık 76 cm'e dek uzayabilir.
Sevimli görünümü bir yana Scottish Fold kedisinin bu denli çok sevilmesinin ardında muhteşem olarak nitelendirilen karakteri vardır. Kaygısız ve sosyal bir yapısı bulunur. Hem insanlarla hem kedilerle hem de köpeklerle iyi anlaşabilir. Birden çok evcil hayvanın yaşadığı evlerde dahi uyumlu bir yaşam sürebilirler. Çocuklu ailelerin yaşamlarına da başarıyla uyum sağladıkları bilinir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken çocuklar tarafından çok fazla sıkıştırılmaktan rahatsız olabilecekleridir. Egzersiz gereksinimlerinin orta seviyede olduğu bilinir, oyun oynamayı severler fakat oyunlara çok düşkün oldukları söylenemez. Orta seviyede tüy dökmeleri mümkündür, bu nedenle bakım süreçlerinin aksatılmaması tavsiye edilir. Diğer kedilere oranla daha az sesli oldukları bilinmektedir. Az önce de belirtildiği gibi insanlarla iyi anlaşırlar, özellikle de birlikte yaşadıkları insanlara karşı yoğun bir sevgi beslerler. Onlarla zaman geçirmekten keyif alsalar da talepkâr değillerdir. İnsanların oturduğu yerde bulunmak, onlar için çoğunlukla yeterli olacaktır.
Teknik olarak tüm kedilerin ortaya çıkan bakım ihtiyaçlarının Scottish Fold kedisi için de geçerli olduğu söylenebilir. Ancak ırkın özellikleri ve bakımı hakkında detaylı bilgiye sahip olunması önemlidir. Genelde kısa ve yoğun tüylere sahip olduklarından tüy yumağı oluşma risklerinin fazla olduğu ifade edilebilir. Kedilerde Tüy Topakları Neden Olur? Belirtileri Nelerdir? adlı içeriğimizden konu hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz. Tüy yumaklarının oluşma riskinin azaltılması için haftada en az bir kere taranmaları tavsiye edilir. Böylece ölü ve hasar almış tüyler yutulmadan toplanabilir.
Scottish Fold kedilerin tırnaklarının da düzenli olarak kesilmesi gerekir. Tırnakların fazla uzaması hareket ederlerken ağrı yaşamalarına neden olabilir. Kedinizin tırnaklarını sorunsuz bir şekilde kesmenize yardımcı olacak tırnak makaslarına buradan ulaşabilirsiniz. Scottish Fold kedilerinin bakım rutinleri arasında dişlerinin fırçalanması da bulunur. Dişleri düzenli olarak fırçalandığında ağız ve diş sağlığı ile ilgili olası problemlerin engellenmesi mümkün olabilir.
Onlarla ilgili önemli bakım süreçlerinden biri kulak temizliklerinin ihmal edilmemesidir. Kulaklarının anatomik yapısı, kulak temizliğinin rutine bağlanmasının önemini artırır. Bu kapsamda kedilerde kulak temizliği için formüle edilen ürünlere öncelik verilmesi önemlidir.
Bakım süreçlerini tüy tarama, kulak temizliği ve diş fırçalama gibi rutinlere indirgemek doğru değildir. Tüm kediler gibi Scottish Fold cinsi kedilerin de kendilerine zaman ayırılmasına ihtiyaçları vardır. Özellikle interaktif oyunların onların mental ve fiziksel uyarılmaları için önemli olduğu bilinmektedir. İnteraktif oyunlar kedilerin mental ve fiziksel olarak uyarılmalarının yanı sıra insanlarla olan etkileşimlerini güçlendirici bir etkiye sahiptir. Kedilerle İnteraktif Oyun Oynamanın Faydaları adlı içeriğimizde konu hakkında önemli bilgiler bulabilirsiniz.
Beslenmelerinin de dikkatle planlanması gerekir. Yaşlarına, genel sağlık durumlarına ve aktivite seviyelerine göre seçilen kaliteli mamalar, beslenmelerinin merkezinde konumlandırılmalıdır. Geçmiş dönemde konu hakkında sizlerle detayları paylaştığımız "Scottish Fold Mama Seçimi ve Önerileri" içeriğimizde önemli bilgiler bulabilirsiniz.
Scottish Fold kedi ırkını sahiplenenlerin farkında olması gereken başlıca durum cinsin genetik olarak iskelet hastalığına yatkın olmasıdır. Osteokondrodisplazi adı verilen bu hastalık kulakları kıvrık yapıda olan tüm kedilerle görülebilen, vücuttaki kıkırdak yapılarını etkileyebilen, eklemlerde iltihaba yol açabilen bir gelişimsel anomalidir.
Scottish Fold cinsi kedilerin kıvrık kulaklara sahip olması ile her geçen gün bilinirliği artan Osteokondrodisplazi, vücuttaki kıkırdak yapısını olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Kemiklerin uç kısımlarında anormal kemik oluşumları ile karakterize olan bu durum neticesinde kedilerin hareketlilikleri sınırlanabilmekte ve ağrı sorunu gündeme gelebilmektedir. Kedilerde bu hastalığın yansımaları farklılık gösterebilir: Bazı kedilerde kemik deformiteleri oluşabilir, bazılarında kemikler aşırı uzayabilir ve bazılarında ise bacaklar normalden kısa olabilir. Teşhisi sırasında farklı yöntemlere başvurulabilir. Fiziksel muayene, MRI, spinal BT ve kemik taraması gibi yöntemlere başvurulması mümkündür. Teşhis koyulduktan sonra hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Tedavi planlamasının temel amacı hastalığın yol açtığı şikâyetlerin minimize edilmesi ve kedilerin yaşam kalitelerinin artırılmasıdır. Nadir olmakla birlikte cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulması gerekli olabilir.
Bu gelişimsel anomali Scottish Fold kedi ırkını yaşam süresi noktasında etkilemez. Yaşam sürelerinin 14 yıla dek varabileceği bilinmektedir. İskelet sistemini etkileyen hastalıklara ek olarak Scottish Fold'larda kardiyomiyopati ve polikistik böbrek hastalığının da görülebildiği bilinmektedir. Kedilerde Böbrek Yetmezliği hakkında detaylara ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
Scottish Fold beslenmesinin önemli dayanaklarından biri ırkın kilo kontrolünün sağlanmasıdır. Çok fazla hareket etmeyen ve enerjileri orta seviyede olan bu ırkın fazla kilo alması, iskeletlerine fazla baskı binmesi anlamına gelir. Kedilerde obezite tüm kedi ırklarında olduğu gibi Scottish'lerin de sağlığına birçok zarar verebilir. Aynı zamanda diyabet risklerini de artırır. Beslenme planları yapılırken yaşlarına, genel sağlık durumlarına, kısırlaştırılıp kısırlaştırılmadıklarına ve aktivite düzeylerine uygun seçimlerin yapılması gerekir. Farklı içerikleri ile dostlarımızın besin ihtiyaçlarını karşılamak üzere formüle edilen kedi mamalarına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
