Kedilerde Mantar: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
27.10.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Mantar enfeksiyonları insanlar gibi kedileri de ciddi bir biçimde etkileyebilmektedir. Kedigillerde ilk mantar enfeksiyonu vakası 1950'li yılların başında görülmüştür. Mantar enfeksiyonları kedilerde ciddi sağlık problemlerine yol açabilir hatta hayati tehlikeye neden olabilir. Bu nedenle kedinizde mantar enfeksiyonu olduğunu düşündüğünüzde vakit kaybetmeden kedinizi veteriner hekime muayeneye götürmeniz tavsiye edilmektedir. Bu yazımızda kedilerde mantar enfeksiyonu, kedilerde mantar enfeksiyonu belirtileri, kedilerde mantar enfeksiyonu teşhis ve tedavi süreçleri hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Kedilere Mantar Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?
Kedilerde mantar enfeksiyonu mantar sporlarının yutulması, solunması ya da deri tarafından emilmesiyle gerçekleşir. Kedilerde deride meydana gelen mantar enfeksiyonları diğer enfeksiyonlardan daha yaygın görülmektedir. Her ne kadar çevrede çok çeşitli mantar türleri bulunsa da tüm türlerin kedinin sağlığını etkilemediği ifade edilebilir.
Mantar Enfeksiyonu Belirtileri
Kedilerde mantar enfeksiyonları ile ilişkili semptomlar, enfeksiyonun tipine bağlıdır. Kedilerde mantar enfeksiyonların yaygın olarak yol açtığı semptomlar şu şekilde sıralanabilir;
- Kilo kaybı,
- Ateş, "Kedilerin Ateşi Nasıl Ölçülür?" adlı içeriğimizde konu hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.
- İştah kaybı,
- Nefes almada zorlanma,
- Ciltte lezyon,
- Göz problemleri, "Kedilerde En Sık Görülen Göz Hastalıkları" adlı içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.
- Akciğer enfeksiyonları,
- Mesane enfeksiyonları,
- Cilt altında kist,
- Kanlı burun akıntısı,
- Hapşırma,
- Burun köprüsünün altında şişlik,
- Nöbet,
- Körlük,
- Paraliz,
- Anemi,
- İshal,
- Depresyon,
- Öksürük,
- Fiziksel aktiviteye karşı intolerans.
Her ne kadar tüm mantarlar enfeksiyona yol açmasa da rahatsızlığa neden olabilen çok sayıda mantar bulunmaktadır. Üstelik bu mantarlardan bazıları da sık rastlanan türlerdendir. Kedilerde en yaygın görülen mantar enfeksiyonu türleri;
- Rinosproidiyoz,
- Misetom,
- Blastomikoz,
- Histoplazmoz,
- Kriptokokoz,
- Kandidiyaz,
- Koksidiyoidomikoz,
- Asperjiloz,
- Sporotrikoz şeklinde sıralanabilir.
Mantar Enfeksiyonu Nedenleri
Birçok farklı bölgede hastalığa yol açabilecek çeşitli mantar türleri bulunmaktadır. Kedinin bu mantarlar ile çeşitli şekilde temas etmesi sonucunda enfeksiyon oluşumu ile karşılaşılabilir. Ayrıca halihazırda mantar enfeksiyonu olan kediyle temas halinde enfeksiyon sağlıklı kediye bulaşabilir. Bağışıklığı baskılayıcı hastalıkları olan ya da bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanan kediler de risk altındadır. Deride meydana gelen açık yaralara bulaşan mantarlar bu bölgelerden vücuda yerleşerek enfeksiyona yol açabilir. Bahçeli evlerde yaşayan ve bahçeye çıkan kedilerde de mantarın topraktan bulaşma riski oldukça yüksektir.
Teşhis ve Tedavi Yöntemleri
Bazı mantar enfeksiyonları oldukça nadir görüldüğü için teşhis edilmesi çok kolay olmamaktadır. Mantar enfeksiyonunun doğru bir şekilde teşhis edilebilmesi için kan tahlili ve diğer laboratuvar testlerinin yapılması gerekmektedir. Buna tam kan sayımı da dahildir. Bazı durumlarda teşhis için doku örneği gerekebilmektedir. Bunun için genel anestezi altında kedinin ameliyatı edilmesi gündeme gelir. Alınan doku örneği kontrol için laboratuvara gönderilir.
Kedilerde mantar enfeksiyonunun tedavisi, soruna neden olan mantarın türüne göre değişiklik göstermektedir. Bazı mantar enfeksiyonları kedilerden insanlara bulaşabilmektedir. Eğer kedinizde insanlara bulaşan türde bir mantar enfeksiyonu olduğu teşhis edilirse kedinin kliniğe yatırılması gerekmektedir. Bu şekilde hastalığın evde yaşayanlara yayılması önlenir.
Mantar enfeksiyonu olan ve hastalığı süresince evde olan kediler için alınması gereken bazı önlemler bulunmaktadır. Kedinin tuvaletini temizlerken maske ve eldiven takmak bunların başında gelmektedir. Ayrıca evde birden fazla kedinin olduğu durumlarda hastalığın diğer kediye bulaşmaması için enfekte olan kedinin izole edilmesi önemli bir tedbir olarak öne çıkar. Önerilen süre boyunca enfeksiyon taşıyan kedinin tuvaleti, mama ve su kabı ayrı bir odaya alınmalıdır ve sağlıklı kediyle teması kesilmelidir.
Deride görülen mantar enfeksiyonlarının tedavisi için genellikle topikal merhemler ve mantar önleyici ilaçlar kullanılır. Kedinin cildinde ya da burun içinde meydana gelen lezyonların alınması gerekebilmektedir. Bazı durumlarda mantar enfeksiyonuna eşlik eden ikincil bir enfeksiyon ortaya çıkabilir. İki enfeksiyonun aynı anda görülmesi kedinin sağlığı açısından zorlayıcı nitelik taşır. Bu nedenle iki enfeksiyonun aynı anda görüldüğü kediler genellikle birkaç gece veteriner kliniğinde kalabilmektedir. Bu süreçte serum ile ilaç tedavisi uygulanır. Mantar enfeksiyonunun tedavisi hemen sonuç vermez. Tedavi başladıktan birkaç hafta sonra yavaş yavaş iyileşme başlar.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.