Evlerini bir kediyle paylaşan pek çok kişi için tüylü dostlarının mutlu olduğunu görmek paha biçilemez bir deneyim. Onu mutlu etmenin en hızlı yollarından biriyse kedi nanesi. Kediniz için alışveriş yaparken kedi nanesi içeren oyuncuklarla karşılaşabilir, internetteki sayısız videoda kedilerin kedi nanesine verdikleri sevimli tepkileri izleyebilir ve farklı kişilerden kedilerin yeni eşyalarına daha kolay alışmaları için kedi nanesi kullanmaya yönelik tavsiyeleri duyabilirsiniz. Bu kadar sık karşılaşılması kedi nanesiyle ilgili çok sayıda sorunun sorulmasına da neden oluyor. "Kedi nanesi nedir?", "Kedi nanesinin kediler üzerinde nasıl bir etkisi vardır?" ve "Kedi nanesini kedime nasıl vermeliyim?" gibi soruların yanıtlarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Bilimsel adı Nepeta cataria olan kedi nanesi, nanenin yanı sıra lavanta çiçeği ve kekik gibi kokulu bitkilerin yer aldığı ballıbabagiller familyasına ait bir bitki türüdür. Aynı zamanda kedi otu ve İngilizce adıyla catnip olarak da bilinir. Kedi nanesinin alt kısmında nepetalakton ile dolu bezler bulunur. Kediler bitkinin yapraklarını çiğnediğinde ya da yapraklara sürtündüğünde nepetalakton yağı açığa çıkar.
Kedi nanesi güneş alan ve nemli bölgelerdeki bahçelerde yetiştirilebileceği gibi bu tip alanlarda doğal olarak da büyüyebiliyor. Kuzey Afrika ve Akdeniz kökenli olan bitki türü, günümüzde Kuzey Amerika ve Avrupa'da da yaygın olarak yetiştiriliyor.
Kedi nanesini farklı formlarda satın alabilmeniz mümkün. Kurutulmuş yaprak ya da sprey formundaki kedi nanelerini incelemek için buraya tıklayabilirsiniz. Ayrıca kedi nanesi içeren çeşitli oyuncaklar da bulunuyor. Kediniz oynarken keyif olabileceği, kedi nanesi içeren oyuncakları buradan inceleyebilirsiniz.
Adından dolayı kedi nanesinin yalnızca kedilerle ilgili bir bitki türü olduğu düşünülebilir. Ancak insanlar da bu bitkiyi farklı amaçlarla değerlendiriyorlar. Kedi nanesinin yapraklarından çay yapılabiliyor ve çiçeklerinin öksürüğü hafiflettiği söyleniyor. Kedi nanesi aynı zamanda bazı doğal böcek ilaçlarında ana madde olarak karşımıza çıkabiliyor.
Kedilerin ağzının üst kısmında, vomeronazal bez adı verilen ekstra bir koku organı vardır. Bu koku organı, ağızda toplanan kokuların beyne taşınmasını sağlayan özel bir yol olarak görev yapar. Kediler kedi nanesi bulduğunda onu yalayabilir, çiğneyebilir, ovalayabilir, yuvarlayabilir ya da bunlara benzer diğer davranışları sergileyebilirler. Bu sırada kedi nanesinin içerisinde yer alan nepetalakton, vomeronazal bezden beyne iletilerek etki gösterir. Bununla birlikte kedi nanesinin yenildiğinde de etki gösterdiği bilinir.
Nepetalaktonun muhtemelen çiftleşmeyle bağlantılı olarak kedi beyninde birtakım davranış değişikliklerine neden olduğuna dair genel bir kanı bulunmakla birlikte kedi beynindeki belirli alanları nasıl etkilediğine dair bir görüş birliği bulunmamaktadır. Bazı araştırmalar kedilerin kedi nanesini kokladıklarında daha mutlu, yediklerinde ise daha uysal olma ihtimallerinin yüksek olduğunu göstermektedir. Ancak bu durumun bazı kedilerin kalıtsal olarak kedi nanesine bu şekilde bir tepkiye vermeye yatkın olmalarından kaynaklanıyor da olabilir. Başka bir araştırmaysa tüm kedilerin bir şekilde kedi nanesine tepki gösterdiğine dair bulgular ortaya koymuştur.
Kedi nanesi ile etkileşimde bulunan bir kedi kızgınlıktaki bir dişiye benzer hareketlerde bulunabiliyor. Ancak bu söylem kedi nanesinin yalnızca dişi kedileri etkilediği anlamına gelmiyor, erkek kediler de bu etkileri deneyimleyebiliyor. Kedilerin yaşayabileceği davranış değişiklikleri arasındaysa açık bir şekilde görülen sevgi, rahatlama ve mutluluk yer alıyor. Bazı kedilerse oyuncu bir ruh hâline bürünebiliyor ya da saldırganlaşabiliyor. Kedi nanesiyle olumlu bir deneyim yaşayan kedilerin kaygılarının ve hatta ağrılarının azaldığı söylenebiliyor. Kedinizin kedi nanesine nasıl tepki verdiğini gözlemlemeyi ve elbette kedi nanesini ona aşırı vermemeyi ihmal etmemelisiniz. Diğer besinler gibi kedi nanesinin de aşırı tüketilmesi patili dostunuza zarar verebilir. Diğer bir ihtimalse dostunuzun kedi nanesine karşı özel bir durumu olması ve olumsuz tepki verme ihtimalidir.
Kedi nanesinden etkilenmenin ilk şartı olaraksa kedilerin yetişkinliğe girmesi gerektiği söylenebilir. Bazı araştırmalara göre yavru kediler olgunluğa ulaşana kadar kedi nanesine tepki veremiyorlar. Bunun nedeni olarak yavru kedilerin vomeronazal bezinin henüz gelişmemiş olduğu düşüncesi gösterilmektedir. Olgunluğa ulaşan kedilerinse %60'nın kedi nanesinden etkilendiklerine dair veteriner hekimler tarafından yapılmış çalışmalar bulunuyor.
Kedi nanesi genellikle kedileri oynamaya ve etrafı, etraftaki çeşitli nesneleri keşfetmeye teşvik etmek için kullanılıyor. Bununla birlikte kedilere eğitim vermek için de yararlanılabiliyor. Kedinizi kullanmaya teşvik etmek için tırmalama tahtasına az miktarda kedi nanesi püskürtebilir ya da yerleştirebilirsiniz. Kedinize taze ya da kurutulmuş kedi nanesi ikram ederek kendisini daha sakin ve mutlu hissetmesini sağlayabilirsiniz. Kedinizin yatağına kedi nanesi yerleştirmek ya da sıkmak da onun yerine alışmasına ve kendisini mutlu hissetmesine yardımcı olabilir. Ayrıca oyuncaklara kedi nanesi uygulanması kedinizin oyuna teşvik edilmesinde mükemmel bir iş çıkarabilir.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
