Kedilerin göz merceklerinin saydamlığını yitirmesi ile karakterize hastalık katarakt olarak adlandırılır. Korneadan gelen ışığı retinada toplama görevine sahip olan mercek normal şartlar altında şeffaf ve pürüzsüz olmalıdır. Kedilerde katarakt başlangıcı ve ilerleme sürecinde merceğin opaklaşması ile birlikte görüşte bulanıklaşma ve hareketlerde sakarlaşma gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Kedilerde katarakt gözlerin birini ya da her ikisini birden etkileyebilir. Lensin opaklaşan bölümü çok küçük olduğunda fark edilebilir bir değişim gözlemlenemese de lensin tamamı opaklaştığında kedilerde körlük meydana gelebilir. Bu nedenle "kedilerde katarakt nasıl anlaşılır?" ve "kedilerde katarakt nasıl ortaya çıkar?" sorularının yanıtlarının bilinmesi önemlidir.
Kedilerde katarakt; gözlerin birinde ya da her ikisinde birden oluşabilen, kimi zaman lensin küçük bir kısmını etkilerken kimi zaman göz merceğinin tamamının opaklaşmasına yol açabilen bir göz hastalığıdır. Birçok farklı nedenle oluşabilir, yaşlı kedilerde göz merceğindeki protein yapısının ilerleyen zamanla birlikte değişimine bağlı olarak daha sık görülebilir. Erken dönemde teşhis edildiğinde damlalar ve ilaçlar ile ilerlemesinin durdurulması bazı durumlarda mümkün olan bu göz hastalığının görüşü engellemesi halinde kedilerde katarakt ameliyatı gündeme gelebilir.
Kedilerde katarakt başlangıcı dahilinde herhangi bir belirti gözlemlenemeyebilir. Bu dönemde kedilerde katarakt hastalığının teşhis edilebilmesi rutin veteriner hekim muayeneleri sırasında mümkündür. Erken müdahale, kataraktın ilerlemesinin durdurulması ve kedilerin görüşünün korunması adına önem taşır. Katarakt büyüyüp ilerledikçe farklı semptomlarla karşılaşılması söz konusu olabilir. Kedilerde katarakt belirtileri opaklaşmanın lensin ne kadarını kapladığı ve hangi bölgesinde bulunduğuna göre değişiklik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
Kedilerde katarakt oluşumu birçok farklı nedenle meydana gelebilir. Bazı durumlarda nedenlerin tespit edilememesi de mümkün olabilir. Yaşın ilerlemesi ve genetik yatkınlık, katarakt oluşumunun en önemli tetikleyicileri olsa da tek nedenleri değildir. Katarakt gözde meydana gelen enflamasyon, göze travma alınması, diyabet ve yüksek tansiyon gibi metabolik hastalıklar, dengesiz beslenme, kanser ve viral, bakteri ya da mantar enfeksiyonları gibi farklı nedenlerle oluşabilir. Kedilerde kataraktın en yaygın nedenlerinden biri de üveit olarak tanımlanan göz içindeki iltihaplanmadır. Üveit, bağışıklık sisteminin göz merceğini yabancı bir cisim olarak algılamasına neden olarak katarakt oluşumuna katkıda bulunabilmektedir.
Erken dönemde göz muayenesi yapılırken veteriner hekimler tarafından katarakt teşhis edilebilir. Veteriner hekimler kedilerin gözüne bakmak ve iç yapılarını değerlendirmek için oftalmaskop adı verilen özel bir alet kullandıklarında mercek üzerinde opaklaşma görürlerse katarakt teşhisi koyarlar. Katarakt teşhisinin konmasının ardından nedenleri araştırılır. Çoğu kedide katarakt altta yatan farklı bir hastalığın sonucu olarak görüldüğü için kedilere kapsamlı bir fiziksel muayene yapılmalı; kan testleri, idrar tahlili ve gerekli durumlarda ileri tetkiklere başvurulmalıdır.
Kedilerin gözlerinde mavi ve gri renk, davranışlarında değişiklik fark edildiğinde, zaman kaybedilmeden veteriner hekimlere başvurulması gerekir.
Kedilerde kataraktın kesin tedavisi ameliyattır. Veteriner hekimler tarafından önerildiği takdirde kedilerde katarakt ameliyatı için geç kalınmaması önerilir. Katarakt ilerleyebilen ve körlüğe yol açabilen bir göz hastalığıdır. Özellikle diyabet mellitus nedeniyle oluşan kataraktlarda hastalığın çok hızlı ilerleyebildiği bilinmektedir. Cerrahinin önerilmediği bazı hasta gruplarının olduğu da ifade edilebilir. Örneğin göz içerisinde ciddi bir enflamasyon olan kediler için cerrahi doğru bir tercih olmayacaktır. Bu nedenle kedinin detaylı muayenesinin alınması ve kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir.
Kedilerde katarakt tedavisi kapsamında altta yatan metabolik hastalığın tedavi edilmesi gerekebilir. Nitekim şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu olan kedilerde bu hastalıklar kontrol altına alındığında katarakt ilerlemesinin belirgin ölçüde yavaşlayabildiği bilinmektedir.
Her zamanki gibi erken teşhis oldukça önemlidir. Bazı ilaçların kullanılması ile katarakt kaynaklı görüş kaybının yavaşlatılabildiği ya da engellenebildiği söylenebilir.
Katarakt kedilerin canını yakan bir sağlık sorunu değildir. Tedavisi yapılmadığı veya efektif bir tedavi planı uygulanamadığı takdirde kedilerde kalıcı körlük oluşmasına neden olabilir. Bu gibi bir durumda göz içi enfeksiyonun azaltılması için göz damlalarının düzenli kullanılması gerekebilir.
Katarakt, lentiküler skleroz ile birlikte 9 yaşın üzerindeki kedilerde en sık görülen göz hastalıkları arasında yer alır. Birçok farklı nedenle ortaya çıkabildiği için veteriner hekimlerin rutin muayenelerinin aksatılmaması ve kedilerin hareketleri ile davranışlarının yakından takip edilmesi önemlidir.
Bu sorunun yanıtı duruma göre değişiklik gösterebilir. Kedilerde katarakt nedenleri bazı durumlarda ne yazık ki tespit edilemeyebilir ya da genetik yatkınlık veya yaşın ilerlemesi katarakt oluşumunu tetikleyebilir. Diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi kedilerde katarakt önlenebilmesi adına alınabilecek çeşitli tedbirler bulunmaktadır. Düzenli göz muayeneleri kedilerin göz sağlığının yakından takip edilebilmesi ve erken teşhis avantajlarının yaşanabilmesi adına önemlidir. Aynı şekilde olası enfeksiyonların önlenmesi için kedilerde aşı takvimine de uyum sağlanması önerilir. Her zamanki gibi sağlıklı beslenme ve yeterli egzersiz kedilerin genel sağlık durumlarının iyileştirilmesi ve hastalıkların önlenebilmesi adına en önemli gereklilikler arasında sayılabilir.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
