Siz de köpeğinin çıkardığı sesler karşısında şaşkınlığını gizleyemeyenlerden misiniz? Günün neredeyse her anı yanımızda olsalar dahi özlediğimiz dostlarımız, kimi zaman öyle sesler çıkarıyorlar ki "Köpekler konuşur mu?" sorusu zihinlere düşüyor. Bilimsel açıdan yaklaşmak gerekirse, evet, köpekler dillerini ve dudaklarını çok başarılı bir şekilde kontrol edemiyor ve insanlar gibi konuşamıyor ancak çıkardıkları farklı seslerle hangi ruh hâlinde olduklarını, taleplerini ve memnuniyetsizliklerini dile getirebiliyorlar. Diğer köpeklerle iletişim kurarken, oyun oynarken, insanlarla karşılaştıklarında köpeğinizin çıkardığı seslerin farklılaşması, onun dünyasında keşfedilecek çok daha fazlası olduğunu gösteriyor. Bu yazımızda köpeğin havlamasını, ulumasını ya da homurdanmasını analiz etmeyi kolaylaştıracak açıklamalar bulabilir, onunla olan bağınızı güçlendirecek adımlar atabilirsiniz.
Köpek seslerinin ne anlama geldiğini daha kolay anlamak için, köpeğinizin çıkardığı sesleri farklı kategorilere ayırabilirsiniz. Köpeklerde yaygın görülen sesler havlama, hırlama, uluma, sızlanma, ağlama, iç çekme gibi farklı başlıklarda incelenebiliyor. Ancak dikkat edilmesi gereken, köpek sesleri yorumlanırken köpeğin vücut dilinin de göz önünde bulundurulması. Köpeğin kuyruğu ne konumda, çıkardığı sesler hangi eylem sırasında belirginlik kazanıyor? Örneğin köpeğin oyun oynarken çıkardığı homurdanma sesleri hangi ruh hâlini yansıtıyor? Bu gibi soruların yanıtları köpeklerin çıkardıkları seslerin anlamlandırılması bakımından önem taşıyor. Bu noktada köpeklerin ırksal özelliklerinin de göz önünde bulundurulması gerekiyor. Bazı köpek ırklarının, ırklara has sesler çıkardıkları biliniyor. Beagle, Sibirya kurdu, Schnauzer, Chihuahua ve Yorkshire Terrier'lerin oldukça sesli oldukları; Sibirya kurtlarının, Rotweiller'ların, Shiba Inu'ların ve Basenji'lerin de kendilerine has sesler çıkardıkları söylenebiliyor.
Havlama, köpeklerde en sık karşılaşılan ses türlerinin başında gelir. Köpeklerin iletişim kurmak, istemedikleri bir durumla karşılaştıklarında uyarıda bulunmak, duygularını ifade etmek veya dikkat çekip köpek sahiplerini harekete geçirmek için sergiledikleri vokal ses olarak basit şekilde ifade edilebilir. Köpek havlaması farklı tonlarda, farklı sıklıkta görülebilir. Bazı köpekler derinden havlarken bazı köpekler tiz sesler çıkarır. Pencereden bakıp farklı bir şey gördüklerinde, tuvalet ihtiyaçlarını gidermek için insanlara haber vermek için ya da acıktıklarında köpeğin havlamasını duymak mümkündür. Havlamanın farklı şekillerde duyulmasına zaman içerisinde köpek sahipleri alışacak ve köpeklerin her bir tondaki havlamasının ne anlama geldiğini öğreneceklerdir. Az önce de belirtildiği gibi, vücut dilinin okunması havlama sesleri arasındaki ayrımın belirlenmesinde önemli bir etki yaratacaktır. Köpeğin derin ve kesin bir şekilde havlaması uyarı olabilirken, havlarken kuyruğunu sallaması eğlendiğini gösterebilir.
Köpekler, özellikle de yavru köpekler sık sık ağlamaya benzer sızlanma sesleri çıkarırlar. Bu davranış, sahipleri ev dışındayken, oyun istediklerinde ya da besleme sürecinde görülebilir. Yüksek sesli sızlanma bazı durumlarda mutsuz olduklarını yansıtma biçimlerine de dönüşebilmektedir. Dikkat edilmesi gereken unsurlardan biri köpeklerin acı çektiklerinde de sızlanıp ağlama sesleri çıkarabilmeleridir. Ek olarak bazı köpekler aşırı heyecanlandıklarında da ağlayabilirler. Sızlanma seslerinin doğru yorumlanabilmesi için, zamanlamasının gözlemlenmesi tavsiye edilir. Böylelikle acıdan mı, yoksa daha pozitif bir duyguyu ifade etmek için mi sızlandıkları anlaşılabilir.
Bazı ırklar uluma davranışını sıklıkla sergiler, kurtlardan miras aldıkları düşünülen bu sesi kurtlar kendi aralarında iletişim kurmak için çıkarırlar. Köpeklerde de benzer bir durumun söz konusu olduğu düşünülür. İletişim kurmanın yanı sıra köpeklerin bölge işaretlemek ve hakimiyetlerini ortaya koymak için de uludukları düşünülür. İlgi çekmek ya da yüksek seslere tepki vermek için de uluyabildikleri biliniyor.
Köpeklerde iç çekme sesi hem derin bir üzgünlüğü hem de aşırı mutluluğu ifade edebilir. Uzun bir yürüyüşten sonra işitildiğinde mutluluk yansıması olarak değerlendirilebilen bu davranış, oyun oynama istekleri reddedildiğinde sergilendiğinde üzgünlük anlamına gelebilir. Yavru köpeklerde iç çekme sıklığı artabilir. En basitinden, uykudan yeni uyandıklarında rahatlama hissinin yansıması olarak da gözlemlenebilir.
Köpekler genellikle negatif hisler içerisindeyken hırıltılı ses çıkarıyor. Ağrı hissettiklerinin, korktuklarının, öfkelendiklerinin bir işareti olarak sınıflandırılabilen bu ses, oyun oynarken de duyulabiliyor. Dikkatli olunmasında da fayda var, hırlama sesleri köpeğin uyarılmış durumda olduğunu gösteriyor. Çok kısa sürede bu sesin tırmanması ve agresyona dönmesi mümkün oluyor. Dolayısıyla köpeğinizin uzun süre hırladığını gözlemlediyseniz vücut diline odaklanmanız en doğrusu olacaktır. Kulakları, duruşu, hırlarken çıkardığı ses tonu oyuncu mu, yoksa agresif bir ruh hâlinde mi olduğu konusunda size fikir verecektir.
Kimi zaman köpekler televizyondan, radyodan ya da insanlardan çıkan seslere şarkı söylermişçesine eşlik edebiliyor. Köpek sahipleri için oldukça eğlenceli bulunsa da özellikle komşular köpeklerin kendilerine özgü şarkılarından rahatsız olabiliyor. Dolayısıyla bu ses çıkarma türünün eğitimle baskılanması tavsiye ediliyor. Köpek eğitimi için kullanılabilecek ekipmanları buradan inceleyebilirsiniz. Uzmanlar, köpeklerin şarkı söylemesinin ardındaki nedenin kurtlardan kalma bir içgüdü olabileceğini savunuyor.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
