Söz konusu eve yeni bir köpek almak olduğunda yavru bir köpek almak ile yetişkin bir köpek sahiplenmenin arasında bazı büyük farklar bulunur. Her ikisinin de kendine has avantajları ve dezavantajları vardır. Yetişkin köpek sahiplendiğiniz zaman daha önceki evinde almış olduğu bazı eğitimler olabilir. Ancak köpek çeşitli nedenlere bağlı olarak tuvalet eğitimi gibi bazı eğitimleri unutabilir ya da yaşadığı değişim sebebiyle kafası karışabilir. Bu durumda köpeğin tekrar eğitilmesi gerekir.
"Yetişkin köpeklerde tuvalet eğitimi nasıl verilir?" sorusu bu noktada yetişkin köpek sahiplenmiş herkesin soracağı sorulardan bir tanesidir. Aslında yetişkin köpeklerde tuvalet eğitimi, yavru köpeklerde tuvalet eğitiminden çok farklı değildir. Daha önce bir köpeğe tuvalet eğitimi verdiyseniz bu eğitimi de çok kolay bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Ancak daha önce hiç tuvalet eğitimi vermediyseniz de korkacak bir şey yok. Birkaç küçük detayı göz önünde bulundurarak bunu kolay bir şekilde yapabilirsiniz.
Yavru köpeklerde tuvalet eğitimi teknikleri edimsel koşullandırma adı verilen bir davranış yönlendirme biçimi ile gerçekleştirilir. Bu yöntem yapılması gereken davranışı bir etki ile ilişkilendirme şeklinde uygulanır. Yetişkin köpekler de, yavru köpekler gibi edimsel koşullandırma ile eğitilebilir. Bu nedenle aslında yetişkin köpeklerde tuvalet eğitimi için yavru köpeklerde yapılan tuvalet eğitimini uygulamak yeterlidir.
Köpeğinizin tuvalet eğitimi alması ya da aldığı eğitimi hatırlayabilmesi için ilk yapmanız gereken bir rutin oluşturmaktır. Bu rutin sayesinde diğer tüm değişkenler ortadan kaldırılır ve köpeğiniz hem onu hem de sizi mutlu edecek davranışı daha çabuk benimser. Bu nedenle köpeğinizi her gün aynı saatte dışarı çıkarmanız ve tuvaletini yapması için belirlediğiniz yere götürmeniz önemlidir. Bu esnada köpeğiniz tuvaletini yapmak için oturduğunda belirlemiş olduğunuz bir kelimeyi söylemeniz köpeğin tuvalet eğitimini daha da kolaylaştırır. Köpeğiniz bu kelime ile tuvaleti ilişkilendirerek davranışı daha çabuk öğrenir.
Köpeğiniz tuvaletini yaptıktan sonra onu hemen orada ödüllendirmeniz gerekir. Eve döndüğünüzde ödüllendirmeniz onun için bir anlam ifade etmeyecektir. Ayrıca bu şekilde köpeğiniz eve döndüğünde ödüllendirildiğini görerek dışarı çıkmak istemeyecektir. Köpeklerin severek tüketeceği köpek ödül maması çeşitlerini buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
Tuvalet eğitiminde önemli noktalardan birisi de beslenmedir. Köpeğinizin beslenmesini de her gün aynı saatlerde düzenli bir şekilde sağlamanız gerekir. Eğer mamasını verdikten sonraki yarım saat içerisinde hepsini yemezse kalan mamayı almalısınız. Beslenme düzeni ile birlikte tuvalet ihtiyacı da düzene girer.
Eve yetişkin bir köpek geldiği zaman tek ihtiyacınız olan ona bir tuvalet eğitimi vermek değildir. Bu nedenle "Yetişkin köpeğe tuvalet eğitimi nasıl verilir?" sorusu tek başına yetersiz kalır. Sahiplendiğiniz köpek tuvaletini evin içinde yapmaya alışmış olabilir. Ona yeni bir tuvalet eğitimi verirken aynı zamanda daha öncede almış olduğu eğitimi değiştirmeniz gerekir. Bunun için onu sürekli gözetim altında tutmalısınız. Çünkü göz önünde olmadığında eski evinde alıştığı gibi banyoya ya da balkona tuvaletini yapıyor olabilir.
Ev içerisinde gezebileceği kadar ancak çok uzaklaşamayacağı uzunlukta bir tasma alışma sürecinde yardımcı olabilir. Köpeğinizin yanında olamayacağınız durumlarda tasma yardımı ile evde tuvaletini yapmayı engelleyebilirsiniz. Ancak uzun süreli evde olmayacağınız durumlarda bu yöntemin köpeğinizi olumsuz etkileyebileceğini de göz önünde bulundurmanız gerekir. Bu nedenle yetişkin köpeklere tuvalet eğitimi verirken daha sabırlı ve anlayışlı olmak gerektiğini unutmamalısınız.
Köpeğiniz tuvaletini yapmadan önce o bölgeyi uzun uzun koklar ve sonrasında etrafında daire çizmeye başlar. Bu davranışı yaptığını gördüğünüzde ona hemen engel olarak dışarı çıkarabilir ve tuvaletini dışarı yapmasını sağlayabilirsiniz. Bunu yaptıktan sonra onu okşamak, sevmek ya da ona ödül maması vermek eğitimi çok daha etkili hale getirecektir.
Köpeğinizin istemediğiniz bir yere tuvaletini yaptığını gördüğünüzde onu hemen dışarı çıkarın ve bitirmesini sağlayın. Dışarı çıktığı zaman tuvaletini yapmayı bitirdiğinde ise ödül maması verebilirsiniz. Evde bir kaza meydana geldiğinde onu sakın cezalandırmayın. Hayvanlarda, insanlarda olduğu gibi bir ceza anlayışı yoktur. Cezalandırma, istenmeyen davranıştan birkaç saniye sonra yapılsa bile bunu ilişkilendiremezler. Bir kaza sonrasında ona bağırarak ya da onun burnuna vurarak cezalandırdığınızda sizden ya da sizin önünüzde tuvaletinizi yapmaktan korkar hale gelir. Köpekler sahiplerini severler ve onları memnun etmek isterler. Bu nedenle onları ödüllendirmek hangi davranışların doğru olduğunu öğrenmelerini çok kolaylaştırır. Ancak cezalandırma kafa karışıklığına neden olur ve köpeğin kaygılarının artmasını sağlayarak yanlış hareketleri istemese de siz yokken gerçekleştirmesinde etkili olur.
Köpeğinizin eve tuvaletini yapması her zaman tuvalet eğitiminin olmaması ya da tuvaletini eve yapmaya alışmış olmasından kaynaklı olmayabilir. Bazı köpekler bölgelerini işaretlemek için bunu yapabilirler. Kısırlaştırma bu problemin önüne geçmeyi sağlasa da uzun zamandır alışkanlık haline gelmiş olan bu davranışın bırakılması her zaman kolay olmaz.
Köpekler kaygı, stres, anksiyete yaşadıklarında ya da bir travmaları olduğunda sahiplerinin kızmasına ya da köpeği cezalandırmasına neden olan davranışları sahipleri yokken sergileme eğilimi gösterebilirler.
"Köpeklerde tuvalet eğitimi ne kadar sürer?" sorusunun cevabı köpeğinizin durumuna göre değişiklik gösterir. Bazı köpekler her ne kadar tuvalet eğitimi olsa da geçmiş tecrübelerinden dolayı eve tuvaletini yapabilirler. Özellikle ayrılık kaygısı yaşayan köpeklerde bu son derece sık görülür. Bu noktada onu cezalandırmamak gerekir. Çünkü köpek bu davranışı korktuğu için yapar ve cezalandırmak onun daha fazla korkmasına neden olur. Ödüllendirme yani pozitif pekiştirme eğitim süresinin kısalmasına yardımcı olur.Doğru yöntemleri uygulayarak hiç tuvalet eğitimi almamış yetişkin köpeğinizin kısa süre içerisinde tuvalet eğimini sağlayabilirsiniz.
Uzun yıllardır sağlık, teknoloji, tekstil, kozmetik, evcil hayvan sağlığı ve ürünleri ile ilgili içerik üreten Ayşegül Tunçay Bilcen, sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama alanında da uzmanlaşmıştır. İçerik üretimi ve evcil hayvan bakımı ile ilgili deneyimleriyle Petlebi.com blog sayfasında 2020 yılından beri blog içeriği yazmaktadır.
