Şişman kediler oldukça sevimli gözükürler ve kedilerin sallanan göbekleri ile koşmaları insanlar için şefkat ve sevgi uyandıran bir görüntü oluşmasına neden olur. Ancak kedilerle ilgili pek çok konuda olduğu gibi kedilerin sallanan sarkık göbeklerinin de bir sırrı var. Kedilerde ilkel kese ya da primordial pouch olarak adlandırılan ve göbek kısmında bulunan yapı onların gözümüze çok sevimli gelmesine neden olsa da aslında işin özünde onların avcı olduklarının evrimsel bir kanıtı denilebilir. Bu yazımızda kedilerde göbek sarkması olarak ifade edilen ilkel kese hakkında bilinmeyenleri ele alacağız.
Kedinin karnında yer alan ve yürüdüğünde sağa sola doğru sallanan yumuşak bir doku bulunmaktadır. Her ne kadar bu doku ilk görüldüğünde akla kedilerde göbek sarkması gelse de aslında bu varsayım doğru değildir. Kedilerde göbek sarkması olarak ifade edilen durum şişmanlık ya da kilo vermeye bağlı deformasyon anlamına gelmeyebilir. Özetle her göbeği sarkık kedi kilolu ya da kilo alıp vermiş demek değildir.
Kedilerin karın bölgesinde bulunan ve sarkık bir göbek görünüme sahip olan dokuya ilkel kese ya da primordial pouch adı verilmektedir. Deri, kürk ve yağ tabakasından oluşan bu kese herhangi bir hastalık ya da şişmanlık belirtisi değildir ve kedilerin doğal bir parçasıdır. İlkel kese tüm kedilerde bulunur. Ancak kesenin boyutları kediye göre değişiklik gösterebilir. Bazı kediler oldukça büyük bir keseye sahipken bazı kedilerde bu kese fark edilemeyecek kadar küçük boyuttadır. Kediler özellikle koşturduğunda ilkel kese rahat bir şekilde görülebilir. Kedilerde ilkel kesenin olduğu bölgeye dokunulduğunda oldukça yumuşak jöle benzeri bir doku olduğu hissedilir. Bazı kediler bu bölgeye dokunulmasından hiç hoşlanmazlar. Bu durum onların keseden rahatsız olduğu anlamına gelmez sadece karın bölgelerine dokunulmasından hoşlanmadıklarını ifade eder.
Kedilerde ilkel kesenin neden bulunduğu kesin olarak bilinememektedir. Ancak bu dokuyla ilgili bazı teoriler bulunmaktadır.
Kedilerde ilkel kesenin işlevi tam olarak bilinememekle beraber bu dokunun görevine ait birçok teori bulunmaktadır. Bu teorilerden üç tanesi genel anlamda kabul görmektedir. İlk teori kedilere koruma sağlamasıdır. Kese stratejik olarak iç organların üzerinde yer alır. Kediler birbirleriyle oynarken ya da kavga ederken arka patileriyle tavşan tekmesi adı verilen tekmeler atarlar. Bu tekmeler her ne kadar zararsız gibi gözükse de hedefini tutturan bir tekme iç organların ciddi biçimde zarar görmesine neden olabilir. Ancak sarkık kese kedilerin iç organlarını koruyan ekstra bir katman görevi görerek olası yaralanmalara engel olur.
Kediler son derece çevik hayvanlardır. İlkel kese onların daha hızlı hareket edebilmelerine yardımcı olur. Koşarlarken gerginleşen bu kese onlara ekstra esneklik ve daha ileri uzanma yeteneği sağlayabilmektedir. Kediler bu özellikleri sayesinde avcılardan kaçabilirler ya da avlarını kolay bir şekilde yakalayabilirler.
İlkel kesenin sağladığı bir diğer yararın büyük bir öğün için depolama alanı sağlaması olduğu düşünülmektedir. Vahşi doğada yaşayan kediler, evcil kediler gibi günde 2 - 3 öğün beslenemezler. Avlandıklarında olabildiğince çok yemek yerler ve bu keselerinde büyük miktarda yağ saklayabilirler. İlkel keseler sadece ev kedilerinde değil, vaşak, çita, aslan ya da kaplan gibi diğer tüm kedi türlerinde de bulunmaktadır. Üstelik büyük kedi türlerinde de aynı görevi görmekte, yani kedilerin besin depolamasına olanak sağlamaktadır.
Obezite, ilkel kese ile sık sık karıştırılabilmektedir. Kilo sorununun ev kedilerinde yaygın olarak görülmesi bu karıştırmanın temelinde yer alır. Obezite tıpkı insanlarda olduğu gibi evcil kedilerde de ciddi problemlere yol açabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle obez kedilerin dikkatli bir şekilde gözlemlenmesi ve beslenmesi gerekmektedir. Obez kedilerin beslenme planlarında veteriner hekimlerin de onayı ile diyet kedi maması tercih edilmesi önerilir. Kilo sorunu olan kediler için özel olarak formüle edilen diyet kedi maması çeşitlerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.
İlkel kese sarkık deridir ve kediler koştuğunda sağa sola doğru sallanmaktadır. Yukarıdan bakıldığında ise görülmemektedir. Obez kedilerin karınları ise daha yuvarlak şekillidir. Kediler koştuğunda kaburgalarının dışarıdan fark edilebilir olması gerekmektedir. Aksi durumda kedide obezite olduğu anlaşılmaktadır. Obez kedilerde sadece karın bölgesi değil tüm vücutta büyüme görülmektedir. Diğer tarafta sarkık kesede ise sadece karın bölgesinde doku fazlalığı olarak göze çarpan bir yapı yer almaktadır.
Bazı kişiler ilkel kesenin kısırlaştırma sonrasında ortaya çıktığını düşünmektedir. Ancak bu tam anlamıyla doğru bir düşünce değildir. Kısırlaştırma ile ilkel kesenin gelişiminin herhangi bir ilgisi bulunmadığı bilinmektedir. Bu yaygın kanının oluşmasının birincil nedeni ise ilkel kesenin gelişme dönemidir. Kedilerde ilkel kese yaklaşık olarak altıncı aydan itibaren gelişmeye başlamaktadır. Evcil kediler yine altı aylık olduklarından itibaren kısırlaştırılmaya başlanırlar. Bu süreçlerin denk gelmesi nedeniyle birçok kişi kedilerin ilkel keselerinin kısırlaştırma sonrasında ortaya çıktığını düşünmesine neden olmaktadır.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
