Siyatik sinir, diz arkasında ve altında yer alan kaslara bağlanan, iki bölüme sahip duyusal motor sinirdir. Siyatik siniri oluşturan bölümlere tibial ve peroneal sinirler adı verilir. Köpeğin yedinci omurundan ve kuyruk sokumundan gelen bir sinirdir. Sinirin büyük siyatik çentiği üzerinden geçmesi nedeniyle pelvik kırıklar ya da kas içine yapılan enjeksiyonların yanlış yapılması sonucunda hasar görebilmektedir. Bölgede tümör büyümesi de sinir üzerinde etkiye sahiptir. Siyatik sinir hasarı çeşitli belirtilere neden olmaktadır.
Siyatik sinir hasarının belirtileri bariz şekilde ortaya çıkar. Bu belirtilerin görülmesi durumunda teşhis ve tedavi edilmesi için veteriner hekime başvurulması gerekmektedir. En sık görülen belirtiler arasında;
Siyatik nöropati, siyatik sinir üstünde baskı sonucunda ortaya çıkabilir. Bu durum bölgede iyi huylu tümör gelişmesine yol açabilmektedir. İstenmeyen kazalar sonucunda pelvik bölgede meydana gelen kırıklara bağlı sinir hasarı gelişebilmektedir. Bunun dışında insanlarda olduğu gibi siyatik siniri üzerinde baskıya yol açan lumbosakral hastalıklar da siyatik sinir hasarı nedenlerinden bir diğeridir. Siyatik sinir hasarı meydana gelen hasarın şiddetine göre üç farklı türe ayrılır.
Nöropraksi en hafif sinir hasarıdır. Köpeğin sinir hasarı oldukça hafif olduğu için belirtilerin şiddeti de oldukça hafiftir. Uygun bir tedavi ile hasarın kendisi ve yol açtığı belirtiler geri döndürülebilir durumdadır.
Aksonotmez, siyatik sinirinin ikinci sınıf hasarıdır. Bu hasarda köpeğin aksonlarında kısmi tahrip görülmektedir ancak çevreleyen bağ dokusu hala sağlamdır. Bu nedenle aksonotmez ile sınıflandırılan köpeklerde genellikle sinir, ağrı ve arka uzuvlarını germe yetersizliği nedeniyle motor fonksiyon eksikliği görülebilmektedir. Ayrıca bu seviye hasarda kas kaybı da yaygın görülen belirtilerden birisidir.
Siyatik sinir hasarının en şiddetli olduğu durumdur. Bu durumda yaralanmanın geri dönüşü ve tamamen iyileşmesi mümkün değildir. Siyatik sinirinin aksonlarının yanı sıra bağ dokusunun da tamamen tahrip olması sonucunda sinir hasarı nörotmez olarak değerlendirilir.
Travma durumunda oluşan siyatik sinir hasarı klinik belirtilere, travmatik yaralanma öyküsüne, elektrofizyolojiye, spinal refleks testlerine ve röntgen sonuçlarına bakılarak teşhis edilir. Spinal refleks testi diz ekleminin bükülmesini belirlemek için uygulanan bir geri çekme refleks testidir. Siyatik sinir hasarının tümör sonucu ortaya çıkması durumunda ise lenfosarkom gibi kanserli kitlelerin varlığını kontrol etmek amacı için bilgisayarlı tomografi, MR ya da ultrason gibi gelişmiş görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır.
Siyatik sinir hasarının tedavisi, hasarın şiddetine, nedenine ve daha birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir. Siyatik sinirin tamamen felç olması durumunda dijital ekstansör tendonu cerrahi olarak femurdaki bir bölgeye yönlendirilebilmektedir. Bu işlem sayesinde diz eklemi kuadriseps kası tarafından desteklenir.
Lumbosakral pleksusa yönelik yaralanma sonucu oluşan siyatik sinir hasarının tedavisi için genellikle hasardan etkilenen arka uzvun amputasyonu gereklidir. Bu köpekler için ciddi bir ameliyattır ancak iyileşme oranı oldukça yüksektir. Tümör kaynaklı sinir hasarlarında ise kitlenin cerrahi olarak çıkarılması ya da kemoterapi gibi tedavi yöntemleri gündeme gelmektedir.
İyileşme süreci de uygulanan tedaviye göre değişiklik göstermekle birlikte yaklaşık 2 - 6 ay arasındadır. Travmatik yaralanmalar sonucunda amputasyon gerekmeden yapılan ameliyatlardan sonra enflamasyonu önlemek için steroid olmayan anti enflamatuvar ilaçlar kullanılmaktadır. Bu sayede bölgedeki kan dolaşımı desteklenerek sinirlerin iyileşmesi sağlanır ve ödem riski de düşürülür.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
