Kedi biyolojisinin en gizemli yönlerinden biri üreme sistemleri ve özellikle de âdet dönemleri ya da diğer bir deyişle kızgınlık döngüleridir. Eğer kısırlaştırılmamış dişi bir kediniz varsa siz de "Kediler regl olur mu?" sorusunun cevabını merak ediyorsunuzdur. Ancak söz konusu kedilerde âdet dönemi olduğunda bu konuyla ilgili soruları basit bir cevapla geçiştirmemek ve detaylıca ele almak gerekir.
Dişi kediler diğer çoğu memeli canlılar gibi genellikle kızgınlık döngüleri olarak adlandırılan östrus döngüleri yaşarlar. Bu süre zarfında vücudu potansiyel bir hamilelik için hazırlanan dişi kediler daha fazla ses çıkarma, huzursuzluk ve dikkat çekme isteği gibi belirli davranışlar sergileyebilirler.
Kedilerde âdet dönemi ile ilgili birçok doğru bilinen yanlış vardır. Dişi kedilerin kısırlaştırılmadan önce en az bir kere yavrulaması gerektiğine dair yaygın bir inanış bulunur. Bununla beraber kedilerin üreme sağlığı hakkında yaygın olan inanışlardan birisi de kedilerin âdet döneminin aylarca sürebileceğidir.
Regl dönemi kadın vücudunu hamileliğe hazırlayan düzenli bir süreç olan âdet döngüsünün bir parçasıdır. Âdet döngüsü hormonlar, yumurtalıklar ve rahimde meydana gelen bir dizi değişikliği içerir. Döngünün ana olaylarından birisi de bir yumurta hücresinin yumurtalıktan salınması ve fallop tüpüne gitmesidir. Yumurta orada bir sperm hücresi ile karşılaştığında döllenme gerçekleşebilir ve hamilelik başlayabilir. Hamilelik başlamadığında ise kalınlaşmış olan rahim astarı dökülerek vajinadan vücut dışına atılır. Kedilerde ise bu süreç daha farklı işler.
Kediler genellikle yaklaşık altı aylıkken cinsel olarak olgunlaşır ancak bu süre kedinin cinsine ve bireysel özelliklerine göre değişebilir. Dişi kediler cinsel olgunluğa dört aylık gibi erken bir yaşta erişebilse de en az altı aylık olana kadar dişi kedilerin çiftleşmemesi veya kısırlaştırılmaması tavsiye edilir.
Dişi kediler insanlarla aynı şekilde âdet görmezler. Dişi kediler uyarılmış yumurtlayıcılardır. Yani erkek bir kediyle çiftleşerek uyarılmadıkları sürece yumurtlamazlar. İnsanlarda ise yumurtlama için herhangi bir uyarılmaya ihtiyaç yoktur. Yumurtlama işlemi spontane olarak gelişir. Kediler ayrıca insanlar gibi âdet görmezler. Kedilerde kalınlaşan rahim astarı dokusu hamilelik gelişmediğinde insanlarda olduğu gibi dökülerek vücut dışına atılmaz. Doku direkt olarak vücut tarafından emilir. Bu da kedilerin kızgınlık dönemlerinde regl olmadığı anlamına gelir. Kısacası "Dişi kediler regl olur" anlayışı aslında çok doğru bir anlayış değildir.
Dişi kediler tipik olarak cinsel olgunluğa ulaştıklarında kızgınlık dönemleri yaşarlar. Bu dönem kedinin cinsine ve kişilik özelliklerine göre değişebilir. Kızgınlık dönemindeki bir kedide görülen ilk belirtiler huzursuzluk ve normalden daha fazla ses çıkarmanın yanı sıra nesnelere veya insanlara daha fazla ilgi göstermedir. Bu belirtiler erken dönemde daha hafif olabilir ve kolayca gözden kaçabilir. Ancak kızgınlık döngüsü ilerledikçe daha belirgin hâle gelir.
Kızgınlık döngüsü devam ettikçe dişi kediler genital bölgeyi aşırı yalama ve normalden daha sık idrara çıkma gibi belirtileri gösterebilir. Ayrıca yüksek sesle ve sürekli bağırma eğilimi ortaya çıkabilir. Aslında bu seslilik hâli etraftaki erkek kedilerin ilgisini çekmeye yöneliktir.
Kedilerin regl döneminde görülen belirtilerin kediden kediye değişebileceğini ve tüm kedilerin aynı belirtileri göstermeyebileceğini aklınızdan çıkarmamalısınız. Ayrıca bazı kediler regl dönemlerinde enfeksiyonlar veya rahim sorunları gibi ciddi sağlık problemleri yaşayabilirler. Kızgınlık döngüsü sırasında kedinizin sağlığı veya davranışları hakkında herhangi bir endişeniz varsa veteriner hekiminiz ile bu endişelerinizi konuşmanız tavsiye edilir.
Kedileri ve regl dönemlerini çevreleyen, kedi sahipleri arasında kafa karışıklığına ve yanlış bilgilere yol açabilen birkaç yaygın efsane ve yanlış kanı vardır. Bunlardan en yaygını kedilerin yılda bir kez kızgınlık dönemine girdiğidir. Ancak kediler senede sadece bir kez kızgınlık dönemine girmezler. Hatta kediler yılda 3 - 4 defa kızgınlık dönemine girebilirler.
Kediler hakkındaki yaygın yanılgılardan birisi de regl olup olmadıkları konusudur. İnsanlardakinin aksine kediler regl olduklarında kanama yaşamazlar. Ancak bazı durumlarda kanama zannedilebilecek kadar hafif bir vajinal akıntı meydana gelebilir.
Kedilerin regl dönemi ve kısırlaştırılmasıyla ilgili bir diğer genel yanılgı da davranış değişikliklerine yöneliktir. Kediler kızgınlık döneminde daha agresif olabilirler. Kısırlaştırma, miyavlama ve huzursuzluk gibi kızgınlık döngüleriyle ilişkili belirli davranışları azaltabilirken kedileri mutlaka daha az aktif veya sakin yapmaz. Ancak kısırlaştırılmış kediler kilo almaya daha yatkın olabilir ve bu da kontrol edilmediğinde çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kızgınlık dönemindeki kedilerin daha hassas ve kolayca tedirgin olabileceğini unutmamak önemlidir, bu nedenle sabır ve özenle ilerlemek en iyisidir. Yaklaşımlardan biri, kediye doğrudan yaklaşmak yerine onun size gelmesine izin vermektir. Yanına oturabilir ve size yaklaşmasını teşvik etmek için yatıştırıcı sesler çıkarabilirsiniz. Kediyi ürkütebilecek ani hareketlerden veya yüksek seslerden kaçınmanız gerekir.
Kızgınlık döneminde kediyle fiziksel temastan kaçınmak da önemlidir. Onları sevmek veya tutmak rahatsızlığa veya acıya neden olabilir. Ayrıca kızgınlık döneminde olan bazı kediler normalden daha agresif ya da saldırgan olabilir. Bu gibi durumlarda ısırarak ya da tırmalayarak size zarar vermeye çalışabilirler. Bunun yerine onlara dinlenebilecekleri ve rahatlayabilecekleri rahat ve güvenli bir alan sağlayabilirsiniz.
Genel olarak, kızgınlık dönemindeki bir kediye yaklaşmak sabır, nezaket ve onların bu dönemdeki benzersiz ihtiyaçlarına saygı gerektirir.
Dişi kedilerde ovaryohisterektomi adı verilen kısırlaştırma işlemi temel olarak rahim ve yumurtalıkların alındığı bir ameliyattır. Bu ameliyat, istenmeyen gebelikleri önlemek, bazı üreme hastalıklarının görülme riskini azaltmak ve kedilerde kızgınlık döngülerini ortadan kaldırmak için yapılır.
Kısırlaştırma ile kızgınlık döngülerini kontrol eden hormonların üretilmesinden sorumlu olan yumurtalıkların alınması nedeniyle, kısırlaştırılan dişi kediler artık âdet görmeyecek veya kızgınlık belirtileri yaşamayacaktır. Başka bir deyişle kısırlaştırma kedilerin kızgınlık dönemine girmesine ve miyavlama, huzursuzluk ya da koku bırakma gibi davranışlar sergilemesine neden olan hormonal değişiklikleri ortadan kaldırır.
Kısırlaştırmanın bir kedinin kişiliğini veya sahiplerine karşı sevgi dolu davranışlarını değiştirmediğini unutmamak önemlidir. Aslında kısırlaştırmanın dişi kedilerin sağlığı için meme tümörü görülme riskini azaltmak ve potansiyel olarak yaşamlarını tehdit eden rahim enfeksiyonlarını önlemek de dâhil olmak üzere birçok yararı vardır.
Kediniz regl olduğunda istenmeyen bir hamilelik oluşmaması için onu kısırlaştırılmamış erkek kedilerden uzak tutmanız yeterlidir.
Kedilerde regl olarak bilinen kızgınlık dönemi yaklaşık 1 - 10 gün kadar sürer.
Kediler her ne kadar kızıştıkları dönemde normale göre daha fazla miyavlasa da bu, ağrı yaşamalarından kaynaklanan bir durum değildir. Kedilerde insanlardakine benzer bir şekilde regl ağrısı meydana gelmez. Bu davranışı aslında etrafta olması muhtemel erkek kedilerin ilgisini çekmek için yaparlar.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
