Evcil hayvanların sağlıklı ve mutlu bir hayat sürmesi, onların dostluğunu paylaşan kişilerin en önemli önceliklerinden biridir. Kedilere böyle bir hayat sunmak için onları düzenli olarak veterinere götürmek, hekimlerce rutin kontrollerinin yapılmasını sağlamak ve aşı takvimine uymak ilk adımlar olarak önemlidir. Ancak ister ev kedileri olsun ister sokak canları, onlarla ilgilenen kişileri haklı olarak tedirgin eden bir durumu atlamamak gerekir: Kedilerden insanlara geçen hastalıklar. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde sizler için hayvanlardan insanlara geçen hastalıkları ve bu hastalıklardan korunma yöntemlerinden bahsettik.
Kediler sevimli, temiz ve zeki canlılar olmalarıyla pek çok evde kendisine yer bulan evcil hayvanlardır. Pek çok kediyse sokaklarda hayvanseverler tarafından korunmakta ve bakılmaktadır. Ancak oyun oynarken ya da sevgilerini gösterirken herkese neşe saçan kedilerin taşıyabileceği bir risk konusunda farkındalığa sahip olmak gerekir. Zoonotik hastalıklar, hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklar için kullanılan bir terimdir. Kedinin böyle bir hastalığa sahip olması, bu hastalığı insanlara bulaştırmasına neden olabilir. Elbette kedinin sahip olduğu her hastalık insanlara bulaşmaz.
Kedilerden bulaşan hastalıklar ve enfeksiyonlar birbirlerinden farklı belirtilere yol açar. Eğer aşağıdaki belirtilerden birini gösterdiğinizden şüpheleniyorsanız profesyonel yardım için bir doktora danışmanız önerilir. Ayrıca kedinizin de bir veteriner hekim tarafından muayene edilmesi gerekebilir.
Kedi Tırmığı Hastalığı: Kedinizde bu hastalığa neden olan bir bakteri varsa ve bir insanı tırmalar ya da ısırırsa bu hastalık insana da geçer. İnsanlarda genellikle iltihaplı lenf düğümleri meydana gelir ve bu duruma ağrı, ateş ve şiddetli baş ağrıları eşlik eder.
Salmonelloz: İnsanlarda kusma ve ishale neden olan salmonelloz, enfekte bir kedinin dışkısına temas edilmesiyle bulaşır.
Tenya: Kediler, tenyaların bulaşmasına aracılık edebilir. Düşük bir ihtimal gözükmesine rağmen, tenya taşıyan bir pirenin tüketilen gıdalarda, dokunulan mobilyalarda ya da benzeri yerlerde bulunması ve kazayla yutulmasıyla bulaşır. Çocuklar yetişkinlere göre tenyalara karşı daha duyarlıdır. Tenyaların varlığı; uykuda salya akıntısı, karın ağrısı, boşaltım sorunları ve sebepsiz kilo kaybı gibi belirtilere yol açar.
Kancalı Kurtlar ve Yuvarlak Kurtlar: Yetişkin kedilerden ziyade yavru kedilerin taşıdığı kancalı kurtlar, insanlara kedilerin dışkısı aracılığıyla bulaşır. Bağırsak kanaması, şiddetli kaşıntı ve iltihaplanma gibi sonuçlar doğurabilir. İlk belirtisi karın ağrısıdır. Yuvarlak kurtlar da aynı şekilde dışkıyla yayılır ve karın ağrısı, kusma, ishal, halsizlik, kilo kaybı gibi belirtilere neden olur.
Mantar Hastalığı: Mantar hastalığı, kolay bulaşan ve kaşıntıya neden olan bir enfeksiyonudur. Profesyonel yardım alınmadığında tekrarlayabilir.
Giardiazis: Enfekte olmuş bir suya dokunulmasıyla insana geçen bir enfeksiyondur. İshale ve mide rahatsızlığına yol açar.
Toksoplazmoz: Bir kedinin kirli su kabıyla temas edilmesi ya da kedi tuvaletinin temizlenmesi sırasında hava yoluyla bulaşabilen toksoplazmoz, ishale neden olur. Bebeklerine zarar verebileceği için hamile kadınların dikkat etmesi gereken bir enfeksiyondur.
Kuduz: Kuduz olan bir kedinin insanı ısırmasıyla bulaşır. Kuduz, insanı öldürebileceği için son derece tehlikelidir. Isırılan kedinin kuduz olduğundan şüpheleniliyorsa belirtiler beklenmeden profesyonel yardım alınmalıdır.
Uyuz: Uyuza sebebiyet veren akarlar, kaşıntıya ve kabuklanmalara, kızarıklıklara, şiddetli ağrıya neden olur. Çok kolay bir şekilde, çeşitli yollarla kolayca bulaşabilir. Profesyonel yardım alınmadan geçmesi çok zordur ve nüksedebilir.
Lyme hastalığı: Enfekte kene taşıyan kedilerden insanlara geçen lyme hastalığı, boğa gözüne benzeyen bir cilt döküntüsüyle kendini belli eder. Ayrıca buna genellikle baş ağrısı, kas ağrısı ve ateş eşlik eder.
Leptospiroz: Enfekte olmuş bir kedinin idrarıyla bulaşan bir enfeksiyondur ve menenjite, böbrek hasarına neden olabilir. Bununla birlikte solunum sorunlarına ve potansiyel olarak ölümcül başka yan etkilere yol açabilir.
Veba: Çok nadir de olsa kedide veba olması durumunda insanlara bulaştırabilir.
Q humması: Bir kedinin kanında bu enfeksiyonun bulunması nadir bir durumdur ancak insanlara hava yoluyla bulaşabilir.
Campylobacteriosis: Kediyle temas yoluyla bulaşabilen campylobacteriosis çoğunlukla kendi kendine iyileşse de tıbbi müdahale gerektiren ciddi hastalıklara yol açması da mümkündür.
Kedilerden insanlara bulaşan hastalıklardan korunmak için en önemli adım, kedinizin düzenli veteriner hekim kontrollerini aksatmamak ve veteriner hekim tarafından belirlenen aşı takvimine uymaktır. Ancak sokak kedileri için bu durum geçerli olmayabileceği ve evdeki kedinizle bir sürpriz yaşamamak için bazı korunma ve iletişim önlemlerine dikkat etmeniz iyi olabilir.
Kişisel hijyeninize dikkat etmeniz gerekir. Kedinin tuvaletini ya da mama, su kaplarını temizledikten sonra ağzınıza ya da yüzünüze götürmeden önce ellerinizi bol sabun ya da uygun diğer maddelerle dezenfekte etmelisiniz. Tercihen ve/veya risk durumuna göre temizlik sırasında eldiven ve maske de takabilirsiniz.
Kedinize çiğ ya da az pişmiş et vermemelisiniz. Bazı ciddi hastalıklar kedilere çiğ ya da az pişmiş et verilmesiyle bulaşır. Ayrıca kedinizin yüksek kaliteli mamalarla beslenmesi de bağışıklık sistemini destekleyecektir. Kedi maması çeşitlerini incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Özellikle sokakta yaşayan patili dostlarımızla ilgilenirken dikkatli olmalısınız. Onları sevmek ya da kaşımak için sıkıştırmamalı, tedirgin görünüyorlarsa yanlarına fazla yaklaşmamalısınız. Kedilerin kimi durumlarda aşırı korumacı davranabileceğine ve yabancılardan kendilerini korumaya çalışabileceklerine dikkat etmelisiniz. Tüylerini kabartmış ve sırtını yay şeklinde yukarı doğru kavislendirmiş, kulakları geriye doğru yatık ve/veya tıslayan kedilerin size zarar verme ihtimali yüksektir. Hatta bazı kediler elinizdeki yiyeceği almak için fazla heyecanlandığından dolayı bile sizi ısırabilir ya da tırmalayabilir. Elbette, onlarla temas kurduktan sonra ellerinizi dezenfekte etmeden önce ağzınıza ve yüzünüze götürmemeli, enfekte olma ihtimali bulunan giysilerinizi ve diğer eşyaları da uygun şekilde temizlemelisiniz.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
