Kedilerde kaşıntı (pruritus) hem fiziksel hem de davranışsal problemler nedeniyle gündeme gelen ve oldukça yaygın görülen bir durumdur. Kedi sahiplerinin bu sorunu anlaması ve önlem alması evcil hayvanlarının hem sağlığı hem de yaşam kalitesi için önemlidir. Bu yazımızda kedilerde kaşıntının nedenleri, kaşıntıya eşlik eden farklı belirtiler ve kaşıntıya neden olan durumların tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler bulacaksınız.

Kedilerde Kaşıntı (Pruritus) Nedir?

Kaşıntı kedinizin cildinde hoş olmayan bir his yaratarak tırmalama, yalanma veya ısırma davranışlarına neden olur. Veteriner hekimlikte "pruritus" olarak adlandırılan bu durum, genellikle başka bir sağlık sorununun belirtisi olarak ortaya çıkar. Kedilerde kaşıntı tüy dökülmesine, cilt yaralarına ve ciltte enfeksiyonlara yol açabilir. Kedinizin sürekli kaşınma davranışı sergilemesi de kedi üzerinde stres ve rahatsızlık yaratabilir.

Kaşıntının Kediler Üzerindeki Olumsuz Etkileri

• Ciltte kızarıklık, kabuklanma, tüy dökülmesi ve yara oluşumları.
• Sürekli kaşınma ve yalanma sonucunda ortaya çıkan stres ve huzursuzluk hissi.
• Kaşıntıya neden olan durumun tedavi edilmemesi hâlinde oluşan enfeksiyonlar ve kronik cilt hastalıkları sorunlara yol açabilir.

Kedilerde Kaşıntının Başlıca Nedenleri

Kaşıntının çeşitli nedenleri olabilir ve bu nedenlere bağlı olarak tedavi yöntemleri değişiklik gösterir. Kaşıntıya neden olan faktörleri anlamak, kedinizin sağlık sorununu çözmenin ilk adımıdır.

Kedilerde Kaşıntıya Neden Olan Dış Parazitler

Pireler, keneler ve akarlar gibi dış parazitler, kaşıntının en sık karşılaşılan nedenlerindendir. Tüy dökülmesi, ciltte kızarıklık ve küçük yaralar şeklinde gösteren dış parazitlerden korunmak için düzenli olarak aşı yapılması önerilir. Kediniz bir nedenle dış parazit sorunu yaşıyorsa veteriner hekim tarafından reçete edilen damlalar ve spreyler ile tedavi planlaması yapılmalıdır. Ayrıca kedinizin yataklarının ve oyuncaklarının düzenli olarak temizlenmesi de önemlidir.

Kedilerde Alerjik Reaksiyonlar ve Kaşıntı

Kedilerde alerjiler, kaşıntının yaygın nedenlerinden biridir ve farklı kaynaklardan ortaya çıkabilir. Çevresel alerjenlerden gıdalara veya böcek ısırıklarına kadar birçok faktör, kedinizin bağışıklık sistemini tetikleyerek cildinde tahrişe ve kaşıntıya yol açabilir. Bu durum hem kedinizin yaşam kalitesini hem de genel sağlığını olumsuz etkileyebilir.

Gıda Alerjileri: Kedilerde gıda alerjileri, belirli protein kaynaklarına veya gıda bileşenlerine karşı bağışıklık sisteminin verdiği aşırı bir tepki sonucu ortaya çıkar.

• Yoğun kaşıntı (özellikle baş, boyun ve kulak çevresinde).
• Ciltte kızarıklık, tahriş veya kabuklanma.
• Tüy dökülmesi.
• Sindirim sorunları (kusma, ishal) gibi belirtilerle ortaya çıkan gıda alerjilerinin teşhisi için veteriner hekimin önerilerine uygun hareket etmek gerekir. Gıda alerjisinin kaynağını bulmak zaman gerektirebilir. 

Gıda alerjisi teşhisinin en etkili yöntemi, veteriner hekiminizin yönlendirmesiyle kedinize yeni bir protein kaynağı ve karbonhidrat içeren bir eliminasyon diyeti uygulamaktır. Kedinizin bu diyeti 8-12 hafta boyunca takip etmesi gerekir. Diyet sonrası kedinize eski gıdaların tekrar verilmesiyle belirtilerin yeniden ortaya çıkıp çıkmadığı kontrol edilir.

Çevresel Alerjiler: Polen, toz akarları, küf gibi çevresel alerjenler de kedilerde kaşıntıya neden olabilir. Bu tür alerjiler genellikle atopik dermatit (atopi) olarak adlandırılır ve mevsimsel olabileceği gibi yıl boyunca devam edebilir. Kedilerde Atopik Dermatit başlıklı blog yazımızı inceleyerek daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

• Yüz, kulak, pençe ve karın bölgesinde kaşıntı,
• Ciltte kuruluk veya kabuklanma,
• Aşırı yalanma ve tüy dökülmesi gibi belirtilerle kendini gösteren alerjilerin teşhisi için çeşitli testler yapılması gerekir. 

Veteriner hekim kedinizin cildine küçük miktarlarda alerjen enjekte ederek reaksiyonları gözlemler. Bu deri testi sonucunda kedinizdeki alerjinin kaynağını bulmak mümkün olur. Bir başka teşhis yöntemi ise kan testidir. Kedinizin bağışıklık sisteminin çevresel alerjenlere tepkisini ölçmek için yapılır.

Kedinizin yaşadığı ortamda alerjenleri azaltmak için:

• Evi düzenli olarak süpürmek ve temizlemek.
• Polen yoğunluğu yüksek zamanlarda pencere ve kapıları kapalı tutmak.
• Toz akarlarını azaltmak için yatakların sık sık yıkanması gibi önlemler alabilirsiniz. 

Böcek Isırıkları ve Sokmaları: Böcek veya arı sokmaları gibi durumlar da kedinizin kaşıntı problemlerine neden olabilir. Özellikle pire alerjisi, kedilerde sık görülen bir durumdur.

• Bölgesel kaşıntı ve kızarıklık.
• Küçük, kırmızı kabarıklıklar.
• Aşırı yalanma veya ısırma başlıca belirtiler arasında yer alır. 

Kedinizin alerjiden kaynaklanan kaşıntısını kontrol altına almak, hem onun konforunu artırır hem de cilt sağlığını korur. Erken müdahale ve veteriner hekim desteği, bu tür sorunların uzun vadeli etkilerini önlemeye yardımcı olabilir.

Kedilerde Kaşıntıya Yol Açan Cilt Sorunları

Kedilerde sık görülen ve genellikle kaşıntı, cilt tahrişi ve ikincil deri problemlerine neden olan bakteri veya mantar kaynaklı cilt enfeksiyonları oldukça ciddi sağlık sorunlarıdır. Bu enfeksiyonlar, bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda veya cilt bütünlüğü zarar gördüğünde ortaya çıkma eğilimindedir.

Bakteriyel Enfeksiyonlar: Ciltteki doğal bakteri dengesinin bozulması sonucu zararlı bakterilerin çoğalmasıyla ortaya çıkar.

• Yaralanmalar veya çizikler.
• Aşırı kaşınma veya yalanma sonucu cilt tahrişi.
• Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar bakteriyel enfeksiyonlara neden olur. 

Ciltte kızarıklık, şişlik ve sıcaklık artışı bakteriyel enfeksiyonların başlangıç belirtisidir. Enfeksiyonun şiddetine göre deriden kötü koku gelmesi, iltihaplu lezyonlar oluşması da söz konusu olabilir. 

Mantar Enfeksiyonları: Mantarların cilt yüzeyinde veya derin tabakalarda aşırı çoğalmasıyla oluşan enfeksiyonlardır. Kedilerde en yaygın görülen mantar enfeksiyonu dermatofitoz(ringworm) olarak bilinir.

Nemli ortamlarda çok zaman geçiren zayıf bağıklıklık sistemine sahip evcillerde görülebilen mantar enfeksiyonları, enfekte bir hayvanla temas sonucunda da ortaya çıkabilir. 

• Yuvarlak, pullu ve tüy dökülmesi görülen bölgeler,
• Ciltte kalınlaşma veya kabuklanma,
• Kaşıntı ve tahriş mantar enfeksiyonlarının yaygın belirtileri arasında yer alır. 

Mantar enfeksiyonu bulaşıcı olduğundan enfekte bir kediniz varsa diğer hayvanlardan ayrı tutmanız gerekir.Mantar sporları yüzeylerde uzun süre hayatta kalabileceğinden kedinizin yaşam alanı dezenfekte ederek tedavinin daha kolay ilerlemesini sağlayabilirsiniz. Kedilerde Mantar: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi başlıklı blog yazımızda konu ile ilgili daha detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Kedilerde bakteri veya mantar kaynaklı enfeksiyonları önlemek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz.

• Kedinizin tüylerini düzenli tarayarak cilt sorunlarının erken belirtilerini fark edebilirsiniz.
• Kedinizin yatağını, oyuncakları ve yaşam alanını temiz tutmak enfeksiyon riskini azaltır.
• Dengeli bir diyetle kedinizin bağışıklık sistemini destekleyerek enfeksiyonlara karşı dirençli hale getirebilirsiniz.

Hormonal Bozukluklar

Hormonal dengesizlikler; kedilerde kaşıntı, tüy dökülmesi ve cilt problemlerine yol açan yaygın bir sağlık sorunudur. Bu durum, kedinizin metabolik işleyişini etkileyerek ciltte kuruluk, tahriş ve kaşıntı gibi belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Kedilerde Görülen Yaygın Hormonal Bozukluklar ve Etkileri

Hipotiroidizm: Tiroit hormonlarının eksikliği, kedilerde ciltte kuruma, kaşıntı ve tüy dökülmesine yol açar. Bunun yanı sıra kedinizde hâlsizlik ve kilo alma gibi belirtiler görülebilir.

Cushing Sendromu: Böbrek üstü bezlerinin aşırı kortizol üretmesi sonucunda kedinizin cildi incelebilir ve enfeksiyonlara yatkın hâle gelebilir. Bu durum, kaşıntı ve diğer deri sorunlarına neden olabilir.

Diyabet: Kan şekeri seviyelerindeki düzensizlikler ciltte hassasiyet ve enfeksiyon riskini artırabilir. Kedilerde diyabet hakkında detaylı bilgi almak için Kediler Şeker Hastası Olur mu? Kedilerde Şeker Hastalığı Belirtileri başlıklı blog yazımızı okuyabilirsiniz. 

Hormonal bozukluklar, uzun süreli tedavi ve düzenli veteriner hekim kontrolleri gerektiren durumlar olabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde hızlı hareket etmek önemlidir.

Kedilerde Strese Bağlı Cilt Sorunları

Stres, kedilerde sık görülen bir sorundur ve genellikle aşırı kaşınma, yalanma veya ısırma gibi davranışlarla kendini gösterir. Bu durum kedinizin cildinde tahriş, kızarıklık ve enfeksiyon gibi ikincil sorunlara yol açabilir.

Kediler stres altındayken kendilerini sakinleştirmek amacıyla aşırı yalanma veya kaşınma davranışı sergiler. Bu durum, zamanla şunlara yol açabilir:

Ciltte Tahriş: Sürekli yalanma veya kaşınma, kedinizin cildini tahriş edebilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.

Tüy Dökülmesi: Stres kaynaklı davranışlar, belirli bölgelerde yoğun tüy dökülmesine neden olabilir. Konu hakkında detaylı bilgi almak için Kedilerde Bölgesel tüy Dökülmesi Nedir? Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Ciltte Yara Oluşumu: Aşırı kaşıntı ve yalanma, açık yaralar ve enfekte bölgeler oluşmasına sebep olabilir.

Yeni bir evcil hayvanın eve gelmesi, evdeki düzenin değişmesi, taşınma, sahip değişikliği, rutin dışı aktiviteler ve gürültü gibi durumlar kedilerde strese neden olabilir. Kedilerde Stres ve Stresi Azaltma Yolları başlıklı blog yazımızda patili dostunuzun stresini nasıl yönetebileceğinize dair detaylı bilgiler bulabilirsiniz. 

Kaşıntının Nedenini Teşhis Etme Yöntemleri

Kaşıntının kaynağını doğru bir şekilde tespit etmek, etkili bir tedavi planı oluşturmanın ilk adımıdır. Veteriner hekiminizin kedinizin sağlık öyküsünü detaylı bir şekilde değerlendirdikten sonra fiziksel muayene yaparak gerekli teşhis yöntemlerini belirler. Bu süreç kaşıntının alerjik mi yoksa enfeksiyöz bir nedenle mi ortaya çıktığını anlamak açısından kritik öneme sahiptir. İşte sık kullanılan teşhis yöntemleri:

Deri biyopsisi: Kaşıntının altında yatan cilt sorunlarını tespit etmek için cilt örnekleri alınarak mikroskobik inceleme yapılır. Bu yöntem, dermatit veya bakteriyel enfeksiyonların teşhisinde önemli bir rol oynar.

Alerji testleri: Kedinizin hangi maddelere alerjik reaksiyon gösterdiğini belirlemek için uygulanır. Kan veya deri testi ile hassasiyetler tespit edilebilir.

Parazit kontrolü: Pire, akar veya kenelerin varlığını doğrulamak için fiziksel muayene ve cilt kazıntısı yöntemleri kullanılır. Bu kontrol, özellikle dış parazitlere bağlı kaşıntılarda gereklidir.

Veteriner hekim teşhis süreçlerinde kaşıntının şiddetini ve süresini değerlendirerek tedavi yöntemlerini buna göre planlar. Kedinizin düzenli veteriner hekim kontrollerine götürülmesi, bu tür sorunların erken tespit edilmesine olanak tanır.

Kedilerde Kaşıntı Tedavisi 

Kaşıntının tedavisi, altta yatan nedenin doğru bir şekilde belirlenmesiyle başlar. Kaşıntı farklı sebeplerden kaynaklanabileceği için tedavi yöntemleri de buna göre şekillenir. Tedaviye başlamadan önce veteriner hekim tarafından yapılan kapsamlı değerlendirme teşhis için büyük önem taşır. Kaşıntının tekrarlamasını önlemek için alınacak önlemler kedinizin genel sağlık durumunu iyileştirebilir ve yaşam kalitesini artırabilir.

Tedavi Yöntemleri

Kaşıntıya neden olan durumun tedavisi esastır. Altta yatan sorun çözülmediği takdirde salt kaşıntıya odaklanmak sağlık sorunlarının ilerlemesine neden olur. Doğru teşhis sonucunda altta yatan soruna göre aşağıdaki tedavi yöntemleri veteriner hekimler tarafınan tercih edilebilir. 

• Kaşıntının kaynağına göre antihistaminikler, kortikosteroidler veya antibiyotikler reçete edilebilir. Hormonal dengesizlikler gibi sistemik sorunlar varsa, uygun ilaç tedavileri uygulanır.
• Pire damlaları, spreyler veya tasmalar gibi ürünler, dış parazitlere karşı etkili koruma sağlar. Düzenli olarak uygulanan bu ürünler, parazit kaynaklı kaşıntının önlenmesinde kritiktir.
• Hipoalerjenik şampuanlar, antiseptik losyonlar veya yatıştırıcı spreyler, cildin rahatlamasına ve iyileşmesine yardımcı olabilir.

Belirtilen bu yöntemlerin yalnızca hekim tarafından önerilmesi hâlinde uygulanması gerekir.

Kedilerde Kaşıntıyı Önleme Yöntemleri

• Kedinizin cildini tahriş etmeyen, özel olarak formüle edilmiş şampuanlar ve losyonlar tercih edin.
• Kedinizin tüylerini düzenli olarak tarayın, yaşam alanlarını temiz tutun ve alerjenlerin birikmesini önleyin.
• Yüksek kaliteli ve dengeli bir diyet, kedinizin bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve cilt sağlığını destekleyebilir. Veteriner hekimizinin önerisi ile cilt sağlığını destekleyecek mamalar veya deri ve tüy yapısını güçlendirecek takviyeler kullanabilirsiniz. 

Kedinizin Kaşıntısını Hafifletmek İçin Alınacak Önlemler

Kaşıntının tedavi edilmesinin yanı sıra önleyici adımlar atmak, kedinizin rahatlığını artırmak ve olası sağlık sorunlarının önüne geçmek açısından önemlidir. Evde alabileceğiniz basit ama etkili önlemlerle kedinizin cilt sağlığını destekleyebilir, kaşıntıyı hafifletebilirsiniz. Bu önlemler, kedinizin genel sağlığını iyileştirmeye de yardımcı olacaktır.

Temizlik ve Hijyen: Kedinizin yaşam alanlarını düzenli olarak temizleyin ve yatak, oyuncak gibi eşyalarını sık sık yıkayın. Alerjen birikimini önlemek için bu, kritik bir adımdır.

Diyet Desteği: Omega-3 ve omega-6 yağ asitleri bakımından zengin, dengeli bir beslenme programı, kedinizin cilt sağlığını destekler ve bağışıklık sistemini güçlendirir.

Çevresel Faktörlerin Kontrolü: Kedinizin bulunduğu ortamda toz, polen ve kimyasal temizleyiciler gibi alerjenleri minimuma indirin. Havadaki alerjenleri azaltmak için bir hava temizleyici kullanmayı düşünebilirsiniz.

Bu basit ama etkili önlemlerle kedinizin rahatlamasını sağlayabilir ve kaşıntının şiddetini önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

Kedilerde Kaşıntı (Pruritus) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kedinizin kaşıntı problemleri ile karşılaştığınızda, bu durumun altında yatan nedenleri anlamak ve doğru adımları atmak önemlidir. Sıkça karşılaşılan sorular ve yanıtları, bu konuda daha fazla bilgi edinmenizi sağlayabilir. İşte kedilerde kaşıntıyla ilgili en çok merak edilen sorular ve cevapları:

Kedim sürekli boynunu kaşıyor, neden?

Bu durum genellikle pire, akar gibi dış parazitlerden veya alerjik bir reaksiyondan kaynaklanabilir. Boyun bölgesi, pirelerin sıkça görüldüğü bir alandır. Kedilerde dış parazit sorunu ile ilgili detaylı bilgi almak için Kediler Pire/Kene Gibi Dış Parazitlerden Nasıl Korunur? Başlıklı blog yazımızı inceleyebilirsiniz.

Kedim kaşınıyor ve tüyleri dökülüyor, neden?

Tüy dökülmesi ve kaşıntı genellikle hormonal dengesizlikler, stres, cilt enfeksiyonları veya alerjilerden kaynaklanır. Veteriner hekim muayenesi ile net teşhis konulabilir.

Kedim kaşınıyor, ne yapmalıyım?

Öncelikle kaşıntının şiddetini gözlemleyin. Ciltte yara veya kızarıklık olup olmadığını kontrol edin. 24 saati geçen kaşıntı durumunda en doğru yaklaşım veteriner hekim desteği alarak altta yatan nedeni belirlemek olacaktır.

Ev kedisi neden kaşınır?

Ev kedileri de dış parazitlere, toz ve polen gibi çevresel alerjenlere veya gıda alerjilerine maruz kalabilir. Stres de kaşıntının bir nedeni olabilir. Ev Kedilerine Dış Parazit Aşısı/İlacı Yapılmalı mı? içeriğimizi okumanızı tavsiye ederiz.

Yavru kedinin kaşınması normal mi?

Hayır, yavru kedilerin kaşınması genellikle parazitler, cilt enfeksiyonları veya alerjilerden kaynaklanır. Veteriner hekim kontrolü hem yavru hem de birlikte yaşadığı diğer aile üyeleri için gereklidir.

Kedilerde kaşıntı ve yara varsa ne yapmalı?

Ciltteki yaralar enfeksiyon riski taşıyabileceğinden bir veteriner hekimle iletişime geçerek tedaviye başlanmalıdır.

Kaynaklar: 

https://www.petmd.com/cat/symptoms/itchy-cat-causes-and-when-to-worry

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8048242/

https://vcahospitals.com/itchy-pet

https://www.petmd.com/cat/conditions/skin/c_ct_pruritus

https://vcahospitals.com/know-your-pet/allergies-in-cats

https://www.msdvetmanual.com/integumentary-system/integumentary-system-introduction/pruritus-in-animals

https://vetster.com/en/symptoms/cat/itching-and-scratching-pruritis-in-cats

https://bettervet.com/resources/pet-symptoms/excessive-itching-in-cats

https://vetfocus.royalcanin.com/en/scientific/treatment-options-for-the-pruritic-cat

https://www.elwoodvet.net/itchy-overgrooming-cat