Köpeklerde Kalp Büyümesi Belirtileri, Sebepleri ve Tedavisi

Köpeğiniz yürüyüşlerde eskisine göre daha erken duruyor, oyunlara çabuk ara veriyor, merdiven çıkınca nefesi belirgin hızlanıyor ya da geceleri kuru kuru öksürüyorsa, kalp ve solunum sistemi açısından değerlendirme gerekebilir.

Bu tür değişimler her zaman kalple ilgili olmamakla birlikte bazı durumlarda köpeklerde kalp büyümesi (kardiyomegali) ve buna eşlik edebilen köpeklerde kalp hastalıkları, benzer belirtilerle kendini belli edebilir.

Bu yazıda “Köpeklerde kalp büyümesi belirtileri nelerdir, köpek kalbi neden büyür ve köpeklerde kalp büyümesi tedavisi nasıl yapılır?” gibi önemli soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Önemli: Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır. Köpeğinizde şüpheli bir belirti gözlemlediğinizde, kesin tanı ve uygun tedavi planı için veteriner hekiminize başvurmanız gerekir.

Köpeklerde Kalp Büyümesi (Kardiyomegali) Nedir?

Kalp büyümesi dendiğinde, genelde, kalbin görüntülemelerde normalden daha büyük görünmesinden söz edilir. Bu durumun tıbbi adı köpeklerde kardiyomegali şeklinde geçer. 

Köpeklerde kalp büyümesini tek başına bir hastalık gibi düşünmek yerine, altta yatan kalp rahatsızlıkları için bir işaret olarak ele almak daha doğru bir yaklaşımdır. 

Köpeklerde kalp büyümesi genellikle iki şekilde gerçekleşir:

Genişleme (Dilatasyon): Kalp duvarları incelir ve kalp bir balon gibi genişler. Bu durum Dilate Kardiyomiyopati (DCM) olarak adlandırılır. Kalp zayıflar ve kanı etkili bir şekilde pompalayamaz.

Kalınlaşma (Hipertrofi): Kalp kası, basınç yükünün arttığı durumlarda kalınlaşabilir. Sistemik hipertansiyon ya da bazı doğumsal darlıklar kalpte kalınlaşmaya zemin hazırlayabilir. Kapak hastalıklarında ise odacıkların hacim yükü nedeniyle genişlemesi ve özellikle sol kulakçık boyutunun artması şeklinde görülür. Kesin ayrım ekokardiyografi ile yapılır. 

Köpeklerde Kalp Büyümesinin En Yaygın Belirtileri 

Kalple ilgili sorunların belirtileri genellikle sinsi ilerler. Köpek birdenbire dramatik biçimde kötüleşmeyebilir, önce küçük değişimler fark edilir. Bu yüzden köpeklerde kalp büyümesi belirtilerini tek tek bilmek, paniğe kapılmadan doğru zamanda harekete geçmenizi sağlar.

En sık fark edilen işaretler şunlardır:

Çabuk yorulma: Yürüyüşte daha kısa sürede durma, eskiden keyif aldığı oyunlara çabuk ara verme, merdiven çıkarken zorlanma.

Nefes darlığı ve hızlı soluma: Özellikle dinlenirken nefesin hızlanması, daha sık nefes alma, nefes alırken belirgin efor harcanması.

Öksürük: Kalple ilişkili öksürük farklı şekillerde görülebilir. Bazı köpeklerde kalbin büyümesi hava yollarını etkileyebilir. Bazı vakalarda akciğerde sıvı birikimi, solunum yollarında hassasiyet ya da eşlik eden hava yolu hastalığı görülebilir. Öksürüğün nedeni muayene ve görüntüleme ile netleştirilmelidir.

Köpeklerde hâlsizlik: Gün içinde daha çok uyuma, ilgide azalma, “keyifsizlik” gibi görünen enerji düşüşü.

Bayılma: Aniden düşme, kısa süreli kendinden geçme. Köpeklerde bayılma, ilk yardım uygulamalarının bilinçli olarak yapılmasını gerektiren durumlardan biridir. Mutlaka ciddiye alınmalı ve veteriner hekime danışılmalıdır.

Sıvı birikimine işaret edebilecek bulgular: Karında şişkinlik, hızlı kilo artışı, bacaklarda şişlik gibi durumlar bazen dolaşımın etkilenmesiyle ilişkili olabilir.

İştahta değişim, uyurken huzursuzlaşma: Bazı köpeklerde iştah azalması, geceleri yer değiştirme, rahat pozisyon bulamama görülebilir.

Bu belirtilerin her biri tek başına “kalp büyümesi var” demek değildir. Solunum yolu enfeksiyonları, alerji, ağrı, fazla kilo gibi nedenler de benzer şikâyetler oluşturabilir. 

Önemli: Özellikle öksürük, nefes darlığı, aşırı huzursuzluk, bayılma ve çabuk yorulma birlikte görülüyorsa zaman kaybetmeden veteriner hekime başvurulmalıdır. 

Köpeklerde Kalp Büyümesi Neden Olur?

Kalp büyümesini altta yatan kalp rahatsızlıkları grubunun sonucu olarak ortaya çıkan bir bulgu gibi düşünmek daha doğru. Hâliyle birçok hastalığın ortak semptomu bulunuyor. Bu nedenle kesin teşhis için veteriner hekimlere danışılması gerekiyor. 

Köpeklerde kalp büyümesinin nedenleri şöyle listelenebilir:

Kalp Kapak Hastalıkları: Kapaklar tam kapanmadığında kanın bir kısmı geri kaçabilir. Kalp bu açığı kapatmak için daha fazla çalışır. Zaman içinde odacıklar genişleyebilir ve bu durum görüntülemeye köpeklerde kardiyomegali şeklinde yansıyabilir.

Kalp Kasının Zayıflaması: Kalp kası yeterince güçlü kasılamadığında, vücuda kan pompalamak zorlaşır. Kalp yine daha çok çalışarak denge kurmaya çalışır. Bu durum köpeklerde kalbin büyümesine neden olabilir.  

Doğumsal Kalp Sorunları: Bazı köpeklerde doğuştan gelen yapısal problemler (damar bağlantıları, odacıklar arası açıklıklar gibi) kalbin iş yükünü artırabilir. Bu tablo genç yaşta bile fark edilebilir.

Kalp Ritim Bozuklukları: Uzun süre kontrolsüz seyreden ritim problemleri kalbin verimli çalışmasını engelleyebildiğinden, kalbin şekli ve boyutunda değişikliğe yol açabilir.

Akciğer Dolaşımıyla İlgili Sorunlar: Akciğer damar basıncının yükseldiği bazı durumlarda kalbin sağ tarafı daha fazla çalışmak zorunda kalabilir. Buna bağlı olarak köpeklerin kalbinde büyüme görülebilir.

Kalp Büyümesine Neden Olan Irksal ve Genetik Faktörler

Bazı köpeklerde kalp büyümesi riski, ırka bağlı yatkınlık ve aile hattındaki kalp problemleriyle artabilir. Irksal ve genetik faktörlerin etkisi bazı köpeklerin daha yakından takip edilmesini gerektirir. 

Küçük ırklarda, özellikle yaş ilerledikçe kapak hastalığı daha sık gündeme gelebilir. Örnek olarak Cavalier King Charles Spaniel, Dachshund, Chihuahua, Toy Poodle, Shih Tzu ve Maltese gibi ırklarda kapakla ilişkili sorunlara daha sık rastlanabilir. Kapak düzgün kapanmadığında kalp daha fazla çalışır ve zamanla büyüme görünümü gelişebilir.

Büyük ırklarda ise dilate kardiyomiyopati (DCM) yatkınlığı daha çok öne çıkar. Doberman Pinscher, Great Dane, Boxer, Irish Wolfhound ve Newfoundland gibi ırklar DCM açısından daha yakından izlenir. İlk sinyaller çoğu zaman egzersiz intoleransı, hâlsizlik ve bazı köpeklerde bayılma şeklinde fark edilir.

Ailede benzer öykü, daha önce ritim problemi tanısı, aynı hat üzerinde erken yaşta kalp hastalığı görülmesi gibi detaylar varsa belirti beklemeden düzenli kontrol aralığını veteriner hekiminizle planlamak kritik bir adımdır.

Köpeklerde Kalp Büyümesi Nasıl Teşhis Edilir?

Evde fark ettiğiniz öksürük, nefes darlığı, çabuk yorulma ya da bayılma gibi bulgular tedbirli olmayı gerektirir. Bu durumda zaman kaybetmeden veteriner hekimlere danışılması önemlidir. 

“Köpeklerde kalp büyümesi nasıl anlaşılır? sorusunun net yanıtı klinik değerlendirme ve testlerin birlikte yorumlanmasıyla verilebilir. Çünkü köpeklerde kardiyomegali çoğu zaman tek başına “tanı” değildir; altta yatan köpeklerde kalp rahatsızlıkları için ipucu niteliğindedir

Veteriner hekim genelde önce ayrıntılı öykü almak için belirtilerin ne zaman başladığını, geceleri öksürüğün olup olmadığını, bayılmanın yaşanıp yaşanmadığını, iştah ve uyku düzeninin değişip değişmediğini sorgular.

Ardından muayenede kalp ve akciğer sesleri dinlenir, nabız değerlendirilir, solunum eforu gözlenir. Bu aşamada kalpte üfürüm, ritim düzensizliği, akciğerde sıvı sesi gibi bulgular tanı yolunu şekillendirebilir.

Görüntüleme ve ileri testler, resmin netleştiği kısımdır. Göğüs röntgeni kalbin genel silüeti ve akciğer alanları hakkında fikir verir. Sıvı birikimi şüphesi varsa akciğer bulguları kritik hâle gelir. Ekokardiyografi (kalp ultrasonu) ise kapakların durumu, odacıkların genişliği, kalp kasının kasılma gücü gibi detayları göstererek altta yatan nedeni ortaya koymayı sağlar. Bazı olgularda kan tahlilleri, tansiyon ölçümü ve ek testler de tabloyu tamamlar.

Kalp Büyümesi Olan Köpekler Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi planı altta yatan nedene ve evreye göre yapılır. Hedef; kalbin iş yükünü azaltmak, dolaşımı desteklemek, akciğerlerde sıvı birikimi riskini kontrol etmek ve köpeğin yaşam kalitesini yükseltmektir. Bazı hastalıklarda tamamen iyileşme gerçekçi olmayabilir, yine de uygun tedavi ve düzenli takip ile uzun süre iyi bir yaşam konforu sağlanabilir.

Veteriner hekiminiz, ihtiyaca göre uygun kalp ilacı kombinasyonu seçer. VCA Animal Hospitals kaynağında; pimobendan, diüretikler, ACE inhibitörleri ve ritim sorunu varsa antiaritmik ilaçların gündeme gelebileceği aktarılır. Aynı kaynakta, bazı olgularda diyet düzenlemesi ile taurin ve L-karnitin desteğinin değerlendirilebileceği bilgisi yer alır.  

Takip, tedavinin temel parçasıdır. Bazı ilaçlar böbrek değerleri ve elektrolitler üzerinde etki gösterebilir. Bu nedenle veteriner hekimin önerdiği aralıklarla kontrol muayenesi ve gerekli kan tahlilleri planlanır. Evde ise iştah, enerji, öksürük sıklığı, uykudaki solunum sayısı gibi göstergelerdeki değişim not alınabilir.

Köpeklerde Kalp Büyümesi Hakkında Sık Sorulan Sorular

İçeriğimizin bu kısmında kalp büyümesine dair sıklıkla merak edilen ve yanıtları bilinmesi gereken soruları cevaplıyoruz.

Kalp büyümesi ile kalp yetmezliği aynı şey mi?

Hayır, aynı şey değildir. Köpeklerde kardiyomegali kalbin normalden büyük görünmesini anlatır. Köpeklerde kalp yetmezliği ise kalbin vücudun ihtiyacını karşılayamayacak kadar zorlanmasıyla ilgili bir tablodur. Kalp büyümesi bazı köpeklerde zamanla kalp yetmezliğine zemin hazırlayabilir ama ikisi her zaman aynı anda olmak zorunda değildir.

Kalp büyümesi olan köpeklerde en kritik acil belirtiler nelerdir?

Nefes almakta belirgin zorlanma, aniden yere yığılma ya da bayılma, hızla kötüleşen hâlsizlik acil kabul edilir. PetMD kaynağı, bazı köpeklerde belirtilerin aniden ağırlaşabildiğini ve acil müdahale gerektirebildiğini aktarır.  

Kalp büyümesi olan köpekler ne kadar yaşar?

Kalp büyümesi olan köpeklerin yaşam süresi; altta yatan neden, tanı anındaki evre, tedaviye yanıt ve eşlik eden hastalıklara göre değişir. Bazı köpeklerde yıllarca stabil seyir görülebilir. İleri evrede ise yakın takip ve tedaviye rağmen süreç daha sınırlı olabilir. 

Köpeklerde kalp büyümesi ne kadar ciddidir?

PDSA kaynağı, durumun ciddi olabildiğini ve çoğu vakada yaşam beklentisini kısaltabildiğini vurgular. Bazı köpeklerde ani kayıp riski de olabileceğini belirtir. 

İlaç tedavisi ile kalp büyümesi kontrol altına alınabilir mi?

Kalp büyümesinin nedenine bağlı olarak bu sorunun yanıtı değişir. DCM tamamen iyileşen bir hastalık olmamakla birlikte çoğu köpekte ilaçlarla yönetilebilir. Erken tanı ve tedavi, gidişat açısından daha iyi bir tabloyla ilişkilendirilir.  

Köpeklerde kalp büyümesi tedavi edilir mi?

Tamamen iyileşme hedefi gerçekçi olmayabilir, amaç çoğu zaman şikâyetleri kontrol etmektir. CVG Cares kaynağı, bazı vakalarda uygun tedaviyle kalp fonksiyonunda belirgin iyileşme görülebileceğini, her vakanın tamamen düzelmeyebileceğini anlatır. 

Kalp büyümesi olan köpeklerde hangi ilaçlar kullanılır?

Duruma göre diüretikler, pimobendan, ACE inhibitörleri, ritim sorunu varsa antiaritmik ilaçlar kullanılabilir. Köpeklerde kalp büyümesi tedavisi kapsamında kullanılacak ilaç, hastalığın evresine göre değişir.  

Kalp büyümesi olan köpekler için beslenme ve diyet nasıl olmalı?

Beslenme ve egzersiz planı veteriner hekimin değerlendirmesiyle belirlenir. Genel prensip; aşırı efordan kaçınmak, kilo kontrolünü sağlamak ve ani aktivite artışları yapmamaktır. Takviye kullanımı ve diyet değişikliği, eşlik eden hastalıklar ve kullanılan ilaçlara göre değişebileceğinden hekim önerisi olmadan başlanmamalıdır.

Kalp büyümesi olan köpekler egzersiz yapabilir mi?

Köpeklerin ne seviyede ve ne süreyle egzersiz yapacağı, genel sağlık durumları göz önünde bulundurularak veteriner hekim tarafından planlanır.   

Kalp büyümesi önlenebilir mi?

Tam önleme her zaman mümkün değildir, genetik risk önemli bir etkendir. Bu nedenle risk grubundaki ırklar, hiçbir semptom görülmese dahi, düzenli olarak veteriner hekimlerce kontrol edilmelidir.

Kaynaklar:
https://cvgcares.com/conditions/enlarged-heart/can-you-reverse-the-effects-of-an-enlarged-heart
https://vetmed.illinois.edu/2022/07/06/evaluating-the-heart-size-on-radiographs/
https://www.researchgate.net/publication/385980912_Dog_Cardiomegaly_Classification
https://www.pdsa.org.uk/pet-help-and-advice/pet-health-hub/conditions/dcm-dilated-cardiomyopathy-in-dogs
https://www.msdvetmanual.com/dog-owners/heart-and-blood-vessel-disorders-of-dogs/acquired-heart-and-blood-vessel-disorders-in-dogs
https://www.hopecentervet.com/site/blog/2024/05/22/dcm-dogs-causes-symptoms-treatment
https://vcahospitals.com/know-your-pet/dilated-cardiomyopathy-dcm-in-dogs--indepth
https://www.petmd.com/dog/conditions/cardiovascular/enlarged-heart-dilated-cardiomyopathy-dogs