Kedilerde En Sık Görülen Göz Hastalıkları, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Kedilerin gözlerinde hafif bir kızarıklık, akıntı veya kısılma gibi küçük olarak nitelendirilebilecek değişiklikler, zamanında fark edildiğinde kolayca kontrol altına alınabilecek sorunların ilk habercisi olabilir. 

Kedilerin gözleri, görme ve günlük yaşam kalitesi için kritik öneme sahip hassas yapılardır. Enfeksiyonlar, yaralanmalar, alerjenler veya altta yatan hastalıklar gözlerde ağrıya, görme kaybına ve davranış değişikliklerine yol açabilir. Erken fark edilen belirtiler, doğru zamanda yapılan muayene ve tedavi ile çoğu durumda kedinizin göz sağlığının korunmasına destek olur.

Bu yazımızda kedilerde göz sağlığı hakkında önemli bilgiler bulabilir, kedi göz hastalıklarına dair detayları keşfedebilirsiniz.

Uyarı: Kedinizin gözlerinde kızarıklık, akıntı, ağrı veya görme değişikliği fark ederseniz en kısa sürede bir veteriner hekime başvurmanız gerekir. İçeriğimizdeki bilgiler, veteriner hekim muayenesinin ve kedinize özel hazırlanacak tedavi planının yerine geçmez.

Kedilerde Göz Sağlığı Neden Önemlidir?

MSD Veterinary Manual kaynağında gözün ortama göre ışık miktarını ayarlayan, görüntüyü odaklayan ve beyne sürekli görsel bilgi gönderen karmaşık bir organ olduğunun altı çizilir. 

Kediler çevrelerini tanımak, avlanma içgüdülerini yaşatmak, oyun oynamak ve ev içinde güvenle hareket etmek için gözlerini aktif biçimde kullanır. Bu nedenle gözlerdeki herhangi bir hasar, kedinin dünyayı algılayışını doğrudan etkiler. 

Pek çok kedi sahibi, belirgin şikâyetler ortaya çıkana kadar göz sağlığının önemini fark etmeyebilir ve kedilerde göz hastalığı belirtileri erken dönemde gözden kaçabilir. 

Oysa Cats Protection’da da vurgulandığı gibi gözlerde sulanma, kızarıklık, şişlik, göz renginde değişim veya üçüncü göz kapağının görünmesi gibi küçük değişiklikler bile altta yatan bir göz hastalığının habercisi olabilir. 

Kedilerde Göz Hastalıkları Belirtileri

Kedilerde göz sorunları çoğu zaman gözle görülebilen küçük ipuçlarıyla başlar. Dolayısıyla “Kedilerde göz hastalıkları nasıl anlaşılır?” sorusunun yanıtları bilinmelidir. Gözlerdeki akıntı, renk değişikliği ya da kedinin gözüne dokundurtmaması, vücutta olup bitenleri sessizce haber verebilir.

Kedilerde göz hastalıkları belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Gözde sulanma ve akıntı
• Göz çevresinde çapak ya da kabuklanma
• Gözde kızarıklık veya belirgin damar görünümü
• Göz kapaklarında şişlik veya hassasiyet
• Gözün mat, donuk ya da bulanık görünmesi
• Sürekli göz kırpma, gözü kapalı tutma veya patiye sürtme
• Üçüncü göz kapağının belirgin şekilde ortaya çıkması
• Göz içinde ya da çevresinde kitle ya da şişlik fark edilmesi
• Gözün normalden daha büyük, daha öne çıkmış görünmesi
• Göz bebeklerinin boyut ya da şekil açısından birbirinden farklı olması
• Eşyalara çarpma, mesafe ayarlamada zorlanma gibi görme sorunları izlenmesi

Sıralanan belirtiler tek başına belirli bir hastalığı göstermeyebilir. Yine de, özellikle ani başlayan ya da hızla kötüleşen şikâyetler, acil değerlendirilmesi gereken durumların habercisi olabilir.

Kedilerde En Sık Görülen Göz Hastalıkları ve Nedenleri

Kedi göz hastalıkları; göz kapağı kenarından korneaya, lens ve göz içi yapılara kadar geniş bir alanı etkileyebilir. 

Konjonktivit (Pembe Göz / Pink Eye)

Gözün beyaz kısmını ve göz kapaklarının iç yüzeyini örten konjonktiva dokusunun iltihaplanmasıdır. Kedilerde konjonktivit oluştuğunda göz çevresindeki pembe doku kızarır, hassas hâle gelir ve gözde sulanma veya akıntı görülebilir. 

PetMD kaynağında da belirtildiği gibi konjonktivit çoğu zaman tek başına bir hastalık değil, altta yatan başka sorunların belirtisidir. Üst solunum yolu enfeksiyonları, viral veya bakteriyel etkenler, alerjik reaksiyonlar ve göz çevresindeki tahrişler bu iltihabı tetikleyebilir. 

Kedilerde konjonktivit tedavisi kapsamında hekim etkenin türüne göre antibiyotikli ya da antiviral göz damlaları, gerekiyorsa anti-inflamatuvar damlalar ve göz yüzeyini destekleyen suni gözyaşı preparatları reçete edebilir.

Blefarit 

Blefarit, göz kapaklarının ve kapak kenarlarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Göz kapaklarında kızarıklık, şişlik, kaşıntı, kabuklanma ve göz çevresinde akıntı görülebilir; kedi sık sık gözünü ovuşturabilir.

WebMD kaynağında, kedilerde göz akıntısı ve göz çevresinde biriken salgıların farklı enfeksiyon ve iltihaplı göz hastalıklarıyla ilişkili olabileceği açıklanır. Bu tür iltihaplar; enfeksiyonlar, alerjenler, tahriş edici maddeler veya göz çevresine ait başka sorunlara bağlı gelişebilir ve tedavi edilmediğinde göz yüzeyinde ek hasar riskini artırabilir.

Blefarit tedavisinde amaç, göz kapağındaki iltihabın nedenini bulup buna yönelik tedavi planlamaktır. Veteriner hekim genellikle önce kapak kenarını nazikçe temizler. Ardından bakteriyel, paraziter veya alerjik bir neden varsa uygun damla ya da ilaçları uygulamayı tercih edebilir. 

Katarakt 

Katarakt, göz içindeki merceğin (lens) saydamlığını kaybederek mat ve bulanık hale gelmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durumda göz bebeği bölgesi dumanlı, gri ya da beyaza yakın bir görünüm alabilir ve kedinizin görme kapasitesi kademeli olarak azalabilir. Kedilerde katarakt özellikle ilerleyen dönemde eşyaları algılamada zorlanma, tereddütlü yürüme veya çevreye uyumda güçlük gibi davranış değişiklikleriyle kendini gösterebilir.

Bazı kedilerde yaşlanma sürecinin parçası olarak görülebilirken travma, göz içi iltihapları, kalıtsal yatkınlık veya diğer göz hastalıklarıyla bağlantılı olarak da gelişebilir. 

Kataraktın kesin tedavisi, merceğin cerrahi olarak çıkarılması ve mümkünse yapay lens yerleştirilmesidir. Veteriner hekim görme kaybının derecesini, göz içi basıncını ve retinanın durumunu değerlendirdikten sonra uygun olgularda katarakt ameliyatı önerebilir. Bazı küçük ya da ilerlemeyen kataraktlar için ise yalnızca düzenli takip tercih edilir.

Glokom 

Tıptaki adıyla glaucoma, göz içi sıvı basıncının artmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Basınç yükseldiğinde göz içi yapılar zarar görebilir ve zamanla görme kaybı gelişebilir. Kedilerde glokom bazı durumlarda yavaş ilerlerken, bazen de kısa sürede ciddi görme kaybına yol açabilir.

Bu hastalıkta göz normalden daha büyük, sert veya belirgin görülebilir. Kediniz ışığa bakmak istemeyebilir, gözünü kısabilir ya da eşyaları algılamakta zorlanabilir. Glokom; başka göz hastalıkları, göz içi iltihapları, travma veya göz yapısını bozan diğer sorunların sonucu olarak gelişebilir. Erken dönemde fark edilmesi, kalıcı hasar riskini azaltmak açısından büyük önem taşır.

Tedavide hedef göz içi basıncını düşürerek ağrıyı kontrol altına almaktır. Veteriner hekim bu süreçte basınç düşürücü göz damlaları, gerektiğinde sistemik ilaçlar ve göz içi iltihabı varsa anti-inflamatuvar tedaviler kullanabilir. Hastalık kronik seyrettiği için damlaların düzenli kullanımı ve basınç ölçümlerinin takip edilmesi çok önemlidir.

Keratit 

Gözün en dış tabakası olan korneanın iltihaplanmasıdır. Bu durumda kornea normalde olduğu gibi saydam görünmez, mat veya bulanık bir hâl alabilir. Kedilerde keratit geliştiğinde gözde kızarıklık, sulanma, ışığa bakmak istememe ve belirgin rahatsızlık hissi görülebilir.

Kornea yüzeyindeki zedelenmeler ve ülserler, gözde ağrıya, bulanıklığa ve hassasiyete yol açabilir ve bu durum hızlı şekilde ilerleyebilir. Kornea yüzeyinde fark edilen her türlü bulanıklık ve şüpheli leke, kalıcı hasarı önlemek için kısa sürede değerlendirilmelidir.

Kedilerde keratit tedavisi de neden doğrultusunda planlanır. Örneğin bağışıklık sistemi zayıflığı nedeniyle ortaya çıktığı tespit edildiğinde anti-inflamatuar damla kullanımı önerilebilirken enfeksiyöz olgularda antibiyotikli ya da antiviral damlalar tercih edilebilir.

Kornea Ülseri 

Gözün en dış tabakası olan korneada meydana gelen açık yara şeklindeki lezyondur. Kedilerde kornea ülseri geliştiğinde gözde belirgin ağrı, sulanma, kızarıklık, sık göz kırpma ve bulanık görünüm ortaya çıkabilir.

International Cat Care kaynağında kornea ülserlerinin çoğunlukla travma, göze batan yabancı cisimler, göz kapağı problemleri veya bazı enfeksiyonlara bağlı geliştiği ifade edilir. Bu lezyonlar kısa sürede derinleşebilir ve tedavi geciktiğinde korneada kalıcı hasar ya da görme kaybı riski artar, bu nedenle hızlı muayene büyük önem taşır.

Basit ve yüzeysel ülserlerde, enfeksiyon gelişimini önlemek için antibiyotikli göz damlaları, ağrı kontrolü ve koruyucu yakalık çoğu zaman yeterli olur. Derin, eriyen veya iyileşmeyen ülserlerde ise, korneayı desteklemek amacıyla korneal veya konjonktival greft gibi cerrahi yöntemler gündeme gelebilir.

Üveit 

Üveit, gözün renkli kısmı olan iris ve onu çevreleyen damarlı tabakaların iltihaplanmasıyla ortaya çıkar. Gözde şiddetli ağrı, kızarıklık, sulanma, ışığa bakarken rahatsızlık ve göz bebeklerinde daralma görülebilir. Kedilerde üveit geliştiğinde göz bulanık, mat ya da normalden farklı renkte görünebilir.

Üveit; enfeksiyonlar, travma, tümörler ya da bağışıklık sistemine bağlı hastalıklar nedeniyle gelişebilir. Hem göz içinde hem de vücutta daha geniş bir hastalığın işareti olabileceği için acil değerlendirme gerektirebilir. 

Kedilerde üveit tedavisinde göz içi iltihabı ve ağrıyı hızla azaltıp hassas dokuları korumak amaçlanır. Veteriner hekim anti-inflamatuvar ve pupillayı genişleten damlalar ile gerekirse ağrı kesici ve bağışıklık düzenleyici ilaçlar kullanır. Altta yatan enfeksiyon veya sistemik hastalıklar araştırılıp buna göre ek tedavi planlanır. 

Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı 

Gözyaşının burun boşluğuna doğru akmasını sağlayan kanalın daralması veya tamamen kapanmasıyla karakterizedir. Kanal tıkandığında gözyaşı dışarı akar ve göz çevresi sürekli ıslak, kirli veya kahverengimsi lekeli bir görünüm alabilir. Kedinizde akıntı artabilir, göz çevresi daha sık kirlenebilir ve rahatsızlık hissi oluşabilir.

Cornell Feline Health Center kaynağında gözyaşı akışında bozulmaya yol açan kanal tıkanıklıkları; enfeksiyonlar, kronik iltihaplanma, travma veya göz çevresindeki yapısal değişikliklere bağlı oluşabildiği belirtilir. 

Kedilerde gözyaşı kanalı tıkanıklığında veteriner hekim genellikle sedasyon altında kanalı serum fizyolojik ile yıkayarak açmayı dener ve altta kronik iltihap, yabancı cisim veya yapısal sorun varsa buna yönelik ilaç ve ek tetkikler planlar. Kanalın kalıcı hasar gördüğü ve sık enfeksiyon oluşturduğu durumlarda, gözyaşına alternatif akış yolu sağlayan cerrahi girişimler gündeme gelebilir.

Kuru Göz Hastalığı 

Göz yüzeyini koruyan gözyaşı miktarının azalmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Göz yeterince nemlenmediğinde kızarıklık, mat görünüm, sık göz kırpma ve rahatsızlık hissi gelişebilir. Kediniz gözünü kısabilir, ışığa bakmakta zorlanabilir ve göz yüzeyinde kuruluk nedeniyle tahriş belirtileri oluşabilir.

Gözyaşı eksikliği, kornea ve konjonktiva dokusunun yeterince nemlenememesine yol açarak iltihaplanma, kalın akıntı ve yüzey irritasyonu oluşturabilir. Bu durum, uzun süre devam ettiğinde kornea bütünlüğü bozulabilir ve tahriş daha ileri seviyeye ilerleyebilir. 

Kuru göz hastalığında tedavi hem gözyaşı üretimini uyarmayı hem de eksik gözyaşı tabakasını suni gözyaşı ve iltihap giderici damlalarla desteklemeyi amaçlar. Çoğunlukla kronik olduğundan damlaların bazen yaşam boyu düzenli kullanılması ve kontrollerin aksatılmaması görme kalitesini korumada önemlidir. 

İlerlemiş ve ilaçlarla kontrol edilemeyen olgularda ise gözyaşının ağız bölgesine yönlendirildiği cerrahi yöntemler değerlendirilebilir.

Lens Luksasyonu 

Gözün odaklama görevini üstlenen merceğin (lens) normal konumundan kayması şeklinde tanımlanabilir. Lens öne ya da arkaya doğru yer değiştirdiğinde gözde belirgin rahatsızlık, bulanıklık, kızarıklık ve görme kaybı görülebilir. Kediniz eşyaları algılamakta zorlanabilir, gözünü kısmaya başlayabilir veya ışığa karşı daha hassas hale gelebilir.

Göz içi yapılardaki bu tür yer değişiklikleri genellikle travma, altta yatan inflamasyon veya bazı göz hastalıklarının ilerlemesiyle ilişkilidir. Lensin konumunun bozulması, göz içi basıncını etkileyebilir ve tedavi geciktiğinde kalıcı görme kaybı riski artabilir. 

Tedavi, lensin öne mi arkaya mı kaydığına ve gözün görme şansına göre planlanır. Öne kaymış ve basıncı artmış gözlerde çoğunlukla cerrahiyle lensin çıkarılması tercih edilir. Arkaya kaymış olgular damlalar ve sık kontrolle izlenebilirken, kedinin yaşam kalitesini artırmaya yönelik ek tedaviler gündeme alınabilir. 

Kedilerde Göz Hastalıklarını Önleme Yöntemleri

Göz hastalıklarının büyük bir kısmı erken fark edildiğinde kontrol altına alınabilir. Ev ortamında alınacak basit önlemler, kedinizin göz yüzeyini korumaya ve tahriş riskini azaltmaya yardımcı olur. Düzenli göz kontrolü, hijyen uygulamaları ve güvenli bir yaşam alanı, gözde oluşabilecek birçok sorunun önüne geçebilir.

Göz Hijyenine Dikkat Edilmeli

Göz çevresinin temiz tutulması, tahriş ve enfeksiyon riskini azaltan en temel adımdır. Tüylerde biriken toz ve çapaklar gözle temas ettiğinde irritasyona yol açabilir. Temizlik sırasında sert hareketlerden kaçınmak ve güvenli kedi göz bakım ürünleri kullanmak önemlidir. 

Evde Güvenlik Tedbirleri Alınmalı

Keskin cisimler, sivri bitkiler, kimyasal spreyler ve yoğun toz partikülleri kedilerin gözünde tahriş yaratabilir. Havalandırmanın yeterli olması, temizlik ürünlerinin uzak tutulması ve kedinin ulaşabileceği bölgelerde riskli eşyaların kaldırılması göz yaralanmalarını azaltır.

Alerjen Kaynakları Azaltılmalı

Evdeki toz, polen, sigara dumanı, oda parfümleri ve temizlik ürünleri bazı kedilerde alerjiyi tetikleyerek gözde sulanma ve kızarıklığa neden olabilir. Bu tür alerjenleri azaltmak, göz sağlığını korumaya yardımcı olur. Düzenli temizlik ve güçlü kokulu ürünlerden kaçınmak bu açıdan önemlidir.

Yüksek Riskli Oyuncaklar ve Cisimler Uzak Tutulmalı

Kedilerin hızla hareket ettiği oyun anlarında sivri uçlu veya kırılabilir eşyalar göz travmasına neden olabilir. Yumuşak materyallerden yapılmış, güvenli kedi oyuncakları tercih edilmeli ve oyun alanı mümkün olduğunca güvenli hale getirilmelidir.

Beslenme ile Göz Sağlığı Desteklenmeli

Kaliteli ve dengeli beslenme, genel bağışıklığı güçlendirerek göz dokularının daha sağlıklı kalmasına yardımcı olur. Günlük beslenme rutininin düzenli olması ve yaşa, sağlık durumuyla aktivite düzeyine uygun kedi maması seçimi, göz yüzeyinin korunmasında dolaylı bir destek sağlar.

Sağlık Kontrolleri Aksatılmamalı

Evde bakım önemli olsa da bazı belirtiler altta yatan ciddi bir sorunun habercisi olabilir. Sürekli sulanma, kızarıklık, bulanıklık veya davranış değişiklikleri fark edildiğinde profesyonel değerlendirme geciktirilmemelidir. Muayene, ilerleyici hastalıkların erken aşamada kontrol altına alınmasına yardımcı olur.

Sık Sorulan Sorular

İçeriğimizin bu kısmında kedilerde göz hastalıkları özelinde sıklıkla sorulan sorulara yanıt bulabilirsiniz.

Kedilerde göz hastalıklarını önlemek için günlük bakım ipuçları nelerdir?

Göz çevresini düzenli olarak kontrol etmek, akıntı veya kızarıklık fark edildiğinde nazik bir temizlik yapmak ve kedinizin yaşadığı alanı toz, duman ve kimyasal maddelerden uzak tutmak etkili önleyici adımlardır. Kedi bakımına dair detaylı bilgi için Evde Kedi Bakımının Temelleri: Kedilerin Günlük İhtiyaçları içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Ne zaman veterinere başvurmalıyım?

Gözde ani başlayan kızarıklık, şişlik, bulanıklık, yoğun akıntı, sürekli kısma veya ışığa karşı belirgin hassasiyet gibi bulgular ortaya çıktığında vakit kaybetmeden muayene gerekir. Bu belirtiler, ilerleyici göz hastalıklarının erken sinyalleri olabilir.

Kedinin gözü akıyor, ne yapmalıyım?

Öncelikle akıntının rengini ve yoğunluğunu gözlemlemek önemlidir. Sulu akıntılar hafif bir irritasyondan kaynaklanabilirken koyu ve yoğun akıntılar enfeksiyonla ilişkili olabilir. Temiz bir tek kullanımlık göz temizleme pedleri ile göz çevresini nazikçe temizleyebilir ve akıntı devam ediyorsa değerlendirme için muayeneye başvurabilirsiniz.

Kediye göz damlası nasıl yapılır?

Kedinizi sakin bir pozisyonda tutarak göz kapağını hafifçe yukarı kaldırabilir ve veteriner hekim tarafından reçete edilen damlayı, önerilen dozda doğrudan göz yüzeyine olacak şekilde uygulayabilirsiniz. Uygulama sonrası kedinizin gözünü kırpması damlanın yayılmasına yardımcı olur. 

Kedi göz enfeksiyonu bulaşıcı mı?

Bazı enfeksiyonlar diğer kedilere temas yoluyla geçebilir. Ortak kullanılan mama ve su kapları, yataklar veya yüzey temasları bulaşmayı kolaylaştırabilir. Bu nedenle enfeksiyon şüphesi durumunda teması azaltmak önemlidir.

Kedinizi Göz Hastalıklarından Korumak İçin Petlebi Göz Sağlığı ve Bakımı Ürünlerini Satın Alın

Kedinizin göz sağlığını korumak için uyguladığınız günlük bakım adımları, doğru ürünlerle desteklendiğinde çok daha etkili bir hâle gelir. Hijyen, düzenli temizlik ve güvenli bir çevre oluşturmak, gözlerde ortaya çıkabilecek tahriş ve enfeksiyon riskini azaltır. Bu noktada Petlebi’de yer alan bakım kategorileri, pratik kullanım kolaylığı sunarak evdeki bakım sürecini güçlendirir.

Göz çevresinin nazikçe temizlenmesi, akıntıların kontrolü ve hassas göz yapısının desteklenmesi için farklı ürün seçenekleri mevcuttur. Temizleme mendilleri ve solüsyonlar günlük hijyeni kolaylaştırırken, göz sağlığını güçlendirmeye yardımcı vitamin ve bakım ürünleri de daha kapsamlı bir koruma sağlar. 

Kaynaklar:

https://www.cats.org.uk/help-and-advice/health/eye-problems-in-cats
https://www.pdsa.org.uk/pet-help-and-advice/pet-health-hub/symptoms/eye-problems-in-cats
https://www.petmd.com/cat/general-health/common-cat-eye-problems
https://www.vet.cornell.edu/departments-centers-and-institutes/cornell-feline-health-center/health-information/feline-health-topics/feline-vision-problems-host-possible-causes
https://vcahospitals.com/know-your-pet/uveitis-in-cats
https://www.webmd.com/pets/cats/eye-discharge-in-cats
https://icatcare.org/articles/caring-for-your-cats-eyes
https://www.msdvetmanual.com/cat-owners/eye-disorders-of-cats/eye-structure-and-function-in-cats