Kanlı ishal, köpekleri hayatlarının bir noktasında etkileyebilen ve ne yazık ki bazıları için son derece tehlikeli hâle dönüşebilen bir durumdur. Kısaca, dışkıda birkaç damladan önemli bir miktara kadar değişebilen ölçüde kan bulunması olarak tanımlanabilir. Dışkıdaki kanın rengi kanamanın şiddetine ve yerine bağlı olarak parlak kırmızıdan koyu kahverengiye kadar değişebilir. Bazı durumlarda kanlı ishal ile birlikte kusma, iştah kaybı, dehidrasyon ve uyuşukluk da görülebilir. Bu belirtiler genellikle altta yatan daha ciddi bir duruma işaret etmektedir. Köpeklerde kanlı ishalin nedenleri çeşitlilik gösterebilir ve küçük sindirim sorunlarından hayatı tehdit eden hastalıklara kadar birçok sağlık problemi köpeklerde kan ishal görülmesine yol açabilir. Tedavisi nedenleri, köpeğin yaşı ve şikâyetlerinin şiddeti doğrultusunda değişebilmektedir. Bu yazımızda köpeklerde kanlı ishal hakkında önemli bilgiler bulabilirsiniz.
Kısaca parvo olarak bilinen parvoviral enterit özellikle altı aylıktan küçük yavru köpeklerde sıkça rastlanan oldukça bulaşıcı viral bir hastalıktır. Parvoviral enterite köpeklerde bağırsak sisteminin astar dokusuna saldırarak burada ciddi iltihaplanmalara neden olan köpek parvovirüsü neden olmaktadır. Virüs enfekte köpeklerden, bu köpeklerin dışkılarından, mama kabından, oyuncaklarından ya da yaşam alanından bulaşabilir.
Parvo kusma, ishal, uyuşukluk, ateş, iştahsızlık ve dehidrasyon gibi bir dizi belirtiye neden olabilir. İshal genellikle kanlı ve kötü kokuludur. Hastalık tedavi edilmediği takdirde sepsis ve şok gibi hayatı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir. Ağır vakalarda virüs kalp kasına da saldırarak miyokardit ve ani ölüme neden olabilir. Parvo tedavisi, semptomları yönetmek ve komplikasyonları önlemek için destekleyici bakımı içerir. Dehidrasyon görülen durumlarda serum tedavisi, bulantı ve ishal önleyici ilaçlar, ikincil enfeksiyonların oluşmasının önüne geçmek için antibiyotik tedavisi parvo tedavisinde başvurulan yöntemlerden bazılarıdır. Hastalığın şiddetli seyrettiği durumlarda ise kandaki kırmızı kan hücrelerinin değiştirilmesi için kan nakli gerekebilir. Enfeksiyonun diğer köpeklere yayılmaması için enfekte olan köpeğin izole edilmesi de söz konusu olabilmektedir.
Köpeklerde kanlı ishal hastalığına köpek parvovirüsü adı verilen bir virüs neden olur. Kısaca CPV olarak adlandırılan bu virüsün farklı türleri bulunmaktadır. En yaygın görülen CPV türü CPV-2'dir. Parvo enfekte köpeklerle veya dışkılarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşır. Ayrıca mama kapları, oyuncaklar ve kulübeler gibi kontamine olmuş nesneler yoluyla dolaylı olarak da yayılabilir. Virüs oldukça dirençlidir ve çevrede birkaç ay boyunca hayatta kalabilir. Bu durum virüsün bulaşma riskini ciddi derecede arttırır.
Parvo için risk faktörleri arasında yaş, aşılama durumu, çevre, cins ve stres yer alır. Altı aylıktan küçük yavru köpekler ve genç köpekler, bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği için virüse yakalanma açısından yüksek risk altındadır. CPV'ye karşı aşılanmamış veya aşıları güncel olmayan köpeklerin de virüse yakalanma riski daha yüksektir. Yavru ve Yetişkin Köpeklerde Aşılama Takvimi içeriğimizde konu ile ilgili önemli bilgiler bulabilirsiniz. Aşırı kalabalık veya sağlıksız koşullarda barındırılan köpeklerin de virüse yakalanma riskinin bir hayli arttığı bilinmektedir.
Rottweiler, Doberman ve Pit Bull gibi bazı ırklar parvoya karşı daha hassas olabilir. Stres ya da farklı rahatsızlıkların varlığı gibi durumlar nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamış olan köpeklerin de virüse yakalanma riski daha yüksektir. Genel olarak, parvo yönetiminde önleme çok önemlidir. Aşılama, hastalığı önlemenin en etkili yoludur ve iyi hijyen uygulamaları virüsün bulaşma riskini en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Parvoviral enterit, hastalığın evresine ve köpeğin bağışıklık sisteminin tepkisine bağlı olarak şiddeti değişebilen bir dizi belirtiye neden olabilir. Yaygın görülen parvo belirtileri arasında yorgunluk, iştah kaybı, ateş, dehidrasyon, kusma ve ishal yer alır.
Kusma: Parvo'lu köpekler sık sık kusabilir ve yiyecekleri midede tutmakta zorlanabilir. Enfekte olmuş köpeklerde kusmuk sarı veya yeşil olabilir. Bazı durumlarda kusmuk içerisinde kana ve/veya mukusa rastlanabilir.
İshal: Parvo'nun ayırt edici semptomlarından biri şiddetli olabilen, kan veya mukus içerebilen ishaldir. İshal sık, sulu ve kötü kokulu olabilir.
Yorgunluk: Parvorial enterit enfeksiyonunda köpeklerde kusma ve ishalle beraber en sık görülen belirti yorgunluk ve uyuşukluktur. Enfekte olan köpekler oynamak, yemek ya da içmek istemeyebilirler ve normalden daha fazla zamanlarını uyuyarak geçirebilirler.
İştah kaybı: Parvolu köpekler iştahlarını kaybedebilir ve yemek yemek ya da su içmek istemeyebilirler. Bu durum köpeklerde hayatı tehdit edebilecek dehidrasyona yol açabilir.
Kanlı ishal teşhisi için fiziksel muayene ve çeşitli testler gereklidir. Veteriner hekim detaylı bir fiziki muayene sonrasında köpeğin sağlık geçmişi ve yapılan aşılar ile ilgili bilgi isteyecektir. Parvo tanısını doğrulamak için veteriner hekim dışkı testi veya kan testi gibi tanısal testler isteyebilir. Dışkı testi köpeğin dışkısında parvovirüsün olup olmadığını kontrol etmeye yarar. Kan tahlili ise köpeğin kan dolaşımında virüse karşı antikorları tespit edebilir.
Bazı durumlarda veteriner hekim köpeğin bağırsak sistemindeki hasarın boyutunu değerlendirmek için karın ultrasonu veya röntgen gibi görüntüleme testleri de yapabilir. Parvo söz konusunu olduğunda erken teşhis son derece önemlidir. Hastalığın ilerlemeden kontrol altına alınması köpeğin genel sağlık durumunu ve tedavi başarısını olumlu yönde etkiler. Bu nedenle köpeğinizde parvoviral enterit olduğunu düşünüyorsanız ilk yapmanız gereken mümkün olan en kısa sürede veteriner kliniği ziyareti planlamaktır.
Kanlı ishal hastalığını tedavi etmek için genellikle hastalığın neden olduğu belirtileri kontrol altına almak ve hafifletmek için çeşitli yöntemler uygulanır. Kanlı ishal hastalığının tedavisi hastalığın şiddetine, köpeğin bağışıklık sistemine ve varsa altta yatan diğer sorunlara bağlı olarak değişiklik gösterir. Hastalığı şiddetli seyrettiği köpekler için genellikle kliniğe yatış gereklidir. Kusma ve ishal ile sık görülen dehidrasyon ve elektrolit dengesizliklerini önlemek için serum tedavisi gerçekleştirilir. Hastaneye yatırma ayrıca ağrı ve mide bulantısı gibi diğer semptomların yakından izlenmesine ve yönetilmesine olanak tanır.
Parvo'nun yaygın bir belirtisi olan kusmayı önlemeye yardımcı olmak için bulantı önleyici ilaç gerekebilmektedir. Bu ilaç köpeğin konfor seviyesini artırmaya yardımcı olabilir. Bulantı önleyici ilaçlar köpeğin midesini rahatlatarak daha rahat mama yemesini ve su içmesini sağlar.
Bağırsak zarındaki hasarın bir sonucu olarak gelişebilecek bakteriyel enfeksiyonları önlemek veya tedavi etmek için antibiyotik tedavisi gereklilik hâlini alabilir. Parvolu köpeklerde bakteriyel enfeksiyon riski yüksektir, bu nedenle antibiyotik tedavisi komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Bazı yaygın nedenler arasında beslenme değişiklikleri, bakteriyel enfeksiyonlar, parazitler, viral enfeksiyonlar, iltihaplı bağırsak hastalığı, kanser ve toksik maddelerin yutulması yer alır. Bazı durumlarda ise böbrek veya karaciğer hastalığı ve hatta kanser gibi daha ciddi durumların bir belirtisi olarak da kanlı ishal ortaya çıkabilir. Her ne kadar kanser gibi bazı durumlar için başarı ile tamamlanacak tedavi alternatifleri az olabilse de
beslenme değişikliği, enfeksiyon ya da parazit gibi nedenlere bağlı hastalanma riskini minimuma düşürmek mümkündür.
Mama değişimi yaparken bunu bir anda yapmak yerine zamana yaymak, yavruluk döneminden itibaren düzenli bir şekilde köpeğin aşılarını yaptırmak, enfekte olmuş ya da aşıları şüpheli olan köpeklerden ve diğer evcil hayvanlardan uzak kalmasını sağlamak, köpekte zehirlenmeye yol açabilecek zehirli maddeleri fiziksel olarak ulaşamayacakları yerde saklamak alınabilecek önlemlerden bazılarıdır.
Köpeklerde kanlı ishalin iyileşme süreci altta yatan nedene ve hastalığın ciddiyetine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı kanlı ishal vakaları hafif olabilir ve minimum müdahale ile kendiliğinden düzelebilirken diğerleri şiddetli ve hatta hayati tehlikeye yol açabilecek kadar problemli olabilir.
Ancak kanlı ishal genellikle başarılı bir şekilde tedavi edilebilen bir problemdir. Kanlı ishale yol açan hastalık tedavi edildikten sonra iltihaplı bağırsakların dinlenmesi ve iyileşmesi için zaman gereklidir. Bunun için köpeğin birkaç ay boyunca beslenme şeklini değiştirmek gerekebilir. Veteriner hekimlerin önerisiyle köpekler için en faydalı mamaların seçilmesi mümkündür. Köpek maması çeşitlerine buradan ulaşabilirsiniz.
Evcil hayvan sağlığı ve ürünleri dâhil olmak üzere sağlık, tekstil, gıda, dekorasyon ve kozmetik gibi sektörlerde, Türkiye ve dünya genelinde marka bilinirliği yüksek firmalar için içerik üretimi gerçekleştiren Deniz Öz, sosyal medya içerik stratejisi alanında da uzmanlaşmıştır. 2020 yılından bu yana Petlebi.com blog sayfası için düzenli olarak içerik üretmektedir.
