Muhabbet kuşlarında kuruma hastalığı, kuş sahiplerinin korkulu rüyalarından biridir. Muhabbet kuşlarında, kanaryalarda, sultan papağanlarında ve nadiren daha büyük kuşlarda da ortaya çıkabilir. Akut ya da kronik olup olmadığına göre hastalığın klinik belirtileri değişebilir. Yaygın semptomları arasında iştahta değişim, kusma, dışkıda tohumlar ve kilo kaybı bulunur. Kuşlarda kuruma hastalığı, başlı başına bir hastalık olmaktan ziyade bir süreç ve hatta bir sonuç olarak nitelendirilir. Bu yazımızda kuruma hastalığı nedir? ve muhabbet kuşu kuruma hastalığı neden olur? gibi önemli soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Kuruma hastalığı, geçmiş dönemde çok büyük bir bakteri olduğu düşünüldüğü için megabakteri olarak adlandırılan ancak günümüzde bir tür mantar olduğu belirlenen ve ismi Macrorhabdus ornithogaster olarak değiştirilen, geniş çubuk şeklinde organizmalar nedeniyle oluşur.
Kuşların gastrointestinal sistemlerinde yaşayan bu mantar, düşük seviyelerde olduğunda semptomlarını fark etmek pek mümkün olmayacaktır. Kuşların bağışıklık sistemi zayıfladığında ve/veya kuşta bağışıklık sisteminin gücünü azaltan bir hastalık meydana geldiğinde mantarın kontrolü zorlaşmakta ve klinik semptomlar ortaya çıkmaktadır. Genellikle 2-3 yaşlarında yetişkin kuşlarda görülen kuruma hastalığı, erkekleri ve dişileri eşit oranda etkiler. Kuş bakımının eksik yapılması, kuşların strese girmesi ve genetik faktörler hastalığın ortaya çıkma riskini yükseltebilir.
Kuşlarda kuruma hastalığı tedavisi zor ve zahmetlidir. Dolayısıyla "Kuruma hastalığı nasıl oluşur?" sorusunun yanıtlarının bilinmesi de önemlidir. Macrorhabdus ornithogaster adlı maya ve bu mayanın yol açtığı avian gastric yeast hastalığı enfekte olmuş kuş dışkılarıyla, suyla ya da gıdalarla temas eden kuşları etkileyebilir. Bazı kuşların bağışıklık sistemleri mantarı baskılayabilecek güce sahip olduğundan kuruma hastalığı belirtilerinin gözlemlenmesi zor olabilir.
Muhabbet kuşu kuruma hastalığı az önce de belirtildiği gibi eski adı ile megabakteri, güncel ismi ile Macrorhabdus ornithogaster adlı bir mantar organizması nedeniyle oluşur. İştahta değişim, zayıflama, kusma gibi sindirim sistemi ile ilişkili belirtilerle karakterize olan kuruma hastalığı, akut ya da kronik olarak gözlemlenebilir. Akut tipinde, kuşlar aniden hastalanır ve genellikle 24 - 48 saat içerisinde hayatlarını kaybederler. Bu süreçte kuşlar çok depresif ve sessiz olabilir, kan izleri olan sıvı kusabilirler. Kronik tipte, hastalık daha yavaş ilerler. Hastalığın yaygın olarak görülen tipi kronik tiptir. Kronik kuruma hastalığında kuşlar aşırı derecede kilo kaybederler. Dışkıda sindirilmemiş tohumlarla karşılaşılabilir. İshal yaygındır. Kuruma hastalığı kronik tipte geliştiğinde bunların yanı sıra aşırı gıda alımı, akabinde iştah kaybı ve kusma gibi sindirim sistemi problemlerinin gözlemlenmesi de mümkündür. Tüm bu belirtilerin sindirim sistemi problemleri olmasının nedeni mantarın sindirim sistemine yerleşmesidir. Benzer belirtiler gözlemlendiğinde zaman kaybetmeden veteriner hekimlere danışılması önemlidir.
Genellikle enfekte kuşun dışkısı ile temas sonucunda bulaşan bu hastalığın teşhisinde taze dışkı örneklerinin incelenmesi pratik bir yöntem olarak öne çıkar. Dışkı testleri haricinde radyoloji de doğru sonuçlar vermektedir. Mantar organizması son derece büyük olduğu için mikroskop altında görüntülenebilir.
Kuşlarda kuruma hastalığı tedavisi kuş özelinde planlanır. Kuşun genel sağlık durumu ve klinik belirtileri bu noktada yol gösterici olacaktır. Antibiyotikler, kuruma hastalığı tedavisinde etkili değildir ve organizma aynı zamanda birçok mantar önleyici maddeye karşı dirençli olabilir. Tedavi sırasında mantar önleyici ilaç kullanımı yaygındır, sindirim sistemi iyileşirken kuşlara kolay sindirilebilen besinler verilmesi önerilir. Tek kuşun tedavisi birden çok kuşun tedavisinden daha kolay olarak nitelendirilir. Fazla kuşun bir arada yaşadığı ortamlarda kuruma hastalığının tedavisinin başarı oranı belirgin ölçüde düşebilir.
Tedavi zor olduğu için kuşlarda kuruma hastalığına karşı gereken önlemlerin alınması en doğrusudur. Bu hastalığı önleyen bir aşı bulunmamaktadır. Birden fazla kuşun yaşadığı ortamlarda enfekte olan ya da mevcuttaki kuşların yanına yeni gelecek olan kuşun veteriner hekim kontrolünden geçmesi ve 30 gün boyunca karantinaya alınması en etkili adım olarak kabul edilir.
Muhabbet kuşlarında farklı nedenlerle farklı hastalıkların oluşması mümkündür. Bu hastalıklar ve belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak erken tıbbi müdahale ile dostlarımızın sağlıklarının korunmasına yardımcı olacaktır. Muhabbet kuşlarında yaygın görülen hastalıklar ve tedavi süreçleri ile ilgili bilgi almak için muhabbet kuşu hastalıkları hakkında hazırladığımız içeriğimizi buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
