20.08.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerin yaşları ilerledikçe davranışlarında da çeşitli değişimlerle karşılaşılır. Yavruluk döneminde inanılmaz bir hareketliliğe sahip olan bir kedi yaşlılık döneminde elbette daha sakin ve dingin davranışlara sahip olacaktır. Bilinmesi gereken ise yaşla birlikte kedilerde görülen tek değişimin sakinlemekten ibaret olmadığı ve hatta bazı kedilerde durumun tam tersiyle karşılaşılabileceğidir. Genel olarak yaşlı kedilerde davranış değişikliğine yol açan iki temel durumdan bahsedilebilir: Bilişsel anlamda gerileme ve yaşanabilen sağlık sorunları. Bu yazımızda kedilerin yaşları ilerledikçe sergilemeleri muhtemel davranış değişiklikleri ile ilgili bilgi bulabilirsiniz.
Kediler yaşlandıkça özellikle yaşlı sınıflandırmasında yer aldıklarında daha konuşkan, daha çok miyavlayan bir canlıya dönüşebilirler. Bu durumun ardında yatan birçok neden bulunabildiği için rutin veteriner hekim ziyaretlerinin aksatılmaması önemlidir. Bilişsel gerileme, görüşlerinde bozulma, sağırlık ihtimali ya da hissedilen ağrı kedilerin geçmiş yıllara oranla daha sesli olmasıyla sonuçlanabilir. Kedilerin daha çok miyavlamaya başlaması durumunda veteriner hekimlere başvurulması, tedbir almak bakımından önemli bir gerekliliktir.
Gençlik yıllarını geride bırakan ve yaşlanan kediler birçok sağlık sorunu ile karşılaşabilir. Konu ile ilgili detayları "Yaşlı Kedilerde En Sık Görülen Sağlık Sorunları" içeriğimizden bulabilirsiniz. Yaşla birlikte görülme ihtimali artan sağlık sorunlarından bazıları; hareket yetisinde, görüşte ve işitmede gerileme gibi, kedilerin kendilerini savunmasız hissetmesine ve endişe duymasına neden olacak farklılıklara yol açabilir. Benzer durumlar yaşayan kediler daha az uyumaya başlalar, belirgin şekilde strese girerler ve daha fazla miyavlamaya meyilli hale gelirler. Tüylerde dökülme, saklanma, tuvalet alışkanlıklarında değişme, aşırı yalanma, iştahta azalma gibi ek belirtilerin yaşanması da mümkündür.
Yaşlı kedilerin ağrı sorunları olabilir, duyu fonksiyonları gerileyebilir ve yaşanan tüm bu değişimler davranışlara agresiflik olarak yansıyabilir. Özellikle ağrıyan bir uzva dokunma, kediyi kucaklama durumunda saldırgan davranışlar sergilemeleri mümkündür. Kimi zaman hormonlarındaki değişimler de agresifliğe eğilimli olmalarına neden olabilir.
Yaşlı kedilerin fiziksel olarak nasıl hissettiklerii duygudurumları üzerinde belirleyici hale gelebilir. Nitekim oyunlara azalan ilgileri de bu söylemi doğrular niteliktedir. Ağrılarının olması oyun sırasında aktif kalmalarını engeller. Yine de ağrılarının kontrol altına alınması ile oyunlara olan ilgilerinin yeniden canlanması mümkün olabilir. Bunun için kedilerin tedavi edilmesi gerekli hale gelir. Böylece yaşam konforları artış gösterebilir.
Tüm bunlara ek olarak kedilerin tuvalet kullanma alışkanlıkları, yemek yeme alışkanlıkları da değişiklik gösterebilir. Önemli olan tüm bu değişimleri fark etmek, onların fiziksel ve mental sağlıklarının sürdürülmesini sağlamaktır. Günümüzde evlerde yaşayan birçok kedi fiziksel olarak rutin sağlık muayenelerinden geçse de onların bilişsel anlamda desteklenmesi her zaman mümkün olmayabiliyor. Bilişsel kapasitelerinin korunabilmesi için alınması gereken tedbirler bu anlamda oldukça önemli.
Veteriner hekimlerin önerdiği ilaçların kullanımı kedilerin bilişsel kapasitelerinin sürdürülmesini ve yaşam kalitelerinin artırılmasını sağlayabilir. Şu an için FDA onaylı herhangi bir tedavi alternatifi bulunmamaktadır. Bilişsel yetilerin korunması adına ilaç tedavisine ek olarak antioksidanlar ve vitaminler bakımından zengin bir beslenme önerilmesi mümkündür. Bilişsel gerilemenin en belirgin belirtilerinden biri anksiyete olduğu için kediler için özel olarak üretilen sakinleştirici etkili takviyelerin kullanımı tavsiye edilebilir. Kediler için vitaminler ve ek besinleri buraya tıklayarak inceleyebilir, sakinleştirici etkili ürünlerin detaylarını okuyabilirsiniz.
Sağlıklı kalmaları adına tüm tedbirler alındıktan sonra onların yaşam kalitelerini artıracak seçimlerin yapılması gerekir. Yaşlı kedilerin kendilerini konforlu hissetmelerini sağlamak ve yaşadıkları kaygıyı minimize etmek için şu yollar denenebilir:
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.