21.09.2021 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Köpeklerin sağlık sorunları arasında yaygın olanlardan birisi de gastrittir. Köpeklerde çeşitli hastalıkların belirtileri arasında yer alan ishal ve kusma, veteriner ziyaretlerinin de en yaygın nedenleri arasında sıralanmaktadır. Bu iki semptom, pek çok hastalığın semptomu olarak kabul edildiği için spesifik tanı sürecinde yeterli olmasalar da ishal ve kusma gastritin en yaygın belirtileri arasındadır. Bu yazımızda köpeklerde gastrit hakkında merak edilen soruları yanıtlayacağız. Köpeklerde gastrit neden olur, belirtileri nelerdir ve gastrit tedavisi hakkında merak edilenleri yazımızda bulabilirsiniz.
Gastrit köpeklerin midesinde bulunan gastrointestinal astarın yani mide zarının iltihaplanmasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sağlık sorunudur ve bu sağlık sorununun semptomları köpeklerin yaşam kalitesini oldukça düşürür. Mide zarının iltihaplanması olarak da tanımlanan bu sağlık sorunu kısa dönemli yani akut gastrit ya da uzun süreli yani kronik gastrit olarak ele alınır. Gastrit tek başına bir sağlık sorunu olabileceği gibi başka ciddi sağlık sorunlarının sonucunda da ortaya çıkabilir.
Köpeklerde gastrit nedenlerini ele alırken akut ve kronik gastrit ayrımı yapılması gerekir. Akut gastrit, köpeklerde kronik gastrite kıyasla çok daha sık görülmektedir. Köpeklerin özellikle de yeme alışkanlıklarıyla ilgili sorun olan veya pek söz dinlemeyen köpeklerin akut gastrit sorunu olma ihtimali yüksektir. Köpeklerin tüketmemesi gereken besinleri ya da maddeleri tüketmeleri akut gastritin en yaygın nedeni olarak ifade edilebilir. Köpeklerde akut gastrit vakalarına bakıldığında genellikle kontamine, toksik ya da kolayca sindirilemeyen maddelerin yutulmasından kaynaklanan iltihaplanmanın neden olduğu görülmektedir.
Akut gastrit nedenleri;
Köpeklerde kronik gastritin nedeni süreklilik arz eden mide iltihabıdır. Mide iltihabının sürekli hale gelmesinin nedenleri;
Köpeklerde gastrointestinal zarın ya da bir diğer deyişle mide zarının iltihaplanması durumunda meydana gelen gastrit tek başına belirtilere neden olabileceği gibi ülser, gastrointestinal tıkanıklık veya enfeksiyon gibi başka sorunlara da yol açabilir. Bu nedenle köpeklerde gastrit belirtilerinin sadece ishal, kusma gibi doğrudan mide ve sindirim sistemi ile alakalı belirtiler olmasına gerek yoktur.
Köpeklerde gastrit belirtilerinin mutlaka dikkate alınması ve fark edildiğinde veteriner hekime danışılması gerekir. Akut gastrit belirtileri kısa sürede ortadan kaybolacağı için kolay bir şekilde gözden kaçabilir ancak belirtilerden herhangi birisi ile birden fazla karşılaşıldığında gastrit ihtimali sebebiyle veteriner hekime danışılması gerekir.
Köpeklerde gastrit teşhisinde genellikle idrar ve kan testleri kullanılır. İdrar ve kan testleri akut vakalarda teşhise yardımcı olmaktadır. Bazı durumlarda daha kapsamlı inceleme ihtiyacı gerekebilir. Endoskopi, karın bölgesinin röntgeni ya da karın ultrasonu da köpeklerde gastrit teşhisi için kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır. Köpeklerde kronik gastrit söz konusu olduğunda mutlaka altta yatan sebebin bulunması gerekmektedir.
Köpeklerde gastrit tedavisinde iki farklı yaklaşım ele alınır. Köpeklerde akut gastrit vakalarında genellikle herhangi bir tıbbi müdahaleye gerek kalmadan düzelme meydana gelir. Akut gastrit sık tekrar etmeye başladığında daha detaylı tedavi planlamaları gerekir.
Köpeklerde akut gastritin tedavi planlamasında genellikle midenin rahatlatılması esas alınır. 24 - 48 saat aralığında köpeği yiyeceklerden uzak tutmak. İlk 24 saat içerisinde sık sık ama az miktarda su tüketimini sağlamak önemlidir. Eğer köpek su tükettiğinde kusmaya başlıyorsa tekrar veteriner hekime danışılması ve farklı bir tedavi planına geçilmesi gerekir. Tıbbi olmayan bu tedavi süreci başladıktan itibaren 24 saat içerisinde herhangi bir şekilde kusma meydana gelmezse sindirilebilirliği yüksek, veteriner hekim tarafından önerilen besinlerin ufak porsiyonlar ile tüketimine başlanması uygundur. Beslenmeye günlük mama tüketiminin yarısını 4 ila 6 porsiyona bölerek başlanabilir. Beslenme başladıktan sonraki günlerde yaklaşık 3 gün içerisinde normal mama miktarına dönülebilir. Eğer bu dönemde kusma tekrarlarsa veteriner hekime danışılması gerekir.
Köpeklerde gastrit tedavisinde gerekli görülmesi halinde ilaç kullanımına başlanması gerekir. Ek olarak köpeğin susuz kalma durumuna göre sıvı tedavisi uygulanması da gereklilik haline gelebilir. Köpeklerde kronik gastrit ise altta yatan nedenin mutlaka tedavi edilmesini gerektiren bir durumdur.
Köpeklerde gastritin tedavi edilmesinden sonra çeşitli önlemlerin alınması gerekebilir. Köpeğin sağlık durumuna uygun mama seçimi yapılması bu noktada hastalığın tekrarlamaması açısından önemlidir. Bunun yanı sıra köpeğin canı ne isterse yemesine izin verilmemesi gerekir. Eğer köpek tek başına kaldığı zaman çöpleri karıştırmaya, dışarda bulduğu gıdaları yemeye meyilli ise serbest ya da kontrolsüz dolaşmasına izin verilmemesi gerekir. Köpeğin midesinde tahrişe neden olan besinlerden uzak tutulması da gastrit için alınabilecek önlemler arasında yer alır. Köpeğin sağlık sorununa uygun mamalar ile beslenmesi ve bu beslenmenin de en az 3 hafta ideal olarak da 6 - 8 hafta aralığında devam ettirilmesi beslenme kaynaklı gastritin engellenmesine yardımcı olur ve köpeğin diyetini ayarlamayı kolaylaştırır. Herhangi bir mama değişimi sonrasında mamanın köpek için uygun olup olmadığını anlamak için yeterli zamanın geçmesi beklenmelidir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.